ΑΓΙΟΙ ΤΟΠΟΙ: ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΕΝΟΡΙΑΣ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ ΠΑΤΡΩΝ 2013

Από 2   έως και 8  Ιουλίου 2013 η ενοριά του Ι.Ν. Αγίου Ανδρέου Πατρών πραγματοποίησε προσκυνηματική επίσκεψη στους ΑΓΙΟΥΣ  ΤΟΠΟΥΣ στην οποία συμμετείχαν οι εφημέριοι του Ιερού Ναού Πρωτοπρεσβ. Νικόλαοσ Σκιαδαρέσησ, Πρωτοπρεσβ. Δημήτριοσ παπαγεωργίου και Πρεσβ. Σπυρίδων Αλεξανδρήσ. 

Με τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων  κ.κ.. ΘΕΟΦΙΛΟ

Σύμφωνα με το πρόγραμμα οι προσκυνητέσ είχαν την ευκαιρία να επισκεφθουν  πολλα μερη όπου "έστησαν οι πόδες" του Ιησού προσ αγιασμόν και αγαλλίασιν ψυχησ. 
Όλα τα προσκυνήματα είναι αξιόλογα, αφού ευλογήθηκαν από τον ίδιο τον Κύριο,  ξεχωρίζουμε όμως κάποια από αυτά που επισκεφθήκαμε:

Ι.Μ. Αρχαγγέλων, Βράχος Ανδρομέδας

   1) Ιόππη: Είναι η σημερινή Χάϊφα, το μεγαλύτερο λιμάνι του Ισραήλ. Το όνομα Ιόππη είναι Ελληνικό,  και σύμφωνα με τον μύθο ο Θησέας γλύτωσε την Ανδρομέδα, κόρη του βασιλιά Κηφέα από τα δόντια του δράκου, ακριβώς στην παραλία απέναντι από τη Μονή των Αρχαγγέλων. Μέχρι σήμερα ο βράχος λέγεται "Βράχος της Ανδρομέδας". Το όνομά της συνδέεται με τον Απόστολο Πέτρο που ανέστησε την Ταβιθά (Δορκάδα). Επίσης από το λιμάνι της Ιόππης μπήκε σε καράβι για την Ταρσό και ο προφήτης Ιωνάς. Επισκεφθήκαμε και προσκυνήσαμε την Ιερά Μονή των Αρχαγγέλων. 

Ι.Μ. Αρχαγγέλων Ιόππης

      2) Λύδδα:  Είναι η αρχαία Ελληνική πόλις Διόσπολις. Την επισκέφθηκε ο Απόστολος Πέτρος και θεράπευσε τον παραλυτικό Αινέα. Εδώ υπάρχει Ναός του Αγίου Γεωργίου. Μέσα στο Ναό, υπάρχει υπόγεια κρύπτη με τον τάφο του Αγίου Γεωργίου. Η συναξαριστής αναφέρει ότι ο Άγιος Γεώργιος μαρτύρησε στη Νικομήδεια της Μ. Ασίας. Το ιερό του λείψανο μεταφέρθηκε και ενταφιάστηκε στην πατρίδα της μητέρας του που ήταν η Λύδδα.

Ο Τάφος του Αγ. Γεωργίου στη Λύδδα

Από την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου κτίσθηκε ναός πάνω στον τάφο του μάρτυρα. Επίσης μέσα στο ναό σώζεται και μικρό τεμάχιο από την αλυσίδα του μαρτυρίου του. Οι Μουσουλμάνοι κατέλαβαν τον ναό και τον μετέτρεψαν σε τζαμί. Το 1873 το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων αγόρασε το τμήμα του τζαμιού που ήταν ο τάφος του Αγίου και το διεμόρφωσε σε Εκκλησία, τρίκλιτη Βασιλική με τον υπόγειο τάφο του Αγίου. 

Η Αγία Τράπεζα της Βασιλικής της Γεννήσεως

    3)  Βηθλεέμ: Η πόλη που πρώτη συνδέθηκε με τα γεγονότα της Θείας Οικονομίας. Εκεί, σε μια σπηλιά, αφού για τον Θεάνθρωπο δεν βρέθηκε έστω και κάποιο μικρό κατάλυμα, μέσα στη Φάτνη των αλόγων, γεννήθηκε «ο Βασιλεύς των ουρανών και ποιητής των όλων…». Πάνω από το Σπήλαιο της Γεννἠσεως, η μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, η Ισαπόστολος Αγία Ελένη, έκτισε μεγαλοπρεπή ναό το 326 μ.Χ. ανατολικά της πόλεως της Βηθλεέμ.

Το Σπήλαιο της Γεννήσεως

 Δύο αιώνες αργότερα ο Ναός αυτός κατεδαφίσθηκε, για άγνωστους σε μας λόγους, και ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός ξανάκτισε μεγαλοπρεπέστατη πεντάκλιτη Βασιλική, που τη θαυμάζουμε μέχρι σήμερα. Το 1934 σε ανασκαφικές εργασίες στο δάπεδο του Ναού αποκαλύφθηκαν αρκετά από τα ψηφιδωτά του δαπέδου του πρώτου ναού. Ο ναός στάθηκε τυχερός κατά την επιδρομή των Περσών το 614 μ.Χ. όταν αυτοί κατέλαβαν και λεηλάτησαν την Παλαιστίνη και γενικά όλους τους Αγίους Τόπους, γιατί μπροστά στο Ναό υπήρχε η εικόνα της Γεννήσεως και της προσκύνησης των Μάγων από την Περσία. Η παράσταση αυτή έσωσε το Ναό, γιατί οι Πέρσες σεβάσθηκαν τους τρεις "συμπατριώτες" τους "Μάγους». Ο ναός έχει μήκος 30 μ. και πλάτος 26 μ. Χωρίζεται σε 5 κλίτη με 48 κολώνες και είναι ξυλόστεγος. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο με ωραίες παραστάσεις. Ο σημερινός διάκοσμος είναι του 11ου αιώνα. 

