ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΓΙΟΡΤΗ ΣΤΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

Tήν Πέμπτη 22.12.2016 στό Ἱερό Παρεκκλήσιο τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Λυκείου Πατρῶν ἐτελέσθη ἡ Θεία Λειτουργία ἀπό τόν πανοσιολογιώτατο Ἀρχιμ. Γερβάσιο Παρακεντέ, ὑπεύθυνο τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἑστίας καί τόν  αἰδεσιμολογιώτατο Πρωτ. π. Δημήτριο Παπαγεωργίου.

             Στήν Θεία Λειτουργία ἐχοροστάτησε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρῶν κ.κ. Χρυσόστομος, ὁ ὁποῖος ὡμίλησε γιά τήν χαρά πού πηγάζει από τήν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ. Ἐπεσήμανε δέ, ὃτι ἡ χαρά αὐτή είναι α) προσωπική β) κοινωνική καί γ) συμπαντική.

            Ἐκκλησιάσθησαν ὁ Σχολικός Σύμβουλος κ. Δημακόπουλος, ὁ Διευθυντής τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Λυκείου κ. Ἰωάννης Κόττορος, οἰ Καθηγητές, οἱ ἐργαζόμενοι στήν Ἐκκλησιαστική Ἑστία καί οἱ Μαθητές τοῦ Σχολείου.

            Στήν Θεία Λειτουργία ἒψαλε ἡ χορωδία τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Λυκείου ὑπό τήν διεύθυνση τοῦ Διευθυντοῦ τοῦ Σχολείου κ. Ἰωάννου Κόττορου.

          Μετά τήν Θεία Λειτουργία στήν αἴθουσα τελετῶν τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Λυκείου πραγματοποιήθηκε ἑόρτια ἐκδήλωση γιά τά Χριστούγεννα, στήν ὁποία οἱ μαθητές παρουσίασαν ποιήματα, κείμενα, ὕμνους, κάλαντα καί βίντεο σχετικά μέ τό νόημα τῶν Χριστουγέννων.

     Στήν ἐκδήλωση χαιρετισμό ἀπηύθυνε ὁ Διευθυντής τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Λυκείου κ. Ἰωάννης Κόττορος, ὁ Σχολικός Σύμβουλος κ. Δημήτριος Δημακόπουλος, ἐνῶ τήν ἑορτή  ἒκλεισε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρῶν κ.κ. Χρυσόστομος, ὁ ὁποῖος ἐξέφρασε τήν χαρά του γιά τό ἔργο τό ὁποῖο ἐπιτελεῖται στό Ἐκκλησιαστικό Λύκειο Πατρῶν καί εὐχαρίστησε τόν κ. Διευθυντή, τούς κ. Καθηγητάς καί ὅλο τό προσωπικό τοῦ Σχολείου.

Η ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΟΔΕΣΤΟΥ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΑΡΡΩΝ

Η  ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΟΔΕΣΤΟΥ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΑΡΡΩΝ

         Με λαμπρότητα και εκκλησιαστική κατάνυξη γιορτάσθηκε και φέτος η εορτή του Αγίου Μοδέστου,  Πατριάρχου Ιεροσολύμων, στο χωριό Ελληνικό Φαρρών.

          Ο Άγιος Μόδεστος θεωρείται προστάτης όλων των ζώων και ιδιαίτερα των βοοειδών, τα οποία τα πιο παλιά χρόνια είχαν άμεση σχέση και με την καλλιέργεια της γης και ήσαν, όπως έλεγαν οι παλαιοί γεωργοί, καματερά.

         Σε όλα τα χωριά της περιοχής μας, την ημέρα της μνήμης του, δηλαδή την 16^η Δεκεμβρίου, όλες οι νοικοκυρές εκτός από το πρόσφορο που πήγαιναν στην Εκκλησία, έφτιαχναν ειδικές στρογγυλές πίττες με σταυρό στη μέση ζυμωτό και στολισμένες με αμύγδαλα και καρύδια.

          Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας, ο ιερέας έκανε σχετική δέηση, διάβαζε τις ευχές του Αγίου Μοδέστου για την προστασία των ποιμνίων, αλλά και όλων των ζώων και τέλος ευλογούσε τις πίττες, από τις οποίες έτρωγαν οι ίδιοι, αλλά και έδιναν μικρό μερίδιο και στα ζώα τους για να ευλογηθούν και να προστατεύονται από τις διάφορες ασθένειες.  

          Και φέτος, στο Ελληνικό Φαρρών, για δεύτερη συνεχή χρονιά, τελέσθηκε Θεία Λειτουργία στη μνήμη του Αγίου Μοδέστου από τον Πρωτοπρεσβ. π. Δημήτριο Παπαγεωργίου, Αρχιερατικό Επίτροπο Φαρρών, στην οποία συμμετείχαν οι λιγοστοί κάτοικοι  του χωριού, προσφέροντας και τις σχετικές πίττες.  

13 Ἀπριλίου 1204: Ἡ ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπὸ τοὺς Φραγκολατίνους

Γράφει ὁ πατὴρ Γεώργιος Μεταλληνός, Ὁμότιμος καθηγητὴς τῆς Θεολογικῆς σχολῆς Ἀθηνῶν

Η άλωση της Πόλης από τους Φράγκους

Ἐκεῖνον τὸν Ἀπρίλιο... (Ἡ ἅλωση τοῦ 1204)

Ἂν ἡ 29η Μαΐου εἶναι ἡμέρα πένθους γιὰ τὸν Ἑλληνισμό, διότι φέρνει στὴ μνήμη μας τὴν ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανοὺς τὸ 1453, ἄλλο τόσο ἀποφρὰς εἶναι γιὰ τὸ Γένος μας καὶ ἡ 13η Ἀπριλίου, διότι κατ᾿ αὐτὴν ἔπεσε ἡ Πόλη τὸ 1204 στοὺς Φράγκους. Τὸ δεύτερο γεγονὸς δὲν ὑστερεῖ καθόλου σὲ σημασία καὶ συνέπειες ἔναντι τοῦ πρώτου. Αὐτὴ εἶναι σήμερα ἡ κοινὴ διαπίστωση τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας. Ἀπὸ τὸ 1204 ἡ Πόλη, καὶ σύνολη ἡ Αὐτοκρατορία τῆς Νέας Ῥώμης, δὲν μπόρεσε νὰ ξαναβρεῖ τὴν πρώτη της δύναμη. Τὸ φραγκικὸ χτύπημα ἐναντίον της ἦταν τόσο δυνατό, ποὺ ἔκτοτε ἡ Κωνσταντινούπολη ἦταν «μία πόλη καταδικασμένη νὰ χαθεῖ» (Ἑλ. Ἀρβελέρ). Ἀξίζει, συνεπῶς, μία θεώρηση τοῦ γεγονότος αὐτοῦ ἔστω καὶ στὰ περιορισμένα...

