Η μετατροπή του Παρθενώνα σε χριστιανική Εκκλησία

 

Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΣΕ ΝΑΟ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΑΘΗΝΙΩΤΙΣΣΑΣ 
(Όταν οι πρόγονοί μας εγκατέλειψαν τα είδωλα και "είδαν το φως το αληθινόν" μετέτρεψαν ειρηνικά τους ναούς  τους σε Χριστιανικούς Ναούς. Όσοι Ναοί μετατράπηκαν σε Χριστιανικούς διατηρήθηκαν με την λειτουργικότητά τους. Οι άλλοι εγκαταλείφθηκαν και σιγά - σιγά ερημώθηκαν αφού δε χρησιμοποιούνταν ερημώθηκαν.)  

    Με τη διαταγή της μετατροπής των αρχαίων ναών σε χριστιανικούς, ο Παρθενώνας,αέναο σύμβολο του αρχαίου πολιτισμού,αφιερώνεται τον 6ο μάλλον αιώνα, στην Αγία του Θεού Σοφία και στη συνέχεια στην Παναγία την Αθηνιώτισσα.Η λατρεία της ειδωλολατρικής Αθηνάς έδωσε τη θέση της στη χριστιανή Παρθένο, τη Θεοτόκο που ονομάστηκε Παναγία Αθηνιώτισσα. Αυτό έγινε ίσως στα μέσα του 6ου αιώνα με μερικές αρχιτεκτονικές μετατροπές, όπως ήταν η πρόσθεση μιας αψίδας στα ανατολικά. Επίσης, η είσοδος πλέον μετατοπίστηκε στη δυτική πλευρά του ναού και οι τρεις θύρες που διανοίχτηκαν στον τοίχο που χώριζε τον ναό από τον οπισθόδομο, τον μετέτρεψαν σε νάρθηκα του χριστιανικού, πλέον, ναού.Έτσι,ο Παρθενώνας μετατράπηκε σε τρίκλιτη βασιλική.Είχε ιερό και αγία τράπεζα, βυζαντινές τοιχογραφίες και εικόνες, άμβωνα και κωδωνοστάσιο που εξείχε μάλιστα από την ξύλινη στέγη της βασιλικής, η οποία στηριζόταν  στο σηκό του κλασικού ναού της Παρθένου Αθηνάς. Το εσωτερικό στολίζεται με τοιχογραφίες και ψηφιδωτά. Γνωστό για την ποιότητά του ήταν το ψηφιδωτό της Παναγίας στην αψίδα του ιερού.
           Υπάρχουν και γραπτές πηγές για τη μετατροπή του Παρθενώνα σε ναό. Σε δύο κείμενα γνωστών μητροπολιτών αναφέρονται εργασίες που έγιναν κατά τον 12ο αιώνα. Στον επικήδειο για τον Νικόλαο Αγιοθεοδωρίτη (1166-75) ο ανιψιός του αναφέρει ότι «...εμεγάλυνε την μητρόπολιν των Αθηνών ... ανεγείρας οίκους κάλλος και μέγεθος έχοντες...»   «και πολλώ χρυσίω έδειξε μαρμαίροντα...» τον Παρθενώνα.
            Το δεύτερο κείμενο είναι ένα ποίημα του Μιχαήλ Χωνιάτη στο οποίο, απευθυνόμενος στη Θεοτόκο, λέει «..εκάλλυνά σου τον ναόν ... έπιπλα τιμήεντα και σκεύη φέρω».
            Ο Χωνιάτης πρόσφερε έπιπλα και λειτουργικά σκεύη. Του αποδίδουν επίσης την τοιχογράφηση του ναού. Οσο για το ψηφιδωτό της Παναγίας, που πιστεύεται ότι κοσμούσε την κόγχη του ιερού, ασφαλώς ανήκε στην ίδια περίοδο. Από αυτές τις μετατροπές  ήδη από τα τέλη του 19 αιώνα δεν είχαν μείνει παρά λείψανα τοιχογραφιών και λιγοστά επιγραφικά χαράγματα στους τοίχους και τους κίονες.
            Στον Ιερό Βράχο ανέβαιναν με τα αφιερώματά τους στη Θεοτόκο προσκυνητές από διάφορα μέρη της Ελλάδας Το έτος 946 ο Όσιος Λουκάς, σε παιδική ηλικία προσκύνησε στο ιερό της Θεοτόκου στην Ακρόπολη, και παρέμεινε στην Αθήνα ενδυθείς το μοναχικό σχήμα. Αναφέρεται επίσης ότι ο όσιος Νίκων το έτος 980 στην περιοδεία του από την Αθήνα ανέβηκε στην Ακρόπολη και έκανε κήρυγμα από το ναό αυτό .Ο ίδιος ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄ Βουλγαροκτόνος γιόρτασε  τη συντριπτική νίκη του επί των Βουλγάρων κάνοντας περιοδεία στην Αθήνα κατά τη διάρκεια της οποίας επισκέφτηκε το ναό και πρόσφερε πλούσια αφιερώματα. Κατά την Άλωση των Αθηνών από τους Λατίνους η εκκλησία συλήθηκε και μετατράπηκε σε καθολική εκκλησία, με την ονομασία «Σάντα Μαρία ντι Ατένε». Κατά την τουρκοκρατία έγινε μωαμεθανικό τζαμί.