Εσπερινός στο Ναό της Γεννήσεως

Η κεντρική πύλη έχει σμικρυνθεί για λόγους ασφαλείας, αλλά και για να θυμίζει μέχρι σήμερα ότι όποιος εισέρχεται στο ναό πρέπει να ταπεινώνεται. Το Ιερό Σπήλαιο είναι ορθογώνιο (13,20 Χ 3,20) και βρίσκεται κάτω από το Άγιο Βήμα του Ναού. Στο χώρο της Γέννησης έχει τοποθετηθεί ασημένιο αστέρι με τη λατινική επιγραφή: «Εδώ γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός από την Παρθένο Μαρία». Η Φάτνη βρίσκεται στο δεξιό μέρος του Σπηλαίου. Το Σπήλαιο ανήκει στους Ορθοδόξους, ενώ η Φάτνη στους Λατίνους.

   
  4) Το χωριό των Ποιμένων (Μπέϊτ Σαχούρ): 

 Στο μέρος που αγραυλούσαν οι Ποιμένες από τον 4ο αιώνα οι Χριστιανοί έκτισαν ναό. Σήμερα υπάρχει πολύ ωραία Εκκλησία στην οποία υπηρετεί ο συμπατριώτης μας π. Ιγνάτιος, ο οποίος μας υποδέχθηκε εγκάρδια και μας φιλοξένησε προσφέροντας δροσερό νερό και γλυκίσματα. Σώζεται το σπήλαιο όπου αγραυλούσαν οι ποιμένες και δέχθηκαν την επίσκεψη των Αγγέλων και πληροφορήθηκαν την έλευση του Μεσσία και πρώτοι αυτοί άκουσαν τον Αγγελικό ύμνο «Δόξα εν υψίστοις Θεώ…».

Με τον π. Ιγνάτιο στο Χωριό των Ποιμένων

Εσωτερικό Ναού των Ποιμένων

Σπήλαιο των Ποιμένων

    5) Ιερουσαλήμ: Ιερουσαλήμ, Σαλέμ, Σιών, Πόλις Δαβίδ, Πόλις Θεού, Αγία πόλη. Είναι χτισμένη πάνω σε τέσσερις λόφους και σε υψόμετρο 800 μ. πάνω από τη θάλασσα. Χτίσθηκε από τον αρχιερέα Μελχισεδέκ το 1500 π.Χ. Το πρώτο της όνομα ήταν Σαλήμ, που σημαίνει ειρήνη και από την εποχή του Δαυίδ, ονομάσθηκε Ιερουσαλήμ = πόλη της ειρήνης. Η πρώτη καταστροφή της Ιερουσαλήμ έγινε το 586 από τον Ναβουχοδονόσορα και η δεύτερη από τον Ρωμαίο στρατηγό Τίτο το 79 μ.Χ.και την ονόμασε Αιλία Καπιτωλίνα.  Η παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ είναι περιτειχισμένη και επικοινωνεί σήμερα με τη νέα πόλη με οκτώ πύλες. Είναι η ιερότερη πόλη του κόσμου. Εκτός από τα Πανάγια Χριστιανικά προσκυνήματα, υπάρχουν προσκυνήματα και του Ιουδαϊσμού, αλλά και του Μουσουλμανισμού. 

Ο φρικτός Γολγοθάς

Ο Ναός της Αναστάσεως με τα πανάγια προσκυνήματα που περιλαμβάνει ανηγέρθη το πρώτον από την Αγία Ελένη και αποτελούνταν από τρεις μεγαλοπρεπέστατους ναούς ήτοι: Τη Βασιλική μαρτύριο, τη Ροτόντα που στη μέση βρισκόταν ο Τάφος του κυρίου και ένας τετράστυλος ανοικτός χώρος με το λόγο του Γολγοθά. 

Ο Ιερός χώρος της Αποκαθηλώσεως

Οι Άραβες το 614 μ.Χ. έκαμαν καταστροφές και το έγο τους ολοκλήρωσαν φανατικοί Μωαμεθανοί το 1009 μ.Χ. οι οποίο9ι με βαρβαρότητα τον κατεδάφησαν. Το 1042 με χρηματική ενίσχυση του Βυζαντινού αυτοκράτορα Κων/νου Θ΄ Μονομάχου, ο ναός ξαναχτίζεται, όχι στην κανονική του αρχική μορφή ενότητα και μεγαλοπρέπεια. Με την κατάληψη της Αγίας Γης από τους Σταυροφόρους το 1099 έγιναν αλλαγές που περίπου υπάρχουν μέχρι σήμερα. 