ὅρια ἑνὸς ἄρθρου.
1. Στὶς 12/13 Ἀπριλίου 1204, ἔπειτα ἀπὸ μία πεισματικὴ καὶ μακρόχρονη πολιορκία, κατελάμβαναν οἱ Φραγκολατίνοι Σταυροφόροι τὴν Κωνσταντινούπολη. Ἡ χριστιανικὴ αὐτοκρατορία τῆς Ῥωμανίας/ Βυζαντίου ἔσβηνε κάτω ἀπὸ τὸ θανάσιμο πλῆγμα τῆς φραγκικῆς Δύσεως. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἦταν σημαντικότατο σὲ δύο κατευθύνσεις: α) ἐσωτερικά, διότι σφράγισε καθοριστικὰ τὴν περαιτέρω πορεία τῆς αὐτοκρατορίας, καὶ β) ἐξωτερικά, διότι καθόρισε ἐπίσης τελεσίδικα τὶς σχέσεις μὲ τὴν Δύση, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν ἀνερχόμενη δύναμη τῶν Ὀθωμανῶν. Ἡ τραγικὴ ἱστορικὴ ἐπιλογὴ τοῦ Ῥωμαίικου, ποὺ ἐκφράζεται μὲ τὸν γνωστὸ ἐκεῖνο λόγο «κρεῖττον (…) φακιόλιον (…) Τούρκων ἢ (παρὰ) καλύπτρα λατινική», ὑποστασιώνεται στὰ 1204, ὅταν πλέον ἀποκαλύπτονται ἀδιάστατα οἱ διαθέσεις τῆς Φραγκιᾶς ἔναντι τῆς Ῥωμαίικης Ἀνατολῆς.

 Ἀπὸ τὸ 1095 ἀρχίζουν οἱ σταυροφορίες, ἐκστρατεῖες δηλαδὴ τοῦ Χριστιανικοῦ κόσμου τῆς Εὐρώπης, μὲ σκοπό, κατὰ τὶς ἐπιφανειακὲς διακηρύξεις, τὴν ἀπελευθέρωση καὶ ὑπεράσπιση τῶν Ἁγίων Τόπων. Στὶς ἐπιχειρήσεις αὐτές, ποὺ κράτησαν ὡς τὸν 15ο αἰώνα, πρωτοστατοῦσαν οἱ ἑκάστοτε Πάπες, διότι ἦσαν «ἱεροὶ πόλεμοι» κατὰ τῶν ἀπίστων. Βέβαια ἡ ἔρευνα ἔχει ἐπισημάνει στὶς ἐκστρατεῖες αὐτὲς καὶ ταπεινὰ ἐλατήρια, λ.χ. τυχοδιωκτισμό, δίψα πλουτισμοῦ κ.ἄ. 

 Εἶναι ὅμως σήμερα πέρα ἀπὸ κάθε ἀμφιβολία ὅτι οἱ σταυροφορίες κύριο σκοπὸ εἶχαν τὴν φραγκικὴ κυριαρχία στὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ καί, τελικά, τὴν διάλυση τῆς Ὀρθοδόξου Αὐτοκρατορίας τῆς Νέας Ῥώμης, ποὺ ἦταν τὸ ἐμπόδιο στὸν ἐπεκτατισμὸ καὶ τὰ μονοκρατορικὰ σχέδια τῆς μετακαρλομάγνειας Φραγκοσύνης. Τὸ 1204, ἡ ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Φράγκους, ἡ διάλυση τῆς «Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας» καὶ ἡ ἐπακολουθήσασα Φραγκοκρατία ἐπιβεβαιώνουν τὴν ἐκτίμηση αὐτή.

 2. Τὰ γεγονότα τοῦ 1204 συνδέονται μὲ τὴν Δ´ σταυροφορία. Ἡ σχετικὴ βούληση γι᾿ αὐτὴν ἐκφράσθηκε τὸ 1199 μὲ τὴν εὐλογία τοῦ πάπα Ἰννοκεντίου Γ´ (1198-1216), «πνευματικοῦ πατέρα» τῶν δύο βασικῶν ἐπεκτατικῶν μέσων της φραγκοπαπικῆς ἐξουσίας, τῆς «Ἱερᾶς Ἐξετάσεως» (Inquisitio) καὶ τῆς Οὐνίας (ὡς ἰδέας). Συνεργάτης αὐτόκλητος παρουσιάσθηκε ὁ δόγης (δούκας) τῆς Βενετίας Δάνδολος μὲ τὸ στόλο του. Σπουδαῖο ἱστορικὸ πρόβλημα εἶναι ἡ ἐκτροπὴ τῆς Δ´ σταυροφορίας ἀπὸ τοὺς Ἁγίους Τόπους πρὸς τὴν Κωνσταντινούπολη. Ἦταν σκοπὸς ἀνομολόγητος ἢ τραγικὴ σύμπτωση; Ἡ πλειονότητα τῶν ἱστορικῶν, καὶ μάλιστα τῶν ἀδέσμευτων, δέχεται τὸ πρῶτο. 

 Ἐπρόκειτο γιὰ καλὰ ὀργανωμένο σχέδιο, ποὺ ἀποσκοποῦσε στὸ νὰ δοθεῖ ἰσχυρὸ κτύπημα στὴν Ὀρθόδοξη Αὐτοκρατορία, ποὺ περνοῦσε περίοδο κάμψεως λόγω τῆς ἐντάσεως τοῦ τουρκικοῦ κινδύνου. Κατὰ τὰ δυτικὰ χρονικά, μάλιστα, κάποιοι λατίνοι ἄρχοντες ἀρνήθηκαν νὰ συμμετάσχουν, ὅταν ἔμαθαν τὴν ἀλλαγὴ τοῦ σκοποῦ τῆς σταυροφορίας. Οἱ περισσότεροι ὅμως συμβιβάσθηκαν ἀπὸ οἰκονομικὴ ἀνάγκη. 

 Ἔμειναν κυρίως οἱ «μυημένοι» στὴ συνωμοσία κατὰ τῆς Νέας Ρώμης κάτω ἀπὸ τὴν «πνευματικὴ» ἡγεσία τοῦ Πάπα καὶ τὴν στρατιωτικὴ τοῦ Δόγη, ποὺ μετέβαλε τὴν Βενετία σὲ θαλασσοκράτειρα δύναμη μὲ τὴν ἐκμηδένιση τοῦ «Βυζαντίου». Ὁ βενετικὸς στόλος μετέφερε στὴν Προποντίδα ἄγριες μάζες Φλαμανδῶν, Φράγκων, Γερμανῶν - τὰ χειρότερα στρώματα τῆς δυτικῆς κοινωνίας, κακοποιούς, ἐγκληματίες, καιροσκόπους. Ἡ ἀμοιβὴ τοῦ Δόγη: ἡ μισὴ λεία ἀπὸ τῇ λεηλασία τῆς πλουσιότερης πρωτεύουσας τοῦ τότε κόσμου.

 3. Βέβαια, τὰ φραγκοπαπικὰ σχέδια διευκολύνθηκαν ἀπὸ τὴν ἐσωτερικὴ ἀρρυθμία τῆς Ἀνατολικῆς Αὐτοκρατορίας. Ἀπὸ τὸν ια´ αἰώνα ἄρχισε προοδευτικὰ ἡ παρακμή της. Τὸ 1071 στὸ Ματζικὲρτ ὁ «βυζαντινὸς» στρατὸς δέχθηκε μεγάλη ἥττα ἀπὸ τοὺς Σελτζούκους Τούρκους, μὲ συνέπεια τὴν ἀπώλεια μεγάλου τμήματος τῆς Μ. Ἀσίας. 