     Μετά τον πλήρη εκχριστιανισμό της πόλεως των Αθηνών, 5ο με 6ο αιώνα μ.Χ., οι κάτοικοί μετέτρεψαν το κάλλος και το καμάρι της πόλεώς τους σε εκκλησία. Ο αρχαίος ναός της Αθηνάς, μετατράπηκε στο βυζαντινό ναό της Αειπαρθένου Θεοτόκου Μαρίας, στο πασίγνωστο ναό της Παναγιάς της Αθηνιώτισσας.

     Οι βυζαντινοί κατά τις εργασίες μετατροπής από σεβα
σμό στο μνημείο, περιορίστηκαν στις ελάχιστες δυνατές επεμβάσεις, παρά τις κακοήθεις θεωρίες, που κατά καιρούς διακινήθηκαν. Άξιο προσοχής τυγχάνει το γεγονός, ότι άφησαν εντελώς ανέπαφες τις γλυπτές ειδωλολατρικές παραστάσεις των αετωμάτων και των περισσοτέρων μερών του αρχαίου Ναού, ώστε να αισθάνονται τη σύνδεση με το ένδοξο παρελθόν τους.
     Η Παναγία η Αθηνιώτισσα τη μεσοβυζαντινή εποχή, μετετράπη σε ένα πασίγνωστο οικουμενικό προσκύνημα, με ένα πέπλο μυστηρίου να καλύπτει το εσωτερικό του. Υπάρχουν αναφορές για ένα υπερκόσμιο Φως που ανέβλυζε, αλλά και για την φιλοξενία της θαυματουργικής εικόνας της Παναγίας της Σουμελά στο εσωτερικό του ναού. Κατά την λατινοκρατία ο Παρθενώνας, μετετράπη σε καθολικό ναό προς τιμήν της Santa Maria, ενώ κατά Τουρκοκρατία υπήρξε ο μοναδικός χριστιανικός ναός της Αθήνας που μετετράπη σε τζαμί.

Πηγή: ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΑ

Παρά τις  πάμπολλες καταστροφές, που γνώρισε η πόλη από το 86 π.Χ. έως την απελευθέρωση, δεν πρέπει να λησμονούμε, ότι η φροντίδα και η αγάπη των βυζαντινών ήταν αυτή που έκανε δυνατή την διατήρηση του μνημείου έως τις ημέρες μας.

 Δεν θα μπορούσαν οι Αθηναίοι να αφιερώσουν το μοναδικό αρχιτεκτόνημα του Παρθενώνος σε οποιαδήποτε άλλον πλην της πολιούχου προστάτιδός των Αθηναίων, της Παναγίας τους.
Δεν πρέπει να λησμονείται ότι η τίμηση του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου ως πολιούχου Αγίου των Αθηνών επιβλήθηκε κατά την περίοδο της Λατινοκρατίας, καθώς έως τότε την πρωτοκαθεδρία των τιμών στην Αθήνα την είχε αποκλειστικά η Θεοτόκος. ΠΗΓΗ: ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΑ

 

ΧΑΛΑΝΔΡΙΤΣΑ ΑΛΛΟΤΙΝΕΣ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΖΩΗ

 

Παρουσίαση του  Βιβλίου του Πρωτοπρεσβ.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ  ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

ΧΑΛΑΝΔΡΙΤΣΑ

ΑΛΛΟΤΙΝΕΣ  ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ  ΚΑΙ  ΣΥΓΧΡΟΝΗ  ΖΩΗ

         

Στις 19  Ιανουαρίου 2025, την επομένη της εορτής του Αγίου Αθανασίου, Πολιούχου της Χαλανδρίτσας, έγινε η παρουσίαση του βιβλίου για την Χαλανδρίτσα, του Πρωτοπρεσβ. Δημητρίου Παπαγεωργίου, Αρχιερατικού Επιτρόπου Φαρρών.

