Από 29 Οκτωβρίου έως και 5 Νοεμβρίου 2013 η Τιμία Κάρα του
Αποστόλου Ανδρέου μεταφέρθηκε στην Κύπρο για ενίσχυση του Ορθοδόξου Κυπριακού
Ελληνισμού και ενίσχυση του θρησκευτικού αισθήματός του, μετά από πρόσκληση του
Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ,
το οποίο και ενέκρινε η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Η αναχώρηση έγινε την Τρίτη 29
Οκτωβρίου μετά από παράκληση που τελέσθηκε στον ιερό ναό του Αγίου Ανδρέου
Πατρών και έγινε δεκτή στη Μεγαλόνησο Κύπρο μας με τιμές αρχηγού Κράτους.
Την συνοδεία της Τιμίας Κάρας
αποτελουσαν: Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρών κ.
Χρυσόστομος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μαντινείας και Κυνουρίας κ.
Αλέξανδρος, ο Αρχιμ. Αρτέμιος Αργυρόπουλος, ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Νικόλαος
Σκιαδαρέσης, ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Δημήτριος Παπαγεωργίου και οι Διάκονοι
Ιωακείμ Σταματόπουλος και Δημήτριος Κολλιόπουλος.
Το οδοιπορικό της Αγίας Κάρας στην
Κύπρο μας είχε ως εξής:
Ώρα
12,30 αναχώρηση για
Αεροδρόμιο του Αράξου. Εκεί μας περίμενε Αεροσκάφος της πολεμικής μας
Αεροπορίας (C
– 130) το οποίο μετέφερε και στρατιώτες για τη δύναμη της ΕΛΔΥΚ.
Ώρα
14,00 αναχώρηση από
τον Άραξο και άφιξη ώρα 16,30 στο Αεροδρόμιο της Λάρνακας και υποδοχή από τον
Επίσκοπο Καρπασίας κ. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟ. Δέησις στο Αεροδρόμιο και αμέσως αναχώρηση
για την Λευκωσία και ιδιαίτερα για τον Ιερό ναό της του Θεού Σοφίας στον
Στρόβολο, προάστιο της Λευκωσίας.
Ώρα
5,30 επίσημη υποδοχή
της Τιμίας Κάρας με τιμές αρχηγού Κράτους.
Στο αεροδρόμιο της Λάρνακας
ανέμεναν ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, ο Υπουργός Αμύνης
της Κύπρου και ο Δήμαρχος Λάρνακος, ο Σεβασμιώτατος Κυτίου κ. Χρυσόστομος, ο
Επίσκοπος Καρπασίας Χριστοφόρος, άλλοι Αρχιερείς και πλήθος κόσμου. Εκεί
ετελέσθη δέησις και παραχωρήθηκε συνέντευξη τύπου από τον Μακαριώτατο
Αρχιεπίσκοπο Κύπρου και τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πατρών.
Στον Ιερό Ναό της του Θεού
Σοφίας στην Λευκωσία, όπου μετεφέρθη εν συνεχεία η Αγία Κάρα, ανέμενε ο
Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νικόλαος Αναστασιάδης, ο Πρόεδρος της
Βουλής, Υπουργοί, ο Δήμαρχος Λευκωσίας, Αρχιερείς, πλήθος Ιερέων και χιλιάδες
Λαού.
Ο Μακαριώτατος
Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ. Χρυσόστομος ευχαρίστησε τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη
Πατρών κ. Χρυσόστομο για την μεταφορά της Αγίας Κάρας του Αγίου Ανδρέου στην
Κύπρο και ευχήθηκε σύντομα να δώση ο Θεός να λυθούν όλα τα προβλήματα, τα οποία
αντιμετωπίζει η Μεγαλόνησος Κύπρος.
Ο Σεβασμιώτατος
Μητροπολίτης μας κ. Χρυσόστομος στην αντιφώνησή του μεταξύ άλλων ανέφερε:
«Κύπριοι Ἀδελφοί μας πολυφίλητοι, Ἕλληνες περιπόθητοι, πού
μέσα στοῦ χρόνου τό διάβα κατέστητε ὁμολογηταί καί μάρτυρες ὑπέρ τῆς ἀμωμήτου καί ἁγίας ἡμῶν Πίστεως καί τῆς Ἑλληνικῆς φυλῆς καί πατρίδος. Ἤλθαμε σήμερα στόν ἁγιασμένο καί αἱματοποτισμένο τόπο σας,
στήν γῆ τῶν Ἁγίων καί ἡρώων τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ Γένους μας, μεταφέροντες ὅ,τι πολυτιμότερο ἔχομε στήν Ἀποστολική πόλη μας τήν Πάτρα,
τόν ἀτίμητο, τόν χαριτόβρυτο καί Ἀγγέλοις αἰδέσιμο θησαυρό, τήν πανσεβάσμιο Κάρα τοῦ Πρωτοκλήτου τῶν Ἀποστόλων Ἁγίου Ἀνδρέου, ὁ ὁποῖος πρῶτος τήν κλήση παρά Χριστοῦ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν ἐδέχθη καί τόν Λυτρωτήν τοῦ κόσμου αὐθωρεί ἠκολούθησε καί ἐκ τοῦ βυθοῦ τῆς ἀγνοίας πρός θεογνωσίαν τά ἔθνη ὡδήγησε.