 Παράλληλα (1071) χάθηκε τὸ τελευταῖο ἔρεισμα τῆς Κωνσταντινουπόλεως στὴν Ἰταλία, ἡ Βάρις (Bari), πέφτοντας στὰ χέρια τῶν Νορμανδοφράγκων. Οἱ ἀνορθωτικὲς προσπάθειες τῶν Κομνηνῶν δὲν εἶχαν σημαντικὰ ἀποτελέσματα καὶ τὸ κράτος ὑποχωρεῖ σταδιακὰ στὴν οἰκονομικὴ ἰσχὺ τῶν ἰταλικῶν πόλεων. Ἡ αὐτοκρατορία παραχωρεῖ σημαντικὰ προνόμια στὴ Βενετία, Πίζα καὶ Γένουα μὲ ἀντάλλαγμα στρατιωτικὴ βοήθεια. Τὸ ἀποτέλεσμα ὅμως ἦταν νὰ δημιουργηθοῦν ἀκμαῖες δυτικὲς παροικίες στὴν Ἀνατολή, μεταβάλλοντας τὸ ἔδαφος τῆς αὐτοκρατορίας σὲ δικό τους ἐμπορικὸ χῶρο. Οἱ Ἰταλοφράγκοι ἑδραιώθηκαν στὴν Ἀνατολὴ καὶ ἐνίσχυσαν τὴν βουλιμία τῆς εὐρύτερης φραγκικῆς οἰκογένειας.

 Ἀλλὰ καὶ τὸ κοινωνικὸ κλίμα τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἦταν τὴν ἐποχὴ αὐτὴ ἀρκετὰ ἀντίξοο. Ἡ Πόλη ἔχει πιὰ ἀπομονωθεῖ καὶ ἀναπτύσσονται φυγόκεντρες τάσεις λόγω τῆς δυσαρέσκειας τῶν ἐπαρχιῶν. Διοίκηση καὶ πολίτες συναγωνίζονται μεταξύ τους σὲ διαφθορά. Οἱ φορολογίες εἶναι δυσβάστακτες καὶ βαρύνουν τοὺς πολίτες τῶν ἐπαρχιῶν. Ἡ κεντρικὴ ἐξουσία ἀμφισβητεῖται καὶ σημειώνονται ἐπαναστατικὰ κινήματα. 

 Ἡ φήμη γιὰ τὴν μυθώδη πολυτέλεια τῆς Πόλης καὶ τῶν κατοίκων της εἶχε διαδοθεῖ καὶ στὴ Δύση μὲ εὔλογες συνέπειες. Τὰ ἀμύθητα πλούτη τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἔτρεφαν τὴν φαντασία τῶν πολλῶν καὶ διευκόλυναν τὰ ἐπεκτατικὰ σχέδια τῶν λίγων, τῆς φραγκικῆς ἡγεσίας. Βέβαια, οἱ ἀνύποπτοι ἐπαρχιῶτες τῆς αὐτοκρατορίας εἶδαν στὴν ἀρχὴ ὡς θεία τιμωρία τὴν καταστροφὴ τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπὸ τοὺς Φράγκους, ὁ δὲ ὄχλος της ἔλαβε μέρος στὴ λεηλασία. Ἀργότερα ὅμως θὰ συνειδητοποιηθοῦν οἱ σκοποὶ τῶν Φράγκων καὶ θὰ ἐκτιμηθοῦν σωστὰ τὰ γεγονότα.

 4. Ἡ ὀργάνωση τῆς σταυροφορίας ἄρχισε τὸ 1201. Σημαντικοὶ φράγκοι φεουδάρχες δήλωσαν συμμετοχή: ὁ κόμης τῆς Φλάνδρας Βαλδουΐνος, ὁ κόμης τῆς Καμπανίας Τιμπῶ, ὁ ἱστορικὸς Γοδεφρεῖδος Βιλλεαρδουΐνος καὶ ὁ μαρκήσιος Βονιφάτιος Μομφερατικός. Ἡ συγκέντρωση τοῦ στρατοῦ ἔγινε τὸν Ἰούνιο τοῦ 1202 στὴ Βενετία. Τὸ Νοέμβριο τοῦ 1202 καταλήφθηκε γιὰ λογαριασμὸ τῶν Βενετῶν ἡ δαλματικὴ πόλη Ζάρα, ποὺ εἶχε ἀποστατήσει καὶ ὑπαχθεῖ στὸ βασίλειο τῆς Οὐγγαρίας. 

Οἱ δυναστικὲς ἔριδες στὴν Κωνσταντινούπολη («Ἄγγελοι») διευκόλυναν - ὡς συνήθως - τὰ δυτικὰ σχέδια. Οἱ σταυροφόροι στὶς 24.5.1203 ξεκίνησαν ἀπὸ τὴν Ζάρα καὶ μέσῳ Κερκύρας κατευθύνθηκαν γιὰ τὴν Κωνσταντινούπολη. Ἡ θέα τῆς πόλεως τοὺς ἄφησε κατάπληκτους. «Δὲν μποροῦσαν νὰ φαντασθοῦν πῶς ὑπῆρχε στὸν κόσμο τόσο ἰσχυρὴ πόλη»-σημειώνει ὁ Γ. Βιλλεαρδουΐνος στὴν ἱστορία του. Στὶς 6 Ἰουλίου ἄρχισε ἡ πρώτη πολιορκία, μὲ λεηλασίες στὰ προάστια καὶ τὶς ἀκτὲς τῆς Προποντίδας. 

 Προσπάθεια τῶν πολιορκουμένων, τὴν νύκτα τῆς Πρωτοχρονιᾶς τοῦ 1204, νὰ πυρπολήσουν τὸν ἐχθρικὸ στόλο, ἀπέτυχε. Ἐπεκράτησε τότε ἀναρχία. Στὶς 25 Ἰανουαρίου ὁ λαὸς ἀνεκήρυξε αὐτοκράτορα τὸν Νικόλαο Καναβό, ἐνῶ ὁ αὐτοκράτορας Ἀλέξιος Δ´ συνελήφθη καὶ ἐκτελέστηκε (8.2.1204). Νέος αὐτοκράτορας ἐκλέχθηκε ὁ Ἀλέξιος Ε´ ὁ Μούρτζουφλος. Μάταια προσπάθησε νὰ ὀργανώσει τὴν ἄμυνα καὶ νὰ περιορίσει τὶς λεηλασίες. Οἱ σταυροφόροι ἤδη τὸ Μάρτιο τοῦ 1204 εἶχαν ὑπογράψει συνθήκη γιὰ τὴν τύχη τῆς αὐτοκρατορίας μετὰ τὴν πτώση τῆς πρωτεύουσας. 