     Επισκεφθήκαμε και προσκυνήσαμε τα πανάγια προσκυνήματα:

   Το Φρικτό Γολγοθά. Με 27 σκαλοπάτια ανεβαίνουμε στο φρικτό Γολγοθά, στο βράχο εκείνο που έμοιαζε με κρανίο (κρανίου τόπος) και που συντελέσθηκε το μυστήριο των μυστηρίων. Εκεί που ο Κύριος προσέφερε το Τίμιο Αίμα Του για να μας «εξαγοράσει εκ της κατάρας του νόμου». Στο χώρο περιλαμβάνονται δύο παρεκκλήσια. Το βορεινό ανήκει στους Ορθοδόξους και περιλαμβάνει το ακριβές σημείο της Σταυρώσεως, και το νότιο που ανήκει στους Λατίνους είναι ο τόπος όπου ετοιμάσθηκε ο Κύριος για τη Σταυρική Θυσία και δέχθηκε τα καρφιά. Προς τα νότια του βράχου φαίνεται η σχισμή που δημιουργήθηκε κατά την ώρα που ο Κύριος παρέδωκε το πνεύμα «υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας». Σε ένδειξη ταπείνωσης όταν ο Πατριάρχης λειτουργεί στον Γολγοθά δεν φορεί μίτρα. Κατεβαίνοντας από τη βορεινή πλευρά του Γολγοθά συναντάμε μπροστά μας την Αγία Αποκαθήλωση. 

   Είναι ο τόπος όπου ο ευσχήμων Ιωσήφ και ο Νικόδημος, τοποθέτησαν το Πανάχραντο Σώμα του Κυρίου μας. Δεξιά και αριστερά του χώρου της Αποκαθηλώσεως υπάρχουν 6 μανουάλια. Δύο ανήκουν στους Έλληνες, δύο στους Λατίνους και δύο στους Αρμενίους. Πάνω από την πέτρα της αποκαθηλώσεως κρέμονται 8 μεγάλες κανδήλες. Λίγο δυτικά της Αποκαθηλώσεως ευρίσκεται: 

Ο Πανάγιος Τάφος

Το Ιερό κουβούκλιο του Παναγίου Τάφου μέσα στον οποίο φιλοξενήθηκε το Σώμα του Κυρίου και με την Ανάστασή του πήγασε από εκεί η ζωή, η χαρά, το φως και η αθανασία. Στην μεγαλοπρεπή είσοδο του Ιερού Κουβουκλίου βρίσκονται 12 μανουάλια, 6 μεγάλα και 6 μικρά, τα οποία από 2 ανήκουν στους Ορθοδόξους, στους Λατίνους και Αρμενίους. Πάνω από την είσοδο υπάρχει αναπαράσταση της Ανάστασης του Κυρίου. Το Κουβούκλιο χωρίζεται σε δύο μέρη. Τον προθάλαμο και τον κυρίως θάλαμο που βρίσκεται ο Τάφος. Στον προθάλαμο υπάρχει ένα κομμάτι από το λίθο που σφράγισε το Μνημείο. Η βάση του λίθου χρησιμοποιείται ως Αγία Τράπεζα για τη Θεία Λειτουργία που τελείται κάθε βράδυ εκεί. Δεξιά και αριστερά του προθαλάμου υπάρχουν δύο τρύπες σε σχήμα αυγού, από αυτές το Μ. Σάββατο ο Πατριάρχης δίνει το Άγιο Φως, από τη δεξιά στους Ορθοδόξους και από την αριστερά στους Αρμένιους. Από τον προθάλαμο, μικρή και στενή είσοδος οδηγεί στον κυρίως θάλαμο. Κάθε προσκυνητής μόλις περάσει την είσοδο αυτή αισθάνεται φοβερό δέος και ρίγη συγκινήσεως τον καταλαμβάνουν. Εκεί είναι το Ζωοδόχο Μνήμα του Κυρίου.

Αγρυπνία στον Πανάγιο Τάφο

Εκεί είναι ο Πανάγιος Τάφος.  Το μέγεθός του είναι 2,07 μήκος και 1,93 πλάτος, λαξευμένος στο βράχο και ολόκληρο το μνημείο καλυμμένο με λευκό μάρμαρο. Στα δεξιά του θαλάμου είναι ο Πανάγιος Τάφος. Πάνω από τον Τάφο υπάρχει εικόνα με την Ανάσταση του Χριστού. Πάνω από τον Τάφο κρέμονται 33 κανδήλια. Στις Θείες Λειτουργίες, ο Πανάγιος Τάφος χρησιμοποιείται ως Αγία Πρόθεση. Στο Ιερό Κουβούκλιο στέκεται ακοίμητος Αγιοταφίτης φρουρός, διορισμένος με σουλτανικό φιρμάνι, βεβαιώνοντας έτσι τα απαράγραπτα δίκαια των Ελλήνων επί του Παναγίου Τάφου.

Το Καθολικό του Ναού της Αναστάσεως, Είναι απέναντι από το Ιερό Κουβούκλιο σε ρυθμό τρίκλιτης Βασιλικής. Ο τρούλος στηρίζεται σε τέσσερις πεσσούς με Κορινθιακά κιονόκρανα. Λίγα μέτρα από την είσοδο του Ναού υπάρχει μαρμάρινη σφαίρα «ο ομφαλός της γης». Όπως η γη έχει κέντρο, έτσι και τα Ιεροσόλυμα είναι το πνευματικό κέντρο του κόσμου. Το τέμπλο του Ναού είναι μαρμάρινο με αξιόλογες εικόνες και χρυσές κανδήλες που αντανακλούν το μεγαλείο της Αναστάσεως. Στο Ιερό υπάρχει σύνθρονο και στη δεξιά πλευρά πόρτα και σκάλα που οδηγεί στο Γολγοθά. Στο Καθολικό τελείται η Θεία Λειτουργία κάθε Κυριακή, ο εσπερινός τις καθημερινές και οι ακολουθίες της Μ. Εβδομάδος. Ο Πανίερος Ναός της Αναστάσεως ανήκει στους Ορθοδόξους. 