Καί ἰδού, ἐπιγείων καί ἐπουρανίων σήμερον κοινή
πανήγυρις, στήν νῆσο τοῦ Ἀποστόλου Βαρνάβα. Ἄγγελοι μετά ἀνθρώπων συγχορεύουσι καί ἄνθρωποι μετά τῶν Ἀγγέλων λαμπρῶς πανηγυρίζουσι. Ἡ Ἐλεοῦσα καί Παμμακάριστος Παναγία μας, ἀπό τό Θρονί της στοῦ Κύκκου ἀγάλλεται. Ἀπόστολος Ἀπόστολον ὑποδέχεται. Ὁ Ἀνδρέας τόν Βαρνάβαν ἀσπάζεται καί ὁ Βαρνάβας τόν Ἀνδρέαν καταφιλεῖ...
Ὁποῖος, ὅμως,συγκλονισμός, ἐσωτερικός σεισμικός τάς
ψυχάς καταλαμβάνει! Τήν συγκίνηση ὁ ἀοίδιμος Ἐθνομάρτυς Κυπριανός, ὁ ἡρωικός τῆς Ἑλληνικοτάτης Μεγαλονήσου ποιμήν καί Ἀρχιεπίσκοπος, αἵμασι μαρτυρίου ἐπιτείνει, καί χορεία ἀτελεύτητη φωτοφόρων καί
στεφανηφόρων τοῦ Ὀρθοδόξου ἡμῶν Ἔθνους μαρτύρων «βαφαῖς ἐρυθραῖς» συνυπογράφει.
Ἀλλ’ ὦ τῆς φοβερᾶς ἐκπλήξεως, ὁρῶμεν μέ τά ἔσω ὄμματα τόν λεβεντόψυχο καί ὡς χρυσόν ἐν χωνευτηρίῳ
δοκιμασθέντα,
τόν ἡλιοπρόσωπο Γρηγόριο τόν Αὐξεντίου, μέ τούς σπινθηροβόλους ἀπό τῆς ψυχῆς τήν φλόγα καί τῆς καρδιᾶς τό πύρωμα ὀφθαλμούς, τόν πυρσό τῆς ἐλευθερίας νά βαστάζῃ καί τόν Πρωτόκλητο, ὡς λαμπαδηδρόμος γενναῖος νά ὑποδέχεται. Καί τόπαλληκάρι
μέ τό ἀγέρωχο παράστημα, πού οὔτε τό μένος τῶν ξένων ἐλογάριασε, οὔτε ἐνώπιον τῆς ἀγχόνης ἐπτοήθη, τόν ὀλίγα μέν ἔτη ζήσαντα, τήν δέ Κύπρον καί τόν κόσμον ἡρωισμῷ πλουτήσαντα, τόν
Παλληκαρίδη δηλαδή, τόν δεκαοκτάχρονο Εὐαγόρα, τόν τῆς Κύπρου εὐκλεῆ βλαστό, μαζί μέ τόν εἰκοσιτετράχρονο Μιχαήλ Καραολή καί τούς ἄλλους γείτονές τους στά
Φυλακισμένα Μνήματα, τούς βλέπομε νά ξαναζοῦν καί μέ τόν μαχητικό
νεανικό τους ἐνθουσιασμό, νά βαστάζουν τήν σημαία τῆς δόξης καί τοῦ
Κυπριακοῦ Ἑλληνικοῦ μεγαλείου καί τῆς ἱερᾶς πομπῆς νά προπορεύονται...
Διά τοῦτο ἤλθαμε σήμερα κοντά σας,
Μακαριώτατε, μετά καί ἀπό τήν ἀπαραίτητη ἔγκριση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Διά τοῦτο ὑπακούσαμε στοῦ Θεοῦ τήν Οἰκονομία καί τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου τό θέλημα, διά νά σᾶς εἴπωμε ὅτι ἡ καρδία μας φλέγεται ἀπό ἀγάπη γιά τήν Κύπρο, πού γιά μᾶς εἶναι καημός, εἶναι λυγμός καί πόνος, εἶναι χαρά καί στεναγμός, γλυκειά μας περηφάνεια...
Εἴμεθα ἐδῶ γιά νά ἀσπασθοῦμε τίς πλάκες τῶν μαρτυρικῶν τάφων καί μνημείων, τούς
σταυρούς, τά ἰκριώματα καί τίς ἀγχόνες τῶν πολλῶν καί δόξῃ ἠγλαϊσμένων, τῶν εὐκλεῶν ἡρώων τῆς Κύπρου μας, μεταξύ τῶν ὁποίων σήμερον χαίρονται πολλά Πατρινόπουλα καί Ἀχαιῶν ἀγωνιστῶν πληθύς. Τούς τάφους αὐτῶν γονυπετεῖς προσκυνοῦμε καί τούς ἀγωνιστάς μακαρίζομε.