 Βασικὲς ἀποφάσεις: θὰ ἐκλεγόταν λατίνος αὐτοκράτορας καὶ λατίνος πατριάρχης. Ἔτσι φάνηκαν καὶ οἱ ἀληθινοὶ σκοποὶ τῆς ἐκστρατείας. Ἐπίσης καθορίσθηκε ὁ τρόπος διανομῆς τῆς λείας καὶ τῶν ἐδαφῶν τῆς αὐτοκρατορίας. Ἡ μεγάλη ἐπίθεση κατὰ τοῦ θαλασσίου τείχους ἔγινε στὶς 9 Ἀπριλίου. Ἡ τελικὴ ὅμως ἐπίθεση ἔλαβε χώρα στὶς 12 καὶ ξημερώνοντας 13 ἔπεσε ἡ Πόλη. Ἡ ἡγεσία εἶχε ἤδη διαλυθεῖ. Αὐτοκράτωρ καὶ εὐγενεῖς ἐγκατέλειψαν τὴν πόλη καὶ μόνο οἱ κληρικοὶ ἔμειναν, γιὰ νὰ προϋπαντήσουν τοὺς σταυροφόρους καὶ νὰ τοὺς δηλώσουν τὴν ὑποταγὴ τῆς Βασιλεύουσας. Ὁ λαὸς πίστευε στὰ χριστιανικὰ αἰσθήματα τῶν νικητῶν, ἀλλὰ διαψεύσθηκε οἰκτρά.

5. Ἡ συμπεριφορὰ τῶν σταυροφόρων ἀπεκάλυψε στοὺς ἀνατολικοὺς τὴν φραγκικὴ Δύση, ἑκατὸν πενήντα χρόνια μετὰ τὸ ἐκκλησιαστικὸ σχίσμα. ΄Ἔγιναν ἀπὸ τοὺς Φράγκους ἀκατονόμαστες πράξεις ἀγριότητας καὶ θηριωδίας. Φόνευαν ἀδιάκριτα γέροντες, γυναῖκες καὶ παιδιά. Λεηλατοῦν καὶ διαρπάζουν τὸν πλοῦτο τῆς «βασίλισσας τῶν πόλεων τοῦ κόσμου». Στὴ διανομὴ τῶν λαφύρων μετέσχε, κατὰ συμφωνία καὶ ὁ Πάπας. 

 Τὸ χειρότερο: πυρπόλησαν τὸ μεγαλύτερο μέρος τῆς Πόλης καὶ ἐξανδραπόδισαν ἕνα τμῆμα τοῦ πληθυσμοῦ της. Σ᾿ αὐτὰ πρέπει νὰ προστεθοῦν οἱ βιασμοὶ τῶν γυναικῶν καὶ τὰ ἄλλα κακουργήματα. Μόνο τὴν πρώτη μέρα φονεύθηκαν 7.000 κάτοικοι τῆς Πόλης. Ἰδιαιτέρως δὲ στόχος τῆς θηριωδίας ἦταν ὁ Κλῆρος. Ἐπίσκοποι καὶ ἄλλοι κληρικοὶ ὑπέστησαν φοβερὰ βασανιστήρια καὶ κατασφάζονταν μὲ πρωτοφανῆ μανία. Ὁ Πατριάρχης μόλις μπόρεσε ξυπόλητος καὶ γυμνὸς νὰ περάσει στὴν ἀπέναντι ἀκτή. 

 Ἡ Κωνσταντινούπολη ἀπογυμνώθηκε ἀπὸ τοὺς θησαυρούς της. Ἐσυλήθηκαν οἱ ναοὶ καὶ αὐτὴ ἡ Ἁγία Σοφία, μάλιστα μέσα σὲ σκηνὲς φρίκης. Στὴ λεηλασία πρωτοστατοῦσε ὁ λατινικὸς κλῆρος. Κανεὶς δὲν φανταζόταν ὅτι ἡ Πόλη θὰ ἔκρυβε τόσο ἀνεκτίμητους θησαυρούς. Ἐπὶ πολλὰ χρόνια τὰ δυτικὰ πλοῖα μετέφεραν θησαυροὺς στὴ Δ. Εὐρώπη, ὅπου καὶ σήμερα κοσμοῦν ἐκκλησίες, μουσεῖα καὶ ἰδιωτικὲς συλλογές, π.χ. Ἅγιος Μᾶρκος, Βενετία. ΄Ἕνα μέρος τῶν θησαυρῶν (κυρίως χειρόγραφα) καταστράφηκε. Μέγα μέρος ἀπὸ τοὺς «βυζαντινοὺς» θησαυροὺς τοῦ Ἁγίου Μάρκου ἐκποιήθηκε τὸ 1795 ἀπὸ τὴν Βενετικὴ Δημοκρατία γιὰ πολεμικὲς ἀνάγκες.

 6. Βαθύτερα ἴχνη ἀπὸ τὴν ἴδια τὴν καταστροφὴ «τῆς πόλης τῶν Πόλεων» χαράχθηκαν μέσα στὶς ψυχὲς τῶν Ὀρθοδόξων. Γιὰ τοὺς Ῥωμηοὺς ἦταν πιὰ ἀπόλυτα βεβαιωμένο ὅτι ἡ Δ´ σταυροφορία εἶχε ἀπ᾿ ἀρχῆς στόχο τὴν ἅλωση τῆς Πόλης καὶ τὴν διάλυση τῆς Ῥωμαίικης Αὐτοκρατορίας. Καὶ εἶναι γεγονὸς ὅτι οἱ δυτικὲς πηγὲς βλέπουν τὴν καταστροφὴ τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὡς τιμωρία τῶν «αἱρετικῶν» (Γραικῶν), ποὺ ἦσαν «ἀσεβεῖς καὶ χειρότεροι ἀπὸ τοὺς Ἑβραίους». 

 Τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως τὴν βλέπουν ὡς «νίκη τῆς Χριστιανοσύνης». Τὸ χάσμα, συνεπῶς, μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσεως, ποὺ εἶχε ἀνοίξει μὲ τὸ σχίσμα (1054), γίνεται τώρα ἀγεφύρωτο. Οἱ «Βυζαντινοὶ» εἶχαν τὴν εὐκαιρία, ἄλλωστε, νὰ ζήσουν τὸ μίσος τῶν Φράγκων ἐναντίον τους. Κατὰ τὸν ἱστορικὸ Νικήτα Χωνιάτη, αὐτόπτη μάρτυρα τῆς ἁλώσεως, ἡ ἁρπακτικότητα καὶ βαρβαρότητα τῶν σταυροφόρων δὲν συγκρίνεται μὲ τὴν ἠπιότητα τῶν μουσουλμάνων, οἱ ὁποῖοι μόλις κατέλαβαν τὰ Ἱεροσόλυμα ἀρκέσθηκαν ἁπλῶς στὴν ἐπιβολὴ μικροῦ φόρου, ἀποφεύγοντας κάθε βιαιότητα. 

Τα κλεμμένα άλογα της Πόλης που κοσμούν τον Άγιο
Μάρκο Βενετίας

 Οἱ «Βυζαντινοὶ» συνειδητοποίησαν ὅτι μετὰ τὸ 1204 οἱ Λατίνοι - Φράγκοι ἦσαν ὁ οὐσιαστικὸς ἐχθρός τους, γιατί μόνο ἀπ᾿ αὐτοὺς κινδύνευε ἡ ὀρθόδοξη πίστη καὶ ἡ παράδοση τοῦ Γένους. Ἔτσι, διαμορφώθηκε ἡ στάση τῶν ἀνθενωτικῶν, ποὺ προέκριναν τὴν πρόσκαιρη συνεργασία μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἀπὸ τὴν «φιλία» τῶν Φράγκων, ἐπιλέγοντας μεταξὺ δύο κακῶν. Μία στάση ποὺ θὰ ἐκφρασθεῖ θεολογικὰ καὶ ἀπὸ τὸν ἅγιο Κοσμᾶ τὸν Αἰτωλὸ κατὰ τὸν 18ο αἰώνα.