Αγρυπνία στον Πανάγιο Τάφο

Γύρω από το ναό της Αναστάσεως και κάτω από το Γολγοθά υπάρχουν πολλά παρεκκλήσια όπως: 

α) Το Παρεκκλήσιο «Μη μου άπτου": είναι δεξιά του Ι. Κουβουκλίου και δείχνει τον τόπο, σύμφωνα με του Λατίνους, όπου παρουσιάσθηκε ο Κύριος στη Μαρία τη Μαγδαληνή και ανήκει σ’ αυτούς.

 β) Παρεκκλήσιο Φραγγέλωσης: Δίπλα από το «μη μου άπτου» φυλάσσεται κομμάτι της κολόνας πάνω στην οποία οι Ιουδαίοι έδεσαν τον Κύριο και τον φραγγέλωσαν πριν τη Σταύρωση. Κατέχεται από τους Λατίνους. 

γ) Παρεκκλήσιο των κλαπών: Εδώ υπάρχει πέτρα με δύο τρύπες όπου πέρασαν τα πόδια του Ιησού μέχρι να ετοιμασθεί ο Σταυρός. Ανήκει στους Ορθοδόξους.  

δ) Η φυλακή του Χριστού: Βρίσκεται πίσω από το παρεκκλήσι των κλαπών και ήταν η προσωρινή φυλακή του Χριστού πριν τη Σταύρωση. Το παρεκκλήσι αυτό ονομάζεται και της θλιμμένης Παναγιάς, γιατί εδώ η Παναγία λιποθύμησε βλέποντας τον Υιό της.

 ε) Το παρεκκλήσιο του Λογγίνου του Εκατόνταρχου: Βρίσκεται μετά το παρεκκλήσι των κλαπών. Εδώ στεκόταν ο Εκατόνταρχος και παρακολουθούσε τη Σταύρωση του Χριστού και μέχρι τη στιγμή που ο "Κύριος των πάντων" παρέδωσε το πνεύμα και είδε «τον σεισμόν και τα γενόμενα» και πίστεψε. Ανήκει στους Ορθοδόξους.

 στ) Παρεκκλήσιο του «διεμερίσαντο τα ιμάτιά μου»: Ανήκει στους Αρμενίους, εδώ οι στρατιώτες «εξέδυσαν» τον Ιησού για να τον οδηγήσουν στο Σταυρό και έριξαν κλήρο για τον άρραφο χιτώνα Του.

 ζ) Παρεκκλήσιο του Ακάνθινου Στεφάνου: Στο χώρο αυτό οι στρατιώτες φόρεσαν το ακάνθινο στεφάνι και την κόκκινη χλαμύδα, το καλάμι στο χέρι και τον χλεύαζαν. Σώζεται τμήμα της κολόνας που κάθισε ο Κύριος. Ανήκει στους Ορθοδόξους.

 η) Σπήλαιο ευρέσεως του Τιμίου Σταυρού: Κατεβαίνουμε με 29 σκαλοπάτια. Και φθάνουμε στο σημείο που βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός, τα τέσσερα καρφιά και οι σταυροί των δύο ληστών. Η σπηλιά χωρίζεται σε δύο μέρη. Το ένα ανήκει στους Ορθοδόξους όπου βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός και το άλλο που έχει το θρόνο της Αγίας Ελένης στου Λατίνους.  

θ) Το παρεκκλήσιο του Αδάμ: Είναι μικρό εκκλησάκι κάτω από το Γολγοθά, στο σημείο που στήθηκε ο Τίμιος Σταυρός. Εκεί σύμφωνα με την παράδοση ενταφίασε ο Νώε τα κρανία του Αδάμ και της Εύας.

 ι) Ο Ναός του Αγίου Ιακώβ: Δυτικά της αυλής είναι ο Ναός του Αγίου Ιακώβ του Αδελφοθέου, εκεί εκκλησιάζονται οι Άραβες Ορθόδοξοι. Στην αυλή του ναού αυτού υπάρχει μικρό παρεκκλήσιο των Αγίων Μυροφόρων γυναικών. Είναι ο πραγματικός τόπος που κατά παράδοση η Μαρία η Μαγδαληνή συνάντησε τον Αναστάντα Κύριο και της είπε «μη μου άπτου». 

Μετά την ξενάγηση στα πανάγια προσκυνήματα βαδίσαμε και μεις την Οδό του Μαρτυρίου που είναι γνωστή ως «via de la rosa» που σημαίνει «οδός θλίψεως». Έχει μήκος ένα χιλιόμετρο, αρχίζει από το Πραιτώριο και καταλήγει στο Γολγοθά. Είναι η οδός που ακολούθησε ο Χριστός κατά την πορεία προς το Πάθος Του, φέροντας το Σταυρό Του. Στην πορεία αυτή ο Ιησούς από το βάρος και την εξάντληση έκαμε κάποιες στάσεις.

 Το Πραιτώριο: Ήταν τα δικαστήρια, το Διοικητήριο και το σπίτι του Πιλάτου. Εδώ μεταφέρθηκε ο Κύριος μετά τον Άννα και τον Καϊάφα για να δικαστεί. Εδώ τον μαστίγωσαν, του φόρεσαν την κόκκινη χλαμύδα, τον κάλαμο και το ακάνθινο στεφάνι. Στο χώρο του Πραιτωρίου βρίσκονται οι φυλακές εκτός αυτής που για λίγο έβαλαν τον Ιησού και των δύο ληστών και του Βαραββά. 