Κατασπαζόμεθα τά ἡρωϊκά παιδιά μας, τόν ὑπολοχαγό Νικόλα Κατούντα, τόν ἡρωϊκό δεκανέα Χρῖστο Γρίβα, τόν Χρῖστο Γκαβό, τόν Κωνσταντῖνο Ἀντωνόπουλο, τόν Γιώργη
Μαρτζάκλη, τόν Ἀλέξη Χριστόπουλο καί ὅσους ἄλλους, πού τά ἀδέλφια τους στήν Πάτρα, περήφανα τούς κλαῖνε ἤ τούς καρτεροῦν μέ πόνο, ἐπαναλαμβάνοντας μέ σεμνή ὑπερηφάνεια: «Πάντοτενά τόν καρτερεῖς ἐκεῖνον πού σοῦ λείπει». Εὑρισκόμεθα μαζί σας, βαστάζοντες
τήν Κάρα τοῦ κοινοῦ μας Ἁγίου, διά νά σᾶς εἴπωμε ὅτι ὁ ἴδιος παλμός ὑπάρχει στήν Πάτρα, μέ ἐκεῖνον τόν παλμό τῆς καρδιᾶς τῶν νέων, οἱ ὁποῖοι τό 1955 ξεχύθηκαν στούς δρόμους τῆς Ἀχαϊκῆς πρωτευούσης, σάν ἕνα ποτάμι λευτεριᾶς, διατρανώνοντας τήν Ἑλληνικότητα τῆς Κύπρου καί τήν ἀπόφασή τους νά θυσιασθοῦν γιά τά δίκαιά της.
Εἴμεθα
στήν Κύπρο, Μακαριώτατε, γιά νά σᾶς
εἴπωμε, ὅτι σᾶς συνοδεύομε μέ τῆς ψυχῆς ὅλη
τήν διάθεση καί τήν προσευχή, γιά τούς ἀγῶνες πού κάμνετε ὑπέρ τῆς ἁγίας
ταύτης γῆς, τήν ὁποία ἐπί πεντήκοντα ἔτη ἱερατικῶςκαί Ἀρχιερατικῶς, ἐσχάτως δέ Πρωθιεραρχικῶς ὑπηρετεῖτε, καί γιά νά σᾶς εὐχηθοῦμενά ἔχετε ὑγείαν ἀμφιστεφῆ, ὥστε
μετά τῶν λοιπῶν ἀδελφῶν σας Ἀρχιερέων, τῶν Κληρικῶν καί Μοναχῶν, νά ποιμαίνετε τόν φιλάγιο καί
φιλόθεο μαρτυρικό Λαό τῆς
Κύπρου καί νά ἀγωνίζεσθε γιά τῆς Κύπρου μας τά δίκαια, διακηρύσσοντας ἤ μᾶλλον
ἐπαναλαμβάνοντας καθ’ ἡμέραν τήν ἀπό τήν ἴδια τήν ἱστορία ἐπιβεβαιωμένη ἀλήθεια
«Ἡ Ρωμηοσύνη ἐν φυλή συνόκαιρη τοῦ κόσμου
Κάνενας δέν εὑρέθηκεν γιά νά τήν ἰξηλείψῃ.
Κανένας γιατί σκέπει την πού τά ’ψη ὁ Θεός μου.
Ἡ Ρωμηοσύνη ἐν νά χαθῇ ὅντας ὁ κόσμος λείψῃ».
Σᾶς εὐχαριστοῦμε, Μακαριώτατε, γιά τήν
πρόσκληση νά μεταφέρωμε ἐνταῦθα τήν Κεφαλή τήν πανσεβάσμια τοῦ Πρωτοκλήτου. Σᾶς εὐχαριστοῦμε διά τήν λαμπράν ὑποδοχή πού ἐπεφυλάξατε στόν Ἀπόστολον τοῦ Θεοῦ.
Καλῶς σᾶς βρήκαμε, Κύπριοι ἀδελφοί μας. Σᾶς ἀσπαζόμεθα ὅλους καί καταφιλοῦμεν τά περιπόθητα πρόσωπά
σας ἐν φιλήματι ἁγίῳ, εὐχόμενοι ἀπόκαρδίας νά ἀπολαμβάνετε οὐρανίων χαρίτων καί δωρεῶν διά πρεσβειῶν τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου.
Καί μιά εὐχή κάνουμε ἀπό τήν καρδιά μας. Τήν ἐπομένη φορά, καί νά εἶναι σύντομα ὁ Ἅη Ντρικάς καί παππούς τῆς Καρπασίας, ὁ Ἅγιος Ἀνδρέας δηλαδή, ὅπως τόν ἀποκαλοῦν ἐκεῖ νά πάει στό έλεύθερο
Μοναστήρι του, στήν ἐλεύθερη Καρπασία.
Κατά την ώρα της
αντιφώνησης αυτής πολλά δάκρυα έτρεξαν από τα μάτια των Κυπρίων αδελφών μας και
του Προέδρου τους κ. Ν. Αναστασιάδη και ξέσπασαν όλοι σε δυνατό χειροκρότημα
ευχόμενοι να δώσει ο Θεός και να σμικρύνει ο χρόνος της δοκιμασίας των
σκλαβωμένων Κυπρίων αδελφών μας.
Το πρωΐ της
Τετάρτης 30/10/2013 τελέσθηκε στον Ιερό Ναό της του Θεού Σοφίας Στροβόλου
Λευκωσίας, Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, ενώ αμείωτο είναι το προσκύνημα από το
πρωΐ, καθώς προσέρχονται χιλιάδες Κυπρίων αδελφών μας και αναμένουν με υπομονή
να προσκυνήσουν την Κάρα του Πρωτοκλήτου των Αποστόλων.