 Ἡ ἅλωση τοῦ 1204 ὅμως εἶχε καὶ εὐεργετικὲς συνέπειες σὲ μία ἄλλη διάσταση. Ὁ μέσος Ῥωμηὸς θὰ συνειδητοποιήσει τὴν σημασία τῆς διαλύσεως τῆς αὐτοκρατορίας. Ὅσο μάλιστα θὰ παρατείνεται ἡ φραγκοκρατία, ἡ ἀντιπάθεια ἐναντίον τῶν Λατίνων θὰ μεταστοιχειωθεῖ σὲ ὁμοψυχία. Λόγω δὲ τῆς διασπάσεως τῆς ἑνότητας τῶν ἐπιμέρους ἐθνοτήτων τῆς αὐτοκρατορίας μετὰ τὸ 1204, θὰ ἀρχίσει ὁ τονισμὸς τῆς ἐθνικότητας, μὲ ἐμφάνιση τῆς ἐθνικῆς συνειδήσεως. Ὁ τραυματισμὸς δὲ τοῦ ἐθνικοῦ γοήτρου θὰ γεννήσει τὴν Μεγάλη Ἰδέα, ὡς πόθο ἐπανακτήσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἀνασυστάσεως τῆς Αὐτοκρατορίας. 

 Ἡ πορεία τῶν πραγμάτων ὁδήγησε τὴν χώρα μας νὰ καταλήξει, ἀπὸ τη σχέση «προστασίας» σὲ συμμαχίες μὲ τὶς μεγάλες δυτικὲς δυνάμεις καὶ σήμερα σὲ «νομαρχία» τῆς Ἑνωμένης Εὐρώπης. Τὸ Εὐρωπαϊκὸ «Διευθυντήριο» ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ συνεχίζει τὴν ἅλωση τοῦ Γένους/Ἔθνους μας μὲ ἄλλους τρόπους. Πόσο τὸ συνειδητοποιοῦν αὐτὸ οἱ Πολιτικοί μας στὶς συναλλαγές τους μὲ τὴν Δυτικὴ Ἡγεσία; Τουλάχιστον, γιὰ νὰ μετριάζεται ἡ ἄκρατη αἰσιοδοξία μας καὶ νὰ μὴ πορευόμαστε μὲ αὐταπάτες...
(π. Γεώργιος Μεταλληνός) 

ΕΟΡΤΗ ΤΙΜΙΑΣ ΚΑΡΑΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΑΤΡΩΝ

Ἀριθμ. Πρωτ.: 588/7-9-2016

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ  266η

Πρός

τό Χριστεπώνυμο Πλήρωμα

τῆς Ἱερᾶς καί Ἀποστολικῆς Μητροπόλεως Πατρῶν

Παιδιά μου εὐλογημένα,

     Mέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ ἑτοιμαζόμαστε νά ἑορτάσωμε καί πάλι τήν ἱερά  ἐπέτειο τῆς Ἐπανακομιδῆς τῆς Tιμίας Κάρας τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου Ἀνδρέου ἀπό τήν Ρώμη στήν πόλη τήν Ἀποστολική καί περιάκουστη, τῶν Πατρῶν.

            Ὁ Κύριός μας ὠκονόμησε διά πρεσβειῶν τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου καί δεήσεων ἀκοιμήτων τοῦ εὐσεβεστάτου Πατραϊκοῦ Λαοῦ, νά ἐπανακομισθῇ ἡ Ἁγία Κάρα τοῦ Πρωτοκλήτου, μετά ἀπό πεντακόσια καί πλέον ἒτη στήν πόλη τοῦ μαρτυρίου του, ἀπό τήν Δύση  ὃπου εἶχε μεταφερθῆ, ἀπό τόν Θωμᾶ Παλαιολόγο.

            Καλούμεθα καί πάλιν εἰς ἀνάμνησιν αὐτοῦ τοῦ γεγονότος, τό ὁποῖο πραγματοποιήθηκε στίς 26 Σεπτεμβρίου 1964, νά ἑορτάσωμεν εὐλαβῶς καί νά πανηγυρίσωμε πανευφροσύνως, δοξάζοντες τόν ἐν Τριάδι προσκυνούμενον Θεόν ἡμῶν καί τιμῶντες καί γεραίροντες τόν ἒνδοξο καί πανεύφημο Ἀνδρέα τόν Πρωτόκλητο.

            Οἱ ἱερές τελετές καί λατρευτικές ἐκδηλώσεις θά λάβουν χώρα, τό Σάββατο καί τήν Κυριακή, 24 καί 25 Σεπτεμβρίου ἐ.ἒ. στόν Νέο Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ὃπου εἶναι θησαυρισμένη ἡ Τιμία Κάρα καί ὁ Σταυρός τοῦ Πρωτοκλήτου.

            Τήν παραμονή θά ψαλῇ ὁ Μέγας Πολυαρχιερατικός Ἑσπερινός καί ἀνήμερα θά τελεσθῇ ἡ Θεία Λειτουργία, ἐνῶ τό ἀπόγευμα τῆς Κυριακῆς καί ἀπό ὣρα 5:45 μ.μ. θά ἀρχίσῃ ἡ πάνδημος Λιτανεία μέ τόν Ἁγιασμό στήν Ἰχθυόσκαλα, τόν λιτανευτικό διάπλουν ἓως τήν προβλῆτα τῆς Ἁγίου Νικολάου, τήν Δοξολογία στήν Πλατεία τῶν Τριῶν Συμμάχων καί τήν συνέχιση τῆς λιτανευτικῆς πομπῆς διά τῆς ὁδοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου, ἓως τόν μεγαλοπρεπῆ Ναό τοῦ Πολιούχου τῶν Πατρῶν.

            Ἀδελφοί μου, ὁ Ἀπόστολος Ἀνδρέας εἶναι ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος μᾶς κρατάει στά χέρια του, μᾶς προστατεύει,  πρεσβεύει γιά μᾶς ἀδιαλείπτως πρός Κύριον, ὣστε νά ἒχωμε τό μέγα ἒλεός Του καί τούς οἰκτιρμούς Του.

            Ἐλᾶτε, λοιπόν, ὃλος ὁ Πατραϊκός Λαός στό ἱερό Ἀποστολεῖο, στόν Ἱερό Ναό δηλαδή, τοῦ Πρωτοκλήτου, στίς 24 καί 25 Σεπτεμβρίου γιά νά ἑορτάσωμε καί νά δοξολογήσωμε τόν Πανάγιο Θεόν ἡμῶν, ἀλλά καί τόν Ἀπόστολον Ἀνδρέα, ἐπαξίως καί κατά χρέος νά μακαρίσωμε καί νά τιμήσωμε.