Οδός Μαρτυρίου, στάσης Σίμωνα Κυρηναίου

Το Λιθόστρωτο: βρίσκεται δίπλα στο Πραιτώριο και αποτελεί το σημείο όπου ο Πιλάτος παρέδωσε τον Ιησού στους Εβραίους για να σταυρωθεί. Εδώ έγινε και η νίψη των χεριών του. Η φυλακή του Αγίου Πέτρου: Κοντά στο πραιτώριο υπάρχει η φυλακή του Αγίου Πέτρου, από την οποία απελευθερώθηκε από τον Άγγελο με θαυματουργικό τρόπο. Η Μονή είναι γνωστή και ως «Μονή της φακής» γιατί εκεί κατά την παράδοση, έδωσαν στην Παναγία να φάει την Μ. Παρασκευή φακή με ξύδι ή κατ’ άλλη παράδοση μαγείρευαν φακή να τρώνε οι εργάτες κατά το κτίσιμο του Ναού της Αναστάσεως. Σώζεται μέχρι σήμερα το καζάνι που χρησιμοποιούσαν και λέγεται το «καζάνι της Αγίας Ελένης».  

Ιερά Μονή Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης: Είναι πιο κάτω από τη φυλακή του Αγίου Πέτρου, κοντά στην προβατική κολυμβήθρα και δίπλα από την πύλη της Γεθσημανή. Στο χώρο της Μονής ήταν το σπίτι των Αγίων Θεοπατόρων.      

Ο Τάφος της Παναγίας: Στο βάθος της κοιλάδας του Ιωσαφάτ βρίσκεται ο Τάφος της Παναγίας μας. Ο ναός είναι κτισμένος το 326 μ.Χ. από την Αγία Ελένη. Για να φθάσει κανείς στο Θεομητορικό μνήμα πρέπει να κατέβει 48 σκαλοπάτια. Στη μέση της σκάλας, αριστερά και δεξιά συναντούμε τα παρεκκλήσια με τους τάφους του Ιωσήφ του μνήστορος αριστερά και των Αγίων και Δικαίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης δεξιά. Ο Ναός έχει σχήμα Σταυρού. Τον 5ο αιώνα ο Πατριάρχης Ιουβενάλιος, μετά από προτροπή της αυτοκράτειρας Πουλχερίας άνοιξε τον Τάφο και μέσα βρέθηκε η Αγία Ζώνη και οι νεκρικές σινδόνες.

Ο τόπος του μαρτυρίου του Πρωτομάρτυρα Στέφανου: Η Γεθσημανή σχετίζεται και με τον τόπο του μαρτυρίου του Πρωτομάρτυρα και Αρχιδιακόνου Στεφάνου. Στο χώρο που πότισε με το αίμα του ο Πρωτομάρτυρας, τον 4ο αιώνα χτίσθηκε μεγαλοπρεπής Βασιλική που καταστράφηκε αργότερα από επιδρομές. Και σήμερα υπάρχει μεγαλοπρεπής ναός και ανήκει στους Ορθοδόξους. 
 Η Εκκλησία της τελευταίας προσευχής και αγωνίας του Κυρίου: Ανήκει στους Λατίνους, είναι μεγάλος ναός με ψηφιδωτά και αγιογραφίες σχετικές με την τελευταία προσευχή, την προδοσία του Ιούδα και τη σύλληψη του Ιησού. Δίπλα από την Εκκλησία υπάρχει μεγάλος κήπος με ελιές γέρικες που χρονολογούνται από την εποχή του Ιησού, ονομάζεται και Ναός των Εθνών.

 Το Μοναστήρι της Μαρίας της Μαγδαληνής: Λίγο πιο πάνω από τον κήπο της προσευχής και της προδοσίας, το 1885 μ.Χ. ο τσάρος της Ρωσίας Αλέξανδρος ο Γ΄ έκτισε αυτή την Ιερά Μονή στη μνήμη της μητέρας του, και δεσπόζει της γύρω περιοχής με τη Ρωσική αρχιτεκτονική του.

 Το Όρος των Ελαιών ή Μικρά Γαλιλαία: Βρίσκεται ανατολικά των Ιεροσολύμων και σε υψόμετρο 750 μέτρων και αποτελείται από τρεις κορυφές. Η νότια κορυφή είναι συνδεδεμένη με τη ζωή και τη δράση του Κυρίου. Εκεί δίδαξε και πολλές φορές θαυματούργησε ο Κύριος. Εκεί έγινε η ένδοξός Του Ανάληψη, εκεί πολλές φορές προσευχόταν και η Παναγία. Εκεί την επισκέφθηκε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ για να της δώσει την είδηση ότι μετά από τρεις ημέρες θα φύγει από τον κόσμο αυτό για να πάει να συναντήσει τον Υιό και Θεό της. Το ναό της Αναλήψεως ο Σαλαδίνος το 1187 που νίκησε τους Σταυροφόρους τον μετέτρεψε σε τζαμί, τους δε γύρω χριστιανικούς χώρους  τους χάρισε  ως βακούφια σε Μουσουλμανικές οικογένειες της Ιερουσαλήμ. Ακριβώς κάτω από το μέρος της Αναλήψεως το Πατριαρχείο μας ανήγειρε με πολλές δυσκολίες και θαυμαστό τρόπο την Ελληνική Εκκλησία της Αναλήψεως όπου υπηρετεί  συμπατριώτης μας π. Αχίλλειος Γουργουλιάτος. Ο π. Αχίλλειος μας υποδέχθηκες εγκαρδίως, μας ξενάγησε και μας ενημέρωσε για την σημερινή κατάσταση των Αγίων Τόπων και την παρουσία του Ελληνισμού.   