Ο
Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομος και η συνοδεία του, γίναμε
δεκτοί στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο κ.
Χρυσόστομο και ξεναγηθήκαμε στους χώρους του ιστορικού κτηρίου
(διαμέρισμα Εθνάρχου Μακαρίου, παρεκκλήσιο Αποστόλου Βαρνάβα κ.λ.π. χώροι με
προσωπικά αντικείμενα του Εθνάρχου).
Κλεμμένες τοιχογραφίες από τα κατεχόμενα |
Στη
συνέχεια προσκύνησαμε στον Καθεδρικό Ιερό Ναό του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου
της Αρχιεπισκοπής Κύπρου και ξεναγήθηκαμε από τον υπεύθυνο του Μουσείου της
Αρχιεπισκοπής και στην συνέχεια στο παρακείμενο, ωραιότατο και πληρέστατο Βυζαντινό
Μουσείο.
Κατόπιν
επισκέφθηκαμε το ιστορικό Παγκύπριο Γυμνάσιο, το οποίο ίδρυσε το 1812 ο
Εθνάρχης Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός και από το οποίο απεφοίτησαν μεγάλες
προσωπικότητες όπως ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ο Γ΄, ο αρχηγός της ΕΟΚΑ Γεώργιος Γρίβας –Διγενής
κ. ά.
Στη
συνέχεια έγινε επίσκεψη στους χώρους του Σχολείου και στην κρύπτη όπου ο
Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός ετοίμαζε τα σχέδια με τους Φιλικούς για την έναρξη της
Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και γινόταν η ορκομωσία των μυημένων.
Το απόγευμα
έγινε επίσκεψη στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας, όπου κείται το αεροπλάνο, που
κατέπεσε από φίλια πυρά το 1974 με τα ιερά κόκκαλα των αγωνιστών και όπου έχει
υψωθεί μνημείο δόξης και τιμής για τους ήρωες που έπεσαν για την ελευθερία της
Κύπρου, Ελλαδίτες και Ελληνοκυπρίους. Η συνοδεία μας ανέπεμψε δέηση υπέρ
μακαρίας μνήμης και αιωνίου αναπαύσεως των μαρτύρων και ηρώων της Κύπρου και
της Ελλάδος.
Πέμπτη 31 Οκτωβρίου 2013:
Το πρωΐ τελέσθηκε Θεία Λειτουργία στον
Ιερό Ναό της του Θεού Σοφίας Στροβόλου Λευκωσίας, όπου ευρίσκεται η Κάρα του
Αποστόλου Ανδρέου και συνεχίζεται το προσκύνημα από πλήθη ευσεβών Κυπρίων
αδελφών μας.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρών κ.
Χρυσόστομος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολιτης Μαντινείας και Κυνουρίας κ.
Αλέξανδρος και οι λοιποί Κληρικοί, συνοδοί της Αγίας Κάρας στην Κύπρο, περάσαμε
στα Κατεχόμενα με προορισμό το Παγκυπριακό προσκύνημα του Αποστόλου Ανδρέου
στην κατεχόμενη Καρπασία.
Πόνος ψυχής όπου και αν περνούμε.
Σπίτια πολλά Ελληνικά ερειπωμένα και γκρεμισμένα. Εκκλησιές που έχουν
μετατραπεί σε στάβλους, συνεργεία αυτοκινήτων και αποθήκες. Σταυροί γκρεμισμένοι και κοιμητήρια κατεστραμμένα.
Άγιος Θύρσος |
Φθάνουμε στο χωριό Αιγιαλούσα. Μπροστά
μας είναι η Εκκλησία του Αγίου Θύρσου.
Ο άγιος Θύρσος ή Θέρισσος είναι ένας
από τους τρεις πρώτους Επισκόπους της Καρπασίας. Για τη ζωή του δεν γνωρίζουμε
αρκετά πράγματα. Η παράδοση της Εκκλησίας μας, μάς διασώζει την πληροφορία
ότι υπήρξε Επίσκοπος Καρπασίας και ασκήτεψε κοντά στην κωμόπολη Αιγιαλούσα,
εκεί που σήμερα υπάρχει ο ναός του, έργο του 14ου αιώνα. Στον υπόγειο ναό
υπάρχει αγίασμα το οποίο θεραπεύει τον πόνο στα μάτια και τα δερματικά
νοσήματα.
Προσκυνήσαμε στον εγκαταλελειμμένο ιερό
ναό, πήραμε αγίασμα και συνεχίσαμε την πορεία μας μέσα από τη σκλαβωμένη γη της
Καρπασίας για το μοναστήρι του Αγίου Ανδρέου.
Μετά το πολύωρο ταξίδι, μπροστά μας το σκλαβωμένο του Αγίου μας
Μοναστήρι. Μας περιμένει ο Απόστολος. Είναι εκεί το σπίτι του. Κάθε ημέρα
περιμένει τα πονεμένα παιδιά του, τους Κυπρίους, που φτάνουν ως εκεί απ’ όλα τα
μέρη της Κύπρου και γονατίζουν και παρακαλούν για την λευτεριά.