          Η παρουσίαση έγινε στο παλιό αλλά και εμβληματικό Δημοτικό Σχολείο Χαλανδρίτσας, υπό την αιγίδα τόσο του Πολιτιστικού Συλλόγου Χαλανδρίτσας, όσο και του Συλλόγου Προστασίας Υγείας και Περιβάλλοντος της Περιοχής του Κέντρου Υγείας Χαλανδρίτσης.

          Από πολύ νωρίς Χαλανδριτσάνοι, αλλά και Μέλη των διοργανωτών Συλλόγων, γέμισαν ασφυκτικά και τις δύο μεγάλες αίθουσες του Σχολείου καθώς επίσης και τους περί αυτών χώρους.

          Τον Σύλλογο Προστασίας Υγείας και Περιβάλλοντος εκπροσώπησε ο κ. Παναγιώτης Θεοδωρόπουλος, πρώην Διευθυντής του Κέντρου Υγείας Χαλανδρίτσης, ο οποίος έκανε το καλωσόρισμα και την παρουσίαση της εκδήλωσης.

          Χαιρετισμό απηύθυνε η. Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Χαλανδρίτσας κ. Δήμητρα Κατσικολόγου-Μακρή.

                    Συντονιστής ήταν ο ευρηματικός αλλά και ταλαντούχος κ. Λευτέρης Πολυκρέτης.

          Παρουσιαστές ήσαν: α) Ο κ. Χρήστος Κυριαζόπουλος, πρώην Ανώτατο Στέλεχος του Υπουργείου Οικονομικών,

          β) Η κ. Σοφία Πασχαλίδου, Διευθύντρια του Δημοτικού Σχολείου Χαλανδρίτσας, Και

          γ) Η κ. Νικολίτσα Μπερδένη, εκπαιδευτικός.

Οι παρουσιαστές, μέσα σε ένα φιλικό περιβάλλον, ο κάθε ένας από τη μεριά του, παρουσίασαν το βιβλίο στην πραγματική του διάσταση, τονίζοντας ότι καλύπτει όλο το ιστορικό γίγνεσθαι της Χαλανδρίτσας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής από τα πρώτα ιστορικά χρόνια, την Μυκηναϊκή εποχή φθάνοντας μέχρι το σήμερα, σε μια συνεχόμενη αλληλουχία, χωρίς διακοπή,  όπως ακριβώς συμβαίνει και την ιστορία του Έθνους μας.  

Ιδιαίτερη σημασία δίδεται στα χρόνια της Φραγκοκρατίας, κατά την οποία η Χαλανδρίτσα γίνεται Βαρωνία και οι Βαρώνοι της έχουν πρωτεύοντα ρόλο στο πριγκιπάτο της Αχαΐας και πολλές φορές διαφεντεύουν ολόκληρη της Πελοπόννησο. Αποτέλεσμα της αίγλης της Βαρωνίας είναι ο Θωμάς ο Παλαιολόγος, να παντρευτεί την κόρη του Βαρώνου της Χαλανδρίτσας Αικατερίνη, να αποκτήσουν τέσσερα παιδιά και η κόρης τους Σοφία – Ζωή να παντρευτεί τον Ιβάν την Γ΄ της Ρωσίας γίνει η πρώτη Τσαρίνα.

Το Β΄ μέρος του βιβλίου παρουσιάζει την κοινωνική ζωή των κατοίκων, τις Δημόσιες Υπηρεσίες, με ιδιαίτερη αναφορά στο Κέντρο Υγείας Χαλανδρίτσης, τον Θρησκευτικό βίο, τους ευπατρίδες Χαλανδριτσάνους και τους ενεργούς Συλλόγους  Εθελοντών Αιμοδοτών, Προστασίας Υγείας και Περιβάλλοντος, και Πολιτιστικό.

Στη συνέχεια ο συγγραφέας στο έργο του αναφέρεται στα επικρατούντα ήθη και έθιμα στα κορυφαία γεγονότα της ζωής των κατοίκων, όπως του Γάμου, της Βάπτισης, των εορτών, του θανάτου, αλλά και όλης της καθημερινής ζωής.

Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στις καθημερινές ασχολίες, στα παλιά επαγγέλματα, στα πολλά ξωκκλήσια, στις βρύσες, στις γιοφύρια, και γενικά σε όλα τα Λαογραφικά στοιχεία.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Πρωτοπρεσβ. π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος, εκπρόσωπος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ  ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ.

Ο Δήμαρχος Ερυμάνθου κ. Θεόδωρος Μπαρής, ο κ. Διαμαντής Κανελλόπουλος, αρχηγός Μείζονος Αντιπολιτεύσεως, ο τοπικός Πρόεδρος κ. Παναγιώτης Μαυροειδής, η κ. Κατερίνα Σολωμού, ο Διευθυντής του Κ. Υγείας Χαλανδρίτσης κ. Γρηγόριος Αλόκριος, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Εθελοκτών Αιμοδοτών κ. Αθανάσιος Θεοδωρόπουλος, κ.λ.π εκπρόσωποι Συλλόγων και φορέων.  

Ο συγγραφέας, π. Δημήτριος Παπαγεωργίου, τέλος ευχαρίστησε όλους όσους βοήθησαν και συμπαραστάθηκαν στη συγγραφή και τη συλλογή στοιχείων και των παλιών φωτογραφιών. Ανέφερε δε πως σκοπός  της συγγραφής αυτού του πονήματος είναι η ανάδειξη της ιστορίας της Χαλανδρίτσας, η οποία, δυστυχώς, παραμένει εν πολλοίς άγνωστη, όπως και ο πολιτισμός που ανάπτυξε στο διάβα της ιστορίας, αλλά και τέλος τα λαογραφικά στοιχεία «να θυμηθούν οι μεγαλύτεροι και να μάθουν οι νεώτεροι»! 

Όλοι ευχήθηκαν το βιβλίο να είναι καλοτάξιδο σε ένα ταξίδι στο χρόνο. Να είναι ένα ευανάγνωστο πάζλ που συνθέτει την ιστορία της Χαλανδρίτσας, να είναι μία πυξίδα και ένας οδηγός για τη νέα γενιά, στην οποία και  είναι αφιερωμένο.  

 

    

 

         

 

Η ΚΟΠΗ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΤΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ .

 Η  ΚΟΠΗ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΤΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ

          Την Κυριακή 12 Ιανουαρίου,  ο Δήμος Ερυμάνθου έκοψε την Πρωτοχρονιάτικη πίτα, μέσα σε ένα κλίμα χαράς, ενότητας και ευφροσύνης.

          Την πίττα ευλόγησε ο Αρχιερατικός Επίτροπος Φαρρών Πρωτοπρεσβ. π. Δημήτριος Παπαγεωργίου, εκπρόσωπος του Μητροπολίτη Πατρών κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ και ο π. Νικόλαος Βγενόπουλος.

          Ο π. Δημήτριος μετέφερε τις ευχές και ευλογίες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας για ένα έτος ευλογημένο, ειρηνικό, και καρποφόρο. Ένα έτος γεμάτο από αγάπη, πίστη και ελπίδα. Ένα έτος χωρίς βία και πάντοτε με ευημερία.

          Το πρώτο κομμάτι έκοψε ο Δήμαρχος Ερυμάνθου, κ. Θόδωρος Μπαρής, ο οποίος  το αφιέρωσε σε όλους τους δημότες, ενώ με αφορμή την παρουσία της πολιτικής ηγεσίας του Νομού έκανε ιδιαίτερη αναφορά στα κυρίαρχα προβλήματα των Δήμων, όπως η υποχρηματοδότηση, η έλλειψη προσωπικού, η άνιση κατανομή των αναπτυξιακών προγραμμάτων, κ.ά. ζητώντας τη στήριξη και συμβολή τους στην αντιμετώπισής τους.

Ακολούθησαν σύντομοι χαιρετισμοί και κοπή πίτας από,  τον πρώην Πρωθυπουργό, βουλευτή Αχαΐας, κ. Γεώργιο Παπανδρέου, τον υφυπουργό Πολιτισμού, κ. Ιάσωνα Φωτήλα, τους βουλευτές Αχαΐας, κ. Χριστίνα Αλεξοπούλου, κ. Ανδρέα Παναγιωτόπουλο και κ. Σία Αναγνωστοπούλου, τους αντιπεριφερειάρχες, κ. Παναγιώτη Σακελλαρόπουλο και κ. Γεωργία Ντάτσικα, τον πρόεδρο της ΔΕΕΠ ΝΔ Αχαΐας και αντιπρόεδρο του Επιμελητηρίου Αχαΐας, κ. Αντώνη Κουνάβη, τον γραμματέα της Ν.Ε. Αχαΐας του ΠΑΣΟΚ, κ. Νίκο Μοίραλη, τον εκπρόσωπο της Νομαρχιακής Αχαΐας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, κ. Απόστολο Σταθόπουλο, την αντιδήμαρχο Πατρέων, κ. Αναστασία Τογιοπούλου, τον επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας στο Περιφερειακό Συμβούλιο, κ. Σπυρίδωνα Σκιαδαρέση, τον πρώην Περιφερειάρχη, κ. Απόστολο Κατσιφάρα και άλλους εκπροσώπους φορέων και Συλλόγων.