Τάφος Αγ. Σάββα

6) Ιερά Μονή Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου: Βρίσκεται στα δεξιά του πύρινου ποταμού και στη καρδιά της ερήμου της Ιουδαίας. Η Ι. Μονή ιδρύθηκε από τον Άγιο Σάββα το 485 μ.Χ.. Ο Άγιος Σάββας πήρε την υπόσχεση από την Παναγία ότι αυτή θα φροντίζει το Μοναστήρι του μέχρι τη συντέλεια των αιώνων. 
Το σχέδιο της Εκκλησίας ο Άγιος Σάββας το βρήκε σε μια σπηλιά. Την ονόμασε Θεόκτιστη και περιλαμβάνει τρία παρεκκλήσια. Το ένα είναι αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο, το δεύτερο στους πατέρες που σφαγιάσθηκαν από τους Πέρσες το 614 μ.Χ. και το τρίτο λειτουργεί ως οστεοφυλάκιο των μαρτύρων πατέρων. Αργότερα, ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός έκτισε πύργους για την ασφάλεια της Ι. Μονής και καθολικό που είναι αφιερωμένο στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Στο ναό υπήρχε άφθαρτο το σκήνωμα του Αγίου Σάββα, το άρπαξαν οι Σταυροφόροι το 1099 μ.Χ. και το μετέφεραν στη Βενετία. Το 1965 αναγκάστηκαν να το επιστρέψουν μετά από επανειλημμένες αιτήσεις του ίδιου του Αγίου.

Κάρες μοναχών από τη Σφαγή των Περσών 614 μ.Χ. με τον χαρακτηριστικό σταυρό

7)  Ιερά Μονή του Οσίου Θεοδοσίου: Βρίσκεται στην είσοδο της ερήμου της Ιουδαίας και είναι κτισμένη πάνω στα ερείπια του κοινοβίου που ίδρυσε ο Όσιος Θεοδόσιος. Γνώρισε μεγάλη ακμή τον 5ο με 7ο αιώνα. Την πνευματική, αλλά και κοινωνική πρόοδο της Ι. Μονής ανέκοψαν οι Πέρσες με τη σφαγή το 614 μ. Χ. των 5.000 μοναχών και στη συνέχεια η Αραβική κατάκτηση. Νέα περίοδος ακμής της Ιεράς Μονής αρχίζει από το 1896 επί Πατριαρχίας Γερασίμου του Α΄. Αξιόλογο τμήμα της Ι. Μονής είναι το σπήλαιο των Μάγων. Εδώ πέρασαν τη νύχτα τους φεύγοντας από τη Βηθλεέμ μετά την εμφάνιση του Αγγέλου να μην επιστρέψουν στον Ηρώδη αλλά δι’ «άλλης οδού…» ανεχώρησαν.

8) Φρέαρ του Ιακώβ -Νεάπολη -Ναμπλούς: Η πόλη μας είναι γνωστή από τη συνάντηση που είχε εκεί, στο φρέαρ του Ιακώβ, ο Ιησούς με τη γυναίκα τη Σαμαρείτιδα. Πάνω από το φρέαρ που έχει βάθος 30 μέτρα, υπάρχει το καθολικό της Ιεράς Μονής, όπου διακονεί με θερμό ζήλο ο π. Ιουστίνος. Εκεί στο φρέαρ του Ιακώβ, υπηρετούσε ένας ζηλωτής Έλληνας κληρικός, ο π. Φιλούμενος, που κατακρεουργήθηκε το 1979 με πολλές τσεκουριές σε όλο του το σώμα. Σήμερα τιμάται ως άγιος από την Σιωνίτιδα Εκκλησία. Το σκήνωμά του βρίσκεται στο δεξιό κλίτος του ναού.

Με τον Ηγούμενο π. Χρυσόστομο

9) Η Μονή του Αγίου Γερασίμου του Ιορδανίτου. Βρίσκεται κοντά στη Νεκρά Θάλασσα και είναι από τα αρχαιότερα μοναστήρια της Παλαιστίνης. Κτίσθηκε το 445 μ.Χ. από τον Άγιο Γεράσιμο και λειτούργησε ως Λαύρα. Ονομάζεται και Ι. Μονή της Πέρδικας, γιατί εκεί φιλοξενήθηκε η Αγία Οικογένεια, στην φυγή της για την Αίγυπτο. Οι κάτοικοι εκεί έδωσαν το προσωνύμιο στην Παναγία «Πέρδικα», γιατί ήταν ωραία σαν πέρδικα.

10) Σαραντάριο Όρος ή Όρος των Πειρασμών. Εδώ νήστεψε ο Κύριος για 40 ημέρες και πειράσθηκε από το σατανά τρεις φορές. Η ιερά Μονή είναι σκαλωμένη πάνω στα βράχια του βουνού. Μπορεί κάποιος να την πλησιάσει ή με το Τελεφερίκ που λειτουργεί, ή με μικρή οδοιπορία. Η Μονή βρίσκεται 492 μ. πάνω από την επιφάνεια της Νεκράς Θάλασσας. Μαρτυρίες για την ύπαρξη της Μονής έχομε από τον 7ο αιώνα. Όπως όλες οι Μονές της περιοχής, έπαθε πολλές καταστροφές πρώτα από τους Πέρσες, στη συνέχεια από τους Μουσουλμάνους και τους Σταυροφόρους. Το 1874 ανακαινίζεται από το Πατριαρχείο και τοποθετείται ηγούμενος ο Αβράμιος ο Πελοποννήσιος.