Μας περίμεναν και μας καλωσόρισαν ο
Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Καρπασίας κ. Χριστοφόρος, που είχε φτάσει λίγο πριν από
εμάς και ο ήρωας παπάς, ο π. Ζαχαρίας, που μένει εκεί και μετά το 1974 με την
ηρωίδα Παπαδιά του και συνεχίζει να λειτουργεί παρά τις όποιες δυσκολίες, στο
Ριζοκάρπασο και στην Αγία Τριάδα, χωριά που υπάρχουν όσοι απέμειναν πλέον
εγκλωβισμένοι Ελληνοκύπριοι και στο Μοναστήρι του Αγίου Ανδρέου. Αξίζει να
σκύβει κανείς και να ασπάζεται ευλαβικά αυτού του παπά το χέρι.
Μπαίνουμε στην Εκκλησία ευλαβικά και
ανάβουμε ένα κεράκι. Ρίγη συγκινήσεως διατρέχουν την ύπαρξή μας. Προσφέρουμε
ευλαβικά ένα καντήλι από τον Ι. Ν. του Πρωτοκλήτου μας. Προσκυνούμε την θαυματουργή του εικόνα και
ψάλλουμε μυστική δέηση για τη λευτεριά της Κύπρου μας, αλλά και για το Γένος
μας. Κατεβαίνουμε στο αγίασμα, εκεί που προσάραξε το πλοίο με τον Απόστολο.
Για την ίδρυση
του φημισμένου Μοναστηριού του Αποστόλου Ανδρέα, που βρίσκεται στο ομώνυμο
ακρωτήρι στην κατεχόμενη Καρπασία, ελάχιστα είναι γνωστά. Η παράδοση
φέρει τον Απόστολο Ανδρέα να έχει περάσει από το μέρος εκείνο, τον 1ο αιώνα
μ.Χ., όταν το καράβι με το οποίο ταξίδευε έμεινε αγκυροβολημένο για τρεις
ημέρες σε παρακείμενο λιμανάκι λόγω νηνεμίας. Εκεί ο Απόστολος δημιούργησε
μια πηγή στο βράχο από όπου άρχισε να αναβλύζει άφθονο νερό. Αυτό θεράπευσε και
το τυφλό παιδί του καπετάνιου του καραβιού, ο οποίος, σύμφωνα με την παράδοση,
έκτισε στην ίδια τοποθεσία ναό αφιερωμένο στον πρωτόκλητο μαθητή του Χριστού.
Η Θαυματουργή εικών του Αγίου Ανδρέου |
Το 1103 μ.Χ.
υπάρχει μια πρώτη μαρτυρία για την ονομασία του λιμενίσκου που βρίσκεται κοντά
στο μοναστήρι, από τον Αγγλοσάξονα προσκυνητή Seawolf, ο οποίος το αποκαλεί
«λιμανάκι του Αποστόλου Ανδρέα». Η μαρτυρία θεωρείται σημαντική, αφού
συνδέει το όνομα του Αποστόλου με το ακρωτήρι της Καρπασίας από τα βυζαντινά
χρόνια, ένδειξη ότι η παράδοση για τον Απόστολο Ανδρέα υπήρχε από τότε.
Η ιστορία του
μοναστηριού γίνεται ουσιαστικά γνωστή περίπου από το 1855 όταν ο παπά Ιωάννης
Νικόλα Διάκου από το Ριζοκάρπασο άρχισε την οικοδόμηση του καινούργιου ναού,
που εγκαινιάστηκε στις 15 Αυγούστου 1867 επί Αρχιεπισκόπου Σωφρονίου. Ο παπά
Ιωάννης θεωρείται ο κτήτορας του σημερινού μοναστηριού.
Ο παλαιός
ναός, που είναι γοτθικού ρυθμού. Το σχήμα του είναι τετράγωνο και η πύλη του,
που βρίσκεται στη νότια πλευρά, είναι πετρόκτιστη και αψιδόσχημη.
Ο καινούργιος
ναός του μοναστηριού χρονολογείται στον 19ο αιώνα, με βάση επιγραφή όπου
αναγράφεται η ημέρα των εγκαινίων του, 15 Αυγούστου 1867. Ο ναός είναι
μονόκλιτος με καμαρόσχημη οροφή. Η μεγάλη θύρα του ναού βρίσκεται στο νότιο
τοίχο, ενώ στο βόρειο τοίχο υπάρχει δεύτερη θύρα με την επιγραφή της ημέρας των
εγκαινίων του.
Το Μοναστήρι
του Αποστόλου Ανδρέα γιορτάζει κανονικά στις 30 Νοεμβρίου, όμως επειδή κατά την
ημερομηνία αυτή ο καιρός είναι συνήθως χειμωνιάτικος και οι προσκυνητές
ταλαιπωρούνταν σε μεγάλο βαθμό, και αφού σε παλαιότερες εποχές το προσκύνημα
στο μοναστήρι απαιτούσε ταξίδι πολλών ημερών, καθιερώθηκε η 15η Αυγούστου –
ημέρα που εγκαινιάστηκε ο νέος ναός το 1867 – ως ημέρα γιορτής για το
μοναστήρι.