            Ἐλᾶτε νά παρακαλέσωμε ὁ καθένας γιά τά προσωπικά του προβλήματα, νά ἀναθέσωμε τούς βαθύτατους πόθους, τούς πόνους, τίς ἐσώτατες ἐπιθυμίες στόν Ἃγιό μας καί πατέρα μας, ὣστε νά τίς μεταφέρῃ στόν θρόνο τοῦ Παμβασιλέως καί Σωτῆρος ἡμῶν.

            Ἐλᾶτε, ὡς οἰκογένειες, νά ἐναποθέσωμε τούς προβληματισμούς μας ἐνώπιον τῆς ἱερᾶς καί πανσεβάσμιας τοῦ Ἀποστόλου Κεφαλῆς, ὣστε καί ἀναψυχή νά λάβωμε καί βεβαία τήν λύση τῶν προβλημάτων μας νά ἒχωμε.

            Προστρέξατε πάντες, οἱ τῆς πόλεώς μας καί τῆς Ἐκκλησιαστικῆς μας ἐπαρχίας κάτοικοι καί παρεπίδημοι καί κατασπάσασθε τήν σεπτή κορυφή τοῦ Ἀνδρέου τοῦ Πρωτοκλήτου, ὁ ὁποῖος τόσο τήν πόλη καί τόν τόπο ἀγάπησε, ὣστε ἠθέλησε ἐδῶ νά μαρτυρήσῃ καί  σωματικῶς, πρός εὐλογίαν καί ἁγιασμόν μας, ἓως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος, νά παραμείνῃ.

        

    Ἀπό τήν πόλη τῶν Πατρῶν καλοῦμεν ἃπαντας τούς Ὀρθοδόξους Ἓλληνες καί λοιπούς ἀδελφούς, νά προσέλθουν καί νά προσκυνήσουν τόν πανεύφημον Ἀπόστολον, ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος τούς Ἓλληνες παρουσίασε ἐνώπιον τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, γιά νά ἀκουσθῇ ἀπό τό πανάγιο στόμα τοῦ Θείου Διδασκάλου, ὁ συγκλονιστικός καί λίαν τιμητικός γιά μᾶς λόγος: «Ἐλήλυθεν ἡ ὣρα, ἳνα δοξασθῇ ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου…»(Ἰω.12,23)

            Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά καί περιπόθητα.

            Σήμερα πού τόσα προβλήματα καί βάσανα μᾶς ταλανίζουν, σήμερα πού τόσες δυσκολίες ὀρθώνονται ἐνώπιόν μας, ὁ Ἃγιος Ἀνδρέας εἶναι ὁ παράκλητός μας καί μεσίτης πρός Κύριον, ὁ πατέρας μας, ὁ φίλος καί ἀδελφός μας, ὁ ὁποῖος μᾶς κρατάει ἀπό τό χέρι καί δέεται γιά τήν ψυχοσωματική μας ὑγεία καί τήν κατά Θεό πρόοδο καί προκοπή μας.

            Τό Σάββατο 24 καί τήν Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου μᾶς περιμένει, ὁ Ἱερός Ἀπόστολος, ὡς φιλόξενος οἰκοδεσπότης, στό σπίτι του καί στήν γιορτή του. Τήν πρόσκληση τήν ἀπευθύνει μέ τό στόμα τοῦ Ἐπισκόπου καί πνευματικοῦ σας πατρός, ὁ ὁποῖος ἐξ ὀνόματός του, ἐν πλησμονῇ ἀγάπης, σᾶς παρακαλεῖ νά συμμετάσχετε στό ἱερό καί λαμπρό εὐχαριστιακό καί ἑορταστικό τοῦ Πρωτοκλήτου συμπόσιο, τό ὁποῖο θά πραγματοποιηθῇ κατά τό ἀκόλουθο πρόγραμμα:

·         Παραμονή τῆς ἑορτῆς, Σάββατο 24.9.2016 καί ὣρα 7μ.μ. Μέγας Πολυαρχιερατικός Ἑσπερινός

·         Ἀνήμερα, Κυριακή 25.9. 2016 καί ὣρα 7- 10:30π.μ.

Ὂρθρος- Πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία

·         Κυριακή ἀπόγευμα

ὣρα 5:45μ.μ. Ἐκκίνηση τῆς ἱερᾶς Λιτανείας ἀπό τόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου, πρός Ἰχθυόσκαλα.

ὣρα 6μ.μ. Ἁγιασμός ἐπί τῇ ἐνάρξει τῆς νέας ἁλιευτικῆς περιόδου.

ὣρα 6.15μ.μ. Μετάβαση μέ πλοιάρια στήν προβλῆτα τῆς Ἁγίου Νικολάου.

ὣρα 7μ.μ. Δοξολογία στήν Πλατεία Τριῶν Συμμάχων

ὣρα 7.20μ.μ. Λιτανεία ἀπό τήν Πλατεία Τριῶν Συμμάχων πρός τόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου.

Σᾶς ἀσπάζομαι ἐν Κυρίῳ

μετ’ εὐχῶν καί ἀγάπης πατρικῆς

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

    + Ο  Π Α Τ Ρ Ω Ν   Χ Ρ Υ Σ Ο Σ Τ Ο Μ Ο Σ

Οι μαθητές του Εκκλ. Λυκείου Πατρών

7 ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΣ ΜΑΡΤΥΡΗΣΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΘΩΜΑΝΟΥΣ

       Την Κυριακή του Πάσχα του 1821 απαγχονίζεται ο Γρηγόριος Ε’. Είναι ο έβδομος Πατριάρχης που θανατώνεται στους 20 αιώνες ιστορίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Το σκήνωμά του πετάχτηκε στον Κεράτιο κόλπο, όπου το ανέσυρε ένας Κεφαλλονίτης πλοίαρχος και το μετέφερε στην Οδησσό.

      Στους 20 αιώνες ιστορικής διαδρομής του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, ο Γρηγόριος Ε΄ είναι ο 237ος Αρχιερέας του. Απαγχονίστηκε στις 10 Απριλίου 1821, απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα.

       Η καθαίρεσή του από τον σουλτάνο ήταν η τρίτη από την ανάρρηση στον Οικουμενικό Θρόνο, το 1797. Είχε καθαιρεθεί πρώτη φορά το 1798 για να επανέλθει έπειτα από οκτώ χρόνια. Το ίδιο έγινε και το 1818 για να επανεκλεγεί στις 15 Δεκεμβρίου 1818.

       Είναι ο έβδομος Πατριάρχης, που θανάτωσαν οι Οθωμανοί. Άλλοι ήταν οι Κύριλλος Α΄ Λούκαρις, Κύριλλος Β΄ Κονταρής, Παρθένιος Α΄, Παρθένιος Β΄, Παρθένιος Γ΄, Γαβριήλ Β΄.

      Τιμάται ως άγιος από την Ορθόδοξη Εκκλησία, όπως και δυο ακόμα από τους εκτελεσθέντες, ο Παρθένιος Γ΄ και ο Γαβριήλ Β΄.

      Παραμένουν πάντα στην εθνική μνήμη. Η επέτειος της 25ης Μαρτίου είναι αφορμή για συγκεκριμένη αναφορά στο έργο και τη θανάτωσή τους.