 11) Ιερά Μονή του Ζακχαίου και  Εκκλησία του Αγίου Ελισαίου: Εκεί υπήρχε μία πηγή με πικρό ύδωρ. Ο προφήτης Ελισαίος με θαυματουργικό τρόπο μεταποίησε το νερό σε πόσιμο και μέχρι σήμερα υδρεύεται η Ιεριχώ. Η Ιεριχώ είναι μία από τις αρχαιότερες πόλεις του κόσμου, η ιστορία της αρχίζει από το 8.000 π.Χ. και είναι η πρώτη πόλη που κυρίευσαν οι Ισραηλίτες όταν έφθασαν στη γη της επαγγελίας.

12) Το Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου του Χοζεβίτου: Βρίσκεται στο πλάι μιας άγριας και βαθειάς χαράδρας. Τα λεωφορεία σταματούν σ’ ένα λόφο και από εκεί κατεβαίνουμε τη ρεματιά και περνάμε στην απέναντι πλευρά χρησιμοποιώντας πολλά σκαλοπάτια. Η Μονή ιδρύθηκε τον Ε΄ αιώνα και απέκτησε μεγάλη φήμη για την πνευματικότητά της. Τον ΣΤ΄ αιώνα μαζί με τα ασκητήρια αριθμούσε 5.000 μοναχούς. Μεγάλη ώθηση της έδωσε ο Κύπριος μοναχός Όσιος Γεώργιος. Το 614 οι Πέρσες κατέστρεψαν την Μονή και έσφαξαν τους πιο πολλούς μοναχούς. Η Μονή στη σημερινή της μορφή οικοδομήθηκε από τον μοναχό Καλλίνικο το 1878 και από τότε συνεχίζει την παράδοση των Χοζεβιτών πατέρων.

          13)  Βηθανία: Το χωριό Βηθανία βρίσκεται 4 χιλιόμετρα ανατολικά της Ιερουσαλήμ, πάνω στο δρόμο προς την Ιεριχώ. Αραβικά ονομάζεται «Αζαρία» από το Ελληνικό Λαζαρείο που ήταν εκκλησία που χτίστηκε τους Βυζαντινούς χρόνους πάνω στον Τάφο του Λαζάρου. Ο τάφος του Λαζάρου είναι υπόγεια κρύπτη με 27 σκαλοπάτια. Δεν είναι συνήθως προσβάσιμος γιατί ανήκει σε χώρο Μουσουλμανικού τζαμιού.

Η πηγή της Θεοτόκου όπου έγινε ο Ευαγγελισμός

            14) Ναζαρέτ: Είναι μία σύγχρονη πόλη άνω των 150.000 κατοίκων. Εκεί πέρασε ο Ιησούς τα παιδικά του χρόνια και ονομάσθηκε Ναζωραίος. Σ’ αυτή την πόλη που ζούσε η Παναγία με τον Ιωσήφ. Εκεί την επισκέφθηκε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, στην πηγή που έπαιρνε νερό, και της έδωσε τη χαρμόσυνη είδηση ότι θα γεννήσει «εκ Πνεύματος Αγίου» τον Σωτήρα του κόσμου. Σήμερα στο μέρος εκείνο υπάρχει τρίχωρος Βυζαντινός ναός με αξιόλογες τοιχογραφίες. Μέσα στο ναό, στο βάθος υπάρχει το παρεκκλήσιο του Ευαγγελισμού και κάτω από την Αγία Τράπεζα τρέχει το δροσερό αγίασμα από την πηγή της Παρθένου.

15) Κανά της Γαλιλαίας: Βρίσκεται κοντά στη Ναζαρέτ. Εδώ ο Κύριος έκαμε το πρώτο θαύμα μεταβάλλοντας το νερό σε κρασί. Στο ναό, που σύμφωνα με την παράδοση ήταν το σπίτι του μαθητή του Κυρίου Σίμωνα του Κανανίτη, υπάρχει ωραίος και επιβλητικός ναός μέσα στον οποίο σώζονται οι δύο από τις έξι λίθινες υδρίες.

16) Το Όρος Θαβώρ: Στο όρος αυτό, ύμφωνα με την παράδοση έγινε η Μεταμόρφωση του Κυρίου μας ενώπιον των τριών μαθητών, του Πέτρου, του Ιακώβου και του Ιωάννου. Στην κορυφή του λόφου, υπάρχει Ελληνορθόδοξο Μοναστήρι και στο Καθολικό υπάρχει η πέτρα στην οποία πάτησε ο Κύριος κατά τη Μεταμόρφωσή Του.

Τιβεριάδα, εμφάνισις Ιησού

17) Η Θάλασσα (Λίμνη) της Τιβεριάδος:  Η λίμνη της Τιβεριάδος, ή Γενησαρέτ, ή θάλασσα της Γαλιλαίας, σήμερα αποτελεί σπουδαίο κέντρο τουρισμού και σημαντική πηγή νερού και αλιείας. Βρίσκεται 210 μ. κάτω από τη Μεσόγειο και έχει μήκος 21 χλμ. μήκος και 10 χλμ. πλάτος. Από τη λίμνη πηγάζει ο Ιορδάνης ποταμός και στη συνέχεια χύνεται στη Νεκρά Θάλασσα.