Ι.Μ. Αγίου Ανδρέου Καρπασίας από τη θάλασσα |
Όπως γράφει ο
Γιάννης Σταυρινός Οικονομίδης στην «Ιστορία του Αποστόλου Ανδρέα του
Ριζοκαρπάσου», «ήταν θαυμαστό το θέαμα να βλέπεις πλήθος άμαξες συρόμενες από
βόδια, μούλες, άλογα, σκεπασμένες με πολύχρωμες τέντες, καβαλάρηδες, πεζούς, να
διασχίζουν τους χωματένιους δρόμους του Καρπασιού επί τρία μερόνυχτα για να
φτάσουν στο μοναστήρι την 15η Αυγούστου με τα αφιερώματά τους: τις τεράστιες λαμπάδες,
τα ζωντανά που άλλα τα πρόσφεραν ενώ άλλα τα έσφαζαν εκεί για να φάνε. Το
μοναστήρι τους προσέφερε πλήρη φιλοξενία κι άφθονο κρασί. Στο πανηγύρι
έρχονταν πολλοί δια θαλάσσης, ενώ η καμπάνα του Αγίου τους υποδεχόταν με
συνεχές χαρούμενο χτύπημα».
Με τον ηρωικό π. Ζαχαρία και τη σύζυγό του |
Μεταξύ των
χιλιάδων επισκεπτών του μοναστηριού συγκαταλέγονταν και πολλοί Τουρκοκύπριοι,
οι οποίοι σέβονταν τον Άγιο και έφθαναν εκεί από πολλά μέρη της Κύπρου
φέρνοντας μαζί τους τα τάματά τους.
Παλαιοχριστιανική Βασιλική με ψηφιδωτά στο χωριό "Αγία Τριάς" των κατεχομένων |
Στην επιστροφή μας για τη Λευκωσία
σταματήσαμε στο χωριό Αγία Τριάδα, προσκυνήσαμε στον ομώνυμο Ιερό Ναό, όπου
εκκλησιάζονται οι ελάχιστοι εναπομείναντες εγκλωβισμένοι συμπατριώτες μας και
στη συνέχεια επισκεφθήκαμε τα ερείπια παλαιοχριστιανικής Βασιλικής με ωραίο
ψηφιδωτό δάπεδο.
Επίσκεψη στην Ιερά Μονή Παναγίας Τροοδίτισσας. Η Ιερά Μονή Τροοδίτισσας
βρίσκεται μεταξύ των χωριών Πλάτρες και Προδρόμου, κυριολεκτικά πνιγμένη στο
πράσινο. Σύμφωνα με την παράδοση, η ίδρυση της ανάγεται στην εποχή της
εικονομαχίας, όταν κάποιος εικονολάτρης μοναχός μετέφερε την εικόνα της
Παναγίας, καταδιωκόμενος από την Μικρά Ασία. Η εικόνα πιστεύεται ότι
ζωγραφίστηκε από τον Ευαγγελιστή Λουκά. Η σημερινή εκκλησία της μονής κτίστηκε
το 1843. Είναι ανδρική και ασκητεύουν 13
μοναχοί.
Η
Ιερά Μονή Παναγίας του ΚΥΚΚΟΥ ήταν η επόμενη επίσκεψή
μας.
Βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της
οροσειράς του Τροόδους και είναι κτισμένη σε υψόμετρο 1200 περίπου μέτρων και είναι
αφιερωμένη στην Παναγία την Ελεούσα και φυλάσσεται σ’ αυτήν η ιερά και
θαυματουργός εικόνα της Παναγίας που ζωγράφησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Την εικόνα δώρισε στη
Μονή ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Αλέξιος Α΄ ο Κομνηνός.
Η Ιερά και Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή
του Κύκκου στάθηκε το κέντρο της πνευματικής, οικονομικής, εθνικής και
κοινωνικής ζωής της Κύπρου. Υπήρξε το πιο ζωντανό κύτταρο της Κυπριακής
Εκκλησίας. Έγινε αληθινό φροντιστήριο Ορθοδοξίας, εθνικής δράσης και παιδείας,
ιδιαίτερα στα σκοτεινά χρόνια της Φραγκοκρατίας και της Τουρκοκρατίας.
Ο τάφος του Εθνάρχου Μακαρίου |
Το 1821 η Μονή Κύκκου μαζί με την
υπόλοιπη Εκκλησία και το λαό της Κύπρου θα κληθεί να πληρώσει το βαρύ τίμημα
του ξεσηκωμού του Ελληνικού Έθνους. Τον Ιούλιο του 1821 ο ηγούμενος Κύκκου
Ιωσήφ, επειδή ήταν αναμεμειγμένος στην Ελληνική Επανάσταση, υπέστη το μαρτυρικό
θάνατο του αποκεφαλισμού μαζί με άλλους επισκόπους και προκρίτους της νήσου.
Αυτή την περίοδο αρχίζει και μια νέα σειρά από καταστροφές και λεηλασίες της Ι.
Μονής από μέρους των Τούρκων βαρβάρων.