Τιμητικά  το τελευταίο κομμάτι της πίτας έκοψε ο πρώην Νομάρχης, κ. Στάθης Αθανασόπουλος-Σερέτης, ο οποίος και καταχειροκροτήθηκε.  

 

Η ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ

 

     Μέσα στην γιορταστική ατμόσφαιρα των εορτών του Αγίου Δωδεκαημέρου, η ενορία του Ελληνικού γιόρτασε με λαμπρότητα και μεγαλοπρέπεια την μεγάλη Δεσποτική εορτή των Φώτων.  

     Τελέσθηκε η πανηγυρική Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου από τον Πρωτοπρεσβ. π. Δημήτριο Παπαγεωργίου, Αρχιερατικό Επίτροπο Φαρρών, η Ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού, και στο τέλος τελέσθηκε ο  καθαγιασμός των υδάτων στην μεγάλη πέτρινη βρύση που βρίσκεται στον αύλιο χώρο του Ναού.

Το νερό της βρύσης αυτής, πηγάζει κάτω από το Ιερό του Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και όπως αναφέρουν οι γεροντότεροι, κάτω από το Ιερό του Ναού, πίσω από την Αγία Τράπεζα υπάρχει πηγή και με κανάλι μεταφέρεται έξω στις πέτρινες βρύσες.

Μολονότι οι κάτοικοι του χωριού είναι λιγοστοί, όμως την ημέρα αυτή, αλλά και τις άλλες ημέρες, όταν πανηγυρίζει κάποιο από τα πολλά ξωκκλήσια, ή τελείται Θεία Λειτουργία, όλοι σχεδόν οι καταγόμενοι από το Ελληνικό, από τα άλλα δύο χωριά που αποτελούν την ενορία του Ελληνικού, αλλά και απόδημοι δίνουν δυναμικό παρόν στις εορτές του αγαπημένου χωριού τους.

Μετά το πέρας της εορτής, όλοι οι συμμετέχοντες στην Εκκλησιαστική πανήγυρη, συγκεντρώθηκαν στο παρακείμενο παραδοσιακό Καφενεδάκι με το αναμμένο τζάκι, ήπιαν το παραδοσιακό Ελληνικό καφεδάκι και αλληλοκεράστηκαν, ανταλλάσσοντας ευχές για τον καινούργιο χρόνο, αλλά και για τον φωτισμό τους από τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος.

       

Η ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΤΗ ΧΡΥΣΑΥΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ

 

      Με λαμπρότητα και μεγαλοπρέπεια γιορτάσθηκε η Δεσποτική εορτή της Περιτομής του Κυρίου μας, αλλά και της μνήμης του Αγίου Βασιλείου, στο μικρό χωριουδάκι ΧΡΥΣΑΥΓΗ Ελληνικού.

         Την Θεία Λειτουργία τέλεσε ο Πρωτοπρεσβ. π. Δημήτριος Παπαγεωργίου, Αρχιερατικός Επίτροπος Φαρρών.

         Συμμετείχαν στην Θεία Λειτουργία όλοι οι κάτοικοι του χωριού, αλλά και άλλοι πιστοί έλκοντες την καταγωγή τους από την Χρυσαυγή ή παλιά Μπολιώτη.

         Ο π. Δημήτριος διάβασε την Πρωτοχρονιάτικη εγκύκλιο του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας και στο τέλος της Θείας Λειτουργίας έγινε η κοπή της Βασιλόπιττας.

         Όλοι οι εκλησιαζόμενοι αντάλλαξαν ευχές για ένα νέο έτος  γεμάτο από αγάπη, ειρήνη, υγεία και προκοπή υλική και πνευματική.

         Στους γέροντες που δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν στην Θ. Λειτουργία, τους εστάλη κομμάτι από την Βασιλόπιττα για να ευφρανθούν και αυτοί την ημέρα αυτή.