Ανελκυσμένο πλοιάριο εποχής του Κυρίου

Μας δόθηκε ευκαιρία και τη διαπλεύσαμε. Γύρω από τη λίμνη είχαν αναπτυχθεί αρκετές πόλεις την εποχή του Κυρίου και απετέλεσαν το κέντρο του έργου του για τη σωτηρία του κόσμου, όπως:

Η Τιβεριάδα: Όμορφη πόλη και πρωτεύουσα της Γαλιλαίας. Κτίσθηκε από τον Ηρώδη Αντύπα προς τιμήν του Ρωμαίου αυτοκράτορα Τιβερίου. Κοντά στην παραλία υπάρχει τρίκλιτη καμαροσκεπής εκκλησία κτισμένη πάνω σε ερείπια παλαιότερης Εκκλησίας που είχε κτισθεί από την Αγία Ελένη. Ο ναός είναι αφιερωμένος στους 12 Αποστόλους, στους Πρωτοκορυφαίους Πέτρο και Παύλο  και στη Μαρία τη Μαγδαληνή.

Διάπλευση της Τιβεριάδος με πλοιάριο

Η Καπερναούμ: Την πόλη αυτή χρησιμοποιούσε ο Κύριος ως κέντρο δράσης Του και έκανε και πολλά θαύματα. Εδώ θεράπευσε τους δύο τυφλούς, τον παραλυτικό που κατέβασαν από τη στέγη, τη συγκύπτουσα γυναίκα, τον δούλο του Εκατοντάρχου, την αιμορροούσα, ανέστησε την κόρη του Ιαείρου κ. ά. Στην Καπερναούμ βρέθηκαν ερείπια της συναγωγής που ερχόταν ο Κύριος. Δίπλα στη συναγωγή ήταν το σπίτι της πεθεράς του Πέτρου. Σήμερα υπάρχει ωραίος Βυζαντινός ναός των Αγίων Αποστόλων, κτισμένος στο σπίτι που ο Χριστός θεράπευσε τον παραλυτικό. Άλλες πόλεις στη Γενησαρέτ ήταν η Βηθσαϊδά, η πόλη του Ανδρέου και του Πέτρου, τα Μάγδαλα, όπου καταγόταν η Μαρία η Μαγδαληνή κ. ά.

18) Μονή του Τιμίου Σταυρού: Βρίσκεται δυτικά των Ιεροσολύμων σε μια καταπράσινη κοιλάδα. Ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα από την Αγία Ελένη. Εδώ ο Λωτ φύτεψε τρία ραβδιά για να συγχωρηθεί μια μεγάλη του αμαρτία και τα πότιζε φέρνοντας νερό από τον Ιορδάνη, βλάστησαν και έγινε το τρισύνθετο δένδρο. Τα τρία ραβδιά ήσαν από πεύκο, κυπαρίσσι και κέδρο. Αιώνες αργότερα έκοψαν το δένδρο για να το χρησιμοποιήσουν στο ναό του Σολομώντος. Το ξύλο πότε ήταν μικρό και πότε μεγάλο και το πέταξαν ως καταραμένο. Στη Σταύρωση του Κυρίου το βρήκαν πεταμένο και από αυτό έγινε ο Σταυρός του Κυρίου μας. Από καταραμένο ξύλο, έγινε Ξύλο ευλογίας και σωτηρίας. Μέχρι σήμερα φαίνεται η τρύπα όπου ο Λωτ φύτεψε το τρισύνθετο δένδρο. Σ’ αυτή την Ιερά Μονή λειτούργησε από το 1855 μέχρι το 1909 η Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων.

Από την Ι.Μ. Αγ. Συμεών (κατά μόνας)

19) Ιερά Μονή Αγίου Συμεών (κατά μόνας): Βρίσκεται κοντά και πιο ανατολικά από την Μονή του Τιμίου Σταυρού. Ο Άγιος Συμεών ο Θεοδόχος, ήταν αυτός που δέχθηκε στην αγκαλιά του τον Ιησού στο ναό, αλλά και ένας από τους εβδομήκοντα που μετέφρασαν στην Παλαιά Διαθήκη από τα Εβραϊκά στα Ελληνικά. Μετά από σχετικό θαύμα, παρακάλεσε το Θεό να τον αφήσει να ζήσει έως τον ερχομό του Μεσσία. Η επιθυμία του εκπληρώθηκε και έζησε 270 χρόνια και πήρε στην αγκαλιά του τον μικρό Ιησού. Ο τάφος του σώζεται εκεί.

20)  Ιορδάνης Ποταμος: Είναι ο πιο φημισμένος ποταμός του κόσμου. Αρχίζει από τις πηγές του όρους Ερμών, διασχίζει την Τιβεριάδα και μετά πό 500 χιλιόμετρα χύνεται στην Νεκρά Θάλασσα. Ο Ιορδάνης συνδέεται και με την Π. και την Κ. Διαθήκη. Ε#κεί στις όχθες του χωρίσθηκαν οι 12 φυλές του Ισραήλ και έγινε η πυρφόρος ανάληψις του Προφήτου Ηλιού. Στις όχθες του όμως έδρασε και ο Ιωάννης ο Πρόδρομος και βαπτίσθηκε και ο Ιησούς Χριστός.

Τελεση αγιασμού