Η Ιερά Μονή Κύκκου στάθηκε αληθινό
φυτώριο Ορθοδοξίας και κιβωτός του έθνους. Καλλιέργησε τα γράμματα και βοήθησε
στην ανύψωση του πνευματικού επιπέδου του αλύτρωτου Ελληνισμού της Κύπρου. Στη
βιβλιοθήκη της Μονής 12.000 τόμοι καλύπτουν πλείστους όσους τομείς της
ανθρώπινης γνώσης, με επίκεντρο την Πατερική Γραμματεία, την Αρχαία Ελληνική
Φιλολογία και την Ιστορία της Κύπρου. Παλαιά και σπάνια χειρόγραφα,
εικονογραφημένα ευαγγέλια, μουσικά βιβλία, Καραμανλίδικα, βρίσκονται στη
βιβλιοθήκη και είναι στη διάθεση κάθε μελετητή και ερευνητή.
1821: Απαγχονισμός Αρχιεπισκόπου Κυπριανού και καρατόμησις ηγουμένου Κύκκου |
Η προσφορά της Μονής Κύκκου προς τον
τόπο υπήρξε και συνεχίζει να είναι τεράστια. Προσφορά στην παιδεία, με την
ίδρυση εκπαιδευτηρίων, κέντρων νεότητος και άλλων δωρεών σε βιβλία,
ηλεκτρονικούς υπολογιστές, γυμναστήρια, αίθουσες τελετών σε γυμνάσια. Προσφορά
φιλανθρωπική σε εκατοντάδες δυσπραγούντες αδελφούς και σε πολλά σωματεία και
οργανώσεις. Προσφορά στην επιστημονική έρευνα, στην Κυπριολογία και στη
μοναστηρολογία, με την ίδρυση του Κέντρου Μελετών της Ιεράς Μονής Κύκκου.
Είσοδος Ι.Μ. Κύκκου |
Το μουσείο της Μονής Κύκκου είναι από
τα πιο πλούσια Εκκλησιαστικά μουσεία της νήσου. Πολύτιμοι εκκλησιαστικοί
θησαυροί (αποκτήματα αιώνων, από δωρεές και αγορές, που συνεχίζονται μέχρι
σήμερα), σπάνιοι σταυροί, εκκλησιαστικά αντικείμενα, παλαιά ευαγγέλια, ιερά
άμφια και άλλα ιερά σκεύη, καθώς και άλλοι μοναδικοί θησαυροί, προσθέτουν στην
αίγλη και τη μεγάλη ακτινοβολία της Ιεράς Βασιλικής και Σταυροπηγιακής Μονής
Κύκκου.
Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2013:
Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2013:
Μετά τη Θεία Λειτουργία επισκεφθήκαμε
την ανδρώα Ιερά Μονή Σταυροβουνίου. Η ίδρυση της Μονής ανάγεται γύρω στο
327-328, όταν η Αγία Ελένη επέστρεφε από τους Αγίους Τόπους, μετά το πέρας των
εργασιων της Α' Οικουμενικής Συνόδου (η οποία έγινε το 325 μ.Χ. στην Νίκαια).
Στους Αγίους Τόπους βρέθηκε η Αγία Ελένη κατόπιν προτροπής του γιου της,
Αυτοκράτορα Μ. Κωνσταντίνου, με σκοπό να βρει τον Τίμιο Σταυρό του Κυρίου.
Ιερά Μονή Σταυροβουνίου |
Σύμφωνα με την παράδοση, μετά την
εύρεση του Τιμίου Σταυρού και κατά την επιστροφή της, η Αγία σταμάτησε στην
Κύπρο (αφού το νησί βρισκόταν στο δρόμο της) και έκτισε Ναό στο σημείο όπου με
θαυματουργικό τρόπο μεταφέρθηκε ο Τίμιος Σταυρός, στο χώρο δηλαδή που σήμερα
είναι κτισμένη η Μονή. Αυτό έγινε όταν ένα πρωί που είχε ξυπνήσει η Αγία, δεν
βρήκε τον Τίμιο Σταυρό που είχε μαζί της, αλλά είδε λαμπρό φως να λάμπει στην
κορυφή ενός μεγάλου λόφου. Εκεί βρήκε τον Τίμιο Σταυρό, και προς τιμή του
έκτισε Ναό και άφησε τεμάχιο του και άλλα κειμήλια για ευλογία του νησιού.
Τμήμα Τιμίου Σταυρού της Μονής |
Στο σημείο αυτό, με τη πάροδο του
χρόνου, έρχονταν πολλοί Χριστιανοί να προσκυνήσουν και στη συνέχεια χτίστηκε
ολόκληρο μοναστήρι, το οποίο ονομάστηκε Ιερά Μονή του Τιμίου Σταυρού, προς
τιμήν του σεπτού κειμηλίου που βρισκόταν εκεί. Το αρχικό κτιριακό συγκρότημα
στο μεγαλύτερό του μέρος διατηρείται μέχρι σήμερα συντηρημένο με διάφορες
προσθήκες κτιρίων, κυρίως νέων κελιών και άλλων συναφών χώρων, όπως το Συνοδικό
και η Τράπεζα.
Στην περίοδο της Φραγκοκρατίας όλο το
νησί και οι Ορθόδοξοι κάτοικοί του περνούν δύσκολα χρόνια από τους Λατίνους. Οι
Ορθόδοξοι Μοναχοί εκδιώκονται από τη Μονή και τη θέση τους παίρνουν Καθολικοί
μοναχοί, συγκεκριμένα από το τάγμα των Βενεδικτίνων.