      Το σκήνωμα του Γρηγορίου Ε΄ παρέμεινε κρεμασμένο για τρεις μέρες. Έπειτα το αγόρασαν τρεις Εβραίοι, ονόματι Μουτάλ, Μπιταχί και Λεβύ. Το περιέφεραν στους δρόμους της Πόλης για να το πετάξουν τελικά στον Κεράτιο κόλπο.

     Ένας Κεφαλλονίτης πλοίαρχος, ο Νικόλαος Σκλάβος, το ανέσυρε από τη θάλασσα και το μετέφερε στην Οδησσό, όπου θάφτηκε στην ελληνική εκκλησία της Αγίας Τριάδας.

Το κρέμασμα του Γρηγορίου του Ε΄ 

Επειτα από 50 χρόνια μεταφέρθηκε στην Αθήνα. Από τότε φυλάσσεται σε μαρμάρινη λάρνακα στη Μητρόπολη.

Ο Γρηγόριος με επιστολές του στον επίσκοπο Σαλώνων  Ησαΐα και κληρικούς της Πελοποννήσου τάχτηκε υπέρ της εθνικής εξέγερσης. Μετά τον απαγχονισμό του, αυτές τις επιστολές οι Τούρκοι προσκόμισαν στον Βρετανό πρέσβη σαν απόδειξη της ανάμειξής του στην επανάσταση Ρίχνουν στη θάλασσα το ιερό του λείψανο

    Τριών ακόμα εκτελεσθέντων Πατριαρχών τα πτώματα ρίχτηκαν στη θάλασσα. Είναι του Κύριλλου Λούκαρι (1638), του Παρθένιου Β΄ (1651) και του Παρθένιου Γ΄ (1657).

Κύριλλος Λούκαρις

Συνελήφθη και στραγγαλίστηκε το 1638 επειδή «συνωμοτούσε» για την Επανάσταση

     Κορυφαίο των Πατριαρχών θεωρεί ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος τον Κύριλλο Λούκαρι (1572 - 1637). Υπήρξε σημαίνουσα μορφή του ελληνισμού και πολέμιος του καθολικισμού σε σημείο να έρθει σε συνεννόηση με τους προτεστάντες οπαδούς του Λούθηρου. Από την ημέρα που εκλέχτηκε Οικουμενικός Πατριάρχης, οι πρέσβεις των καθολικών χωρών στην Κωνσταντινούπολη τον πολεμούν με λύσσα. Με ραδιουργίες τον ανεβοκατεβάζουν στον θρόνο. Τον συκοφαντούν στη σουλτανική αυλή ως καλβινίζοντα για τη φιλική στάση του προς τους διαμαρτυρόμενους και την έκδοση το 1631 της Ομολογίας του, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος διακήρυσσε πάντα ότι είναι ορθόδοξος.

     Τον καταγγέλλουν ότι συνωμοτεί για επανάσταση των Ελλήνων. Οι Τούρκοι τον συλλαμβάνουν και τον κλείνουν σε φρούριο του Βοσπόρου. Τον στραγγαλίζουν στις 27 Ιουνίου 1638. Ρίχνουν το πτώμα του στη θάλασσα. Το βρίσκουν ψαράδες και το ενταφιάζουν. Οι εχθροί του ξεθάβουν το πτώμα και το ξαναρίχνουν στη θάλασσα. Αλλά εντοπίζεται πάλι. Θα κηδευτεί στην εκκλησία της Παναγίας της Καμαριώτισσας, στη Χάλκη, από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Παρθένιο Α΄. Ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος στην Ιστορία του Ελληνικού Εθνους αναφέρει σχετικά με τον Λούκαρι: «Ουδέποτε ίσως το αξίωμα του Οικουμενικού Πατριάρχη ανεδείχθη λαμπρότερο ή επί Κυρίλλου Α΄ του Λουκάρεως επί δώδεκα περίπου έτη εκ διαλειμμάτων πατριαρχήσαντος».

     Γεννήθηκε στον βενετοκρατούμενο Χάνδακα (Ηράκλειο) της Κρήτης το 1572 από γονείς Ηπειρώτες. Είχε την τύχη να μαθητεύσει πλάι στον Σιναΐτη Μελέτιο Βλαστό. Υστερα πήγε στη Βενετία. Σε ηλικία 17 χρόνων έγινε φοιτητής στο πανεπιστήμιο της Πάντοβας. Ταξίδεψε σε Γενεύη, Ολλανδία και Γερμανία. Επέστρεψε στην Ελλάδα. Σύντομα μετακόμισε στην Αλεξάνδρεια, όπου Πατριάρχης ήταν ο θείος του Μελέτιος Πηγάς. Έγινε κληρικός και στάλθηκε σε Πολωνία και Ουκρανία για να τονώσει το φρόνημα των ορθοδόξων έναντι του Βατικανού.

    Σε ηλικία 29 ετών εκλέχτηκε Πατριάρχης Αλεξανδρείας. Στις 4 Νοεμβρίου 1620 αναδείχτηκε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, παρά την αντίθεση των λατινοφρόνων.

    Υπήρξε θύμα των Ιησουιτικών ραδιουργιών και της σουλτανικής αγριότητας. Προσπάθησε να ανυψώσει το ελληνικό γένος και να το φέρει σε επαφή με τον δυτικό πολιτισμό. Το 1627 μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη το τυπογραφείο του Κεφαλλονίτη μοναχού Νικόδημου Μεταξά. Σκοπός του ήταν να φωτιστεί το έθνος με ελληνικά έντυπα. Κήρυξε στη δημοτική. Στη λαϊκή γλώσσα προλόγισε τη μετάφραση της Καινής Διαθήκης από τον Μάξιμο Καλλιπολίτη.

Κύριλλος Β’ Κονταρής: 

Yπέγραψε Ομολογία της παπικής του πίστης

    Ο σφοδρότερος αντίπαλος του Λούκαρι μέσα στους κόλπους Πατριαρχικής Συνόδου ήταν ο Κύριλλος Β' Κονταρής. Κατάφερε να τον εκθρονίσει τρεις φορές και να καταλάβει αυτός τη θέση του. Η δράση που ανέπτυξε υπέρ των καθολικών ήταν τόσο κραυγαλέα που τρόμαξε τον ίδιο τον Σουλτάνο. Φοβήθηκε εξέγερση των Ορθοδόξων και τον καθαίρεσε το 1639. Τον εξόρισε στην Τυνησία. Εκεί εκτελέστηκε στις 24 Ιουνίου 1640.

    Καταγόταν από το Χαλέπι (Βέροια) της Συρίας. Σπούδασε στον Γαλατά της Κωνσταντινούπολης σε σχολή που διατηρούσαν εκεί οι Ιησουίτες. Ο Λούκαρις τον είχε υπό την προστασία του. Τον προωθούσε για μητροπολίτη στο Χαλέπι. Ομως εκείνος έγινε όργανο των Λατίνων. Ως πατριάρχης διακρίθηκε για τη δουλοπρέπεια προς τους προστάτες του πρέσβεις της Πολωνίας, της Γαλλίας και της Αυστρίας. Αυτό, σε συνδυασμό με την αδυναμία του να διοικήσει το Πατριαρχείο, έκανε αφόρητη την παραμονή του στην ηγεσία του Πατριαρχείου. Θρυαλλίδα αποτέλεσε η από μέρους του υπογραφή Ομολογίας της παπικής πίστης του.

   Τον Κονταρή διαδέχτηκε ο Παρθένιος Α' ο Γέρων. Δεν καταδίωξε τους ανθενωτικούς ? φιλολουκαρικούς. Είχαν, άλλωστε, υποστηρίξει την εκλογή του. Όμως η πολιτική του έδωσε περιθώρια να ενισχυθεί η επιρροή των καθολικών. Οι Ουνίτες ίδρυσαν Ελληνοκαθολική Σχολή στο Πέραν.

    Το 1646 εκβλήθηκε από τον Πατριαρχικό Θρόνο. Τον επόμενο χρόνο εξορίστηκε στην Κύπρο και το 1646 στη Χίο, όπου δολοφονήθηκε με δηλητήριο. Ο Παρθένιος Β', που καταγόταν από τα Γιάννενα, κατηγορήθηκε στον Σουλτάνο Μωάμεθ Δ' τον Κυνηγό ότι είχε έρθει σε συνεννόηση με τους Ρώσους. Τον συνέλαβαν γενίτσαροι, που τον στραγγάλισαν και τον έριξαν στον Βόσπορο. Το πτώμα περισυνέλεξαν ναυτικοί και το ενταφίασαν στην Καμαριώτισσα. Το 1650 στην Προύσα οι Τούρκοι εκτέλεσαν τον πρώην Πατριάρχη Γαβριήλ Β'. Κατηγορήθηκε από Εβραίο ότι βάφτισε Μωαμεθανό και ότι είχε μυστικές επαφές με τη Ρωσία. Τον Παρθένιο Γ', που καταγόταν από τη Μυτιλήνη, κατηγόρησαν οι Ιησουίτες ότι συνωμοτούσε εναντίον της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ο Μωάμεθ Δ' αποδέχτηκε τις καταγγελίες και διέταξε τον απαγχονισμό του.

    Την 1η Απριλίου 1657, που ήταν Σάββατο του Λαζάρου, οι Γενίτσαροι τον κρέμασαν στην Καγκελωτή Πύλη της Κωνσταντινούπολης. Παρέμεινε κρεμασμένος επί τρεις μέρες. Πέταξαν το πτώμα του στη θάλασσα. Το βρήκαν χριστιανοί. Ενταφίασαν κι αυτόν στην Παναγία την Καμαριώτισσα.

Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ, ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ Ε’:

     Από τη χειροτονία μέχρι την αγχόνη

    Ξημερώματα μετά τη λειτουργία του Πάσχα, ο 75χρονος Γρηγόριος Ε΄ συνελήφθη, κηρύχτηκε έκπτωτος και φυλακίστηκε. Ο σουλτάνος ζήτησε την εκλογή διαδόχου του αμέσως. Ήθελε ο καθαιρεθείς να εκτελεσθεί ως απλός κληρικός και όχι σαν Πατριάρχης. Κι αυτό, για να αποφύγει διπλωματικές παρενέργειες.

    Κανένας από τους Μητροπολίτες της Ενδημούσας Συνόδου δεν τολμούσε να θέσει υποψηφιότητα υπό αυτές τις συνθήκες. Εκτός από τον Μητροπολίτη Πισιδίας Ευγένιο. Καταγόταν από τη Φιλιππούπολη (σήμερα Πλόβντιβ της Βουλγαρίας). Ήταν έμπιστος του μελλοθάνατου. Η εκλογή του ξένισε και έγινε δεκτή με δέος.

        Όταν ο Γρηγόριος απαγχονίστηκε, ο Ευγένιος κινητοποιήθηκε για να περισώσει το σκήνωμα. Αναφέρεται ότι προσευχόταν συνεχώς για την ανάπαυση της ψυχής του. Ο Γρηγόριος Ε΄ γεννήθηκε στη Δημητσάνα από φτωχούς γονείς. Το κοσμικό όνομά του ήταν Γεώργιος Αγγελόπουλος. Το όνομα Γρηγόριος το πήρε όταν εκάρη μοναχός στη Μονή του Αγίου Διονυσίου στους Στροφάδες του Ιονίου Πελάγους.

     Τα πρώτα γράμματα τα είχε μάθει στο χωριό του. Έπειτα πήγε στην Αθήνα και μαθήτευσε δίπλα στον Δημήτριο Βόδα για δύο χρόνια. Υστέρα εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη στον θείο του, που ήταν νεωκόρος στον Άγιο Γεώργιο. Χάρη στις δικές του γνωριμίες μπόρεσε να σπουδάσει στο φημισμένο Γυμνάσιο της Σμύρνης.

     Θεολογία σπούδασε στην Πατμιάδα Σχολή. Επέστρεψε στη Σμύρνη με πρόσκληση του Μητροπολίτη Προκοπίου, που τον χειροτόνησε διάκονο. Σύντομα χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και κατόπιν ανέλαβε καθήκοντα πρωτοσύγκελου στη Μητρόπολη.

Το 1785 αναγορεύτηκε Μητροπολίτης Σμύρνης στη θέση του Προκοπίου, που εκλέχτηκε Οικουμενικός Πατριάρχης. Έδωσε ιδιαίτερο βάρος στα κοινωνικά προβλήματα και φρόντισε για την ανάπτυξη της Παιδείας.

     Ο Προκόπιος αποδήμησε το 1797. Στον Οικουμενικό Θρόνο τον διαδέχτηκε ο Γρηγόριος. Τον επόμενο κιόλας χρόνο καθαιρέθηκε και διατάχτηκε να εγκαταλείψει την Κωνσταντινούπολη. Αποσύρθηκε στη Μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους. Επανεξελέγη Πατριάρχης το 1806. Μετά από δύο χρόνια εκθρονίστηκε και πάλι. Εξορίστηκε στην Πρίγκηπο για να καταφύγει εκ νέου στο Άγιο Όρος. Στις 15 Δεκεμβρίου 1818 εξελέγη για τρίτη και τελευταία φορά. Επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη τον Ιανουάριο του 1819.

     Στη διάρκεια της τρίτης πατριαρχίας του ξέσπασε η Επανάσταση του 1821, στην οποία δεν συμμετείχε. Ούτε στη Φιλική Εταιρεία θέλησε να ενταχθεί. Ο αφορισμός του αποτέλεσε το τελειωτικό χτύπημα για την εκστρατεία του Αλέξανδρου Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία.

Ο ίδιος ο Υψηλάντης θεώρησε τον αφορισμό προϊόν βίας, που ασκήθηκε από την Υψηλή Πύλη, δηλαδή τη σουλτανική αυλή.

Είναι αλήθεια ότι ο Γρηγόριος με επιστολές του στον επίσκοπο Σαλώνων Ησαΐα και κληρικούς της Πελοποννήσου τάχτηκε υπέρ της εθνικής εξέγερσης. Μετά τον απαγχονισμό του, αυτές τις επιστολές οι Τούρκοι προσκόμισαν στον Βρετανό πρέσβη σαν απόδειξη της ανάμειξής του στην Επανάσταση.