Η άνθηση της Μονής αρχίζει από το 1890
οπότε ήρθαν και εγκαταβίωσαν Κύπριοι Αγιορείτες μοναχοί.
Η
Ι. Μονή Αγίας ΘΕΚΛΗΣ:
Ήταν η επόμενη επίσκεψή μας.
Είναι κτισμένη στο μέσο μικρής
κατάφυτης κοιλάδας, σε τοποθεσία που παρέχει την απαιτούμενη ησυχία για την
μοναστική κοινότητα, που διαμένει σ' αυτή.
Σύμφωνα με την παράδοση, η Μονή της
Αγίας Θέκλης κτίστηκε από την Αγία Ελένη κατά την επίσκεψή της, τις αρχές του
4ου αιώνα μ.Χ., στην Κύπρο, οπότε ίδρυσε και την Ιερά Μονή Σταυροβουνίου. Η
σχετική παράδοση αναφέρει ότι η Αγία Ελένη έφθασε στην περιοχή, όπου σήμερα
βρίσκεται η μονή και ανέπεμψε δέηση στο Θεό, οπότε άρχισε να ρέει από την γη
αγίασμα, που δρόσισε την ίδια και την συνοδεία της. Στη συνέχεια πάνω από το
σημείο αυτό έκτισε εκκλησία, την οποία αφιέρωσε στην Πρωτομάρτυρα και Ισαπόστολο
Αγία Θέκλη.
Από το μονοπάτι που πέρασε η Αγία Ελένη
με την Συνοδεία της, δίπλα από τη μονή, υπήρχαν μέχρι πρόσφατα δένδρα, που
είχαν σχήμα κεκλιμένο. Μια πιστοποίηση από την φύση, που υποκλίθηκε στο πέρασμα
της Αγίας.
Μόλις περνούμε την κεντρική είσοδο των
φυλακών Λευκωσίας οδηγούμαστε στο μέρος εκείνο που οι Άγγλοι φυλάκιζαν και
εκτελούσαν διά της αγχόνης του Ελληνοκύπριους που αγωνίζονταν για την
απελευθέρωση της Κύπρου και την Ένωσή της με τη μητέρα Ελλάδα στους αγώνες του
1955 -1959.
Μέσα σε απερίγραπτη συγκίνηση τελέσθηκε
τρισάγιο από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πατρών κ. Χρυσόστομο και τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μαντινείας και
Κυνουρίας κ. Αλέξανδρο. Διαβάσαμε
πάνω στους τάφους τα ονόματα των απαγχονισθέντων ηρώων. Όλοι τους νεαροί, από
19 έως 24 χρόνων, μέλη της Ε.ΟΚ.Α. Ο
σκοπός τους ένας. Η αγάπη για την πατρίδα και την ένωσή της με την Ελλάδα.
Νυχτερινή προσέλευση για το προασκύνημα |
Το μεσημέρι όλη η αποστολή των Πατρών
συμμετείχαμε στο γεύμα που παρέθεσε ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, ο οποίος γιόρταζε
και τα 50 χρόνια Ιερωσύνης του. Παρόντες στο γεύμα ήταν ο Πρόεδρος της
Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής κ.λ.π. εκ των αρχόντων
της Κύπρου.
Στην προσφώνησή του ο Πρόεδρος της
Κυπριακής Δημοκρατίας μεταξύ των άλλων,
ευχαρίστησε τον Αρχιεπίσκοπο και την Εκκλησία της Κύπρου για την βοήθεια
που παρέχουν στον δοκιμαζόμενο και εθνικά, αλλά και οικονομικά Κυπριακό λαό.
Δευτέρα
4 Νοεμβρίου 2013:
Θεία Λειτουργία στον Ι. Ναό της Αγίας Σοφίας και ώρα 11 π.μ. αναχώρηση της
Αγίας Κάρας για την όμορφη πόλη της Πάφου.
Στην συνοδεία παρών και ο Αρχιεπίσκοπος
Κύπρου. Γύρω στη 1 το μεσημέρι φθάσαμε
στην Πάφο και προορισμός μας ήταν το προάστιο ΕΜΠΑ με τον ωραίο και μεγαλοπρεπή
ναό αφιερωμένο στον Άγιο Απόστολο Ανδρέα, όπου πλήθη
πιστών κάθε ηλικίας με επικεφαλής τον Πανιερώτατο Μητροπολίτη Πάφου κ. Γεώργιο,
τους τοπικούς Άρχοντες και τον Ιερό Κλήρο, ανέμεναν την χαριτόβρυτο Αγία Κάρα.
Στρατός, εκατοντάδες μαθητές Σχολείων όλων των βαθμίδων και
ο Λαός έρραναν με την ευλάβεια τους και με ροδοπέταλα τον Απόστολο Ανδρέα.
Στον κατάμεστο από κόσμο Ναό, ετελέσθη δέησις και
προσεφώνησε τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πατρών, ο οικείος Αρχιερεύς και
τον ευχαρίστησε για την μεταφορά της
Τιμίας Κάρας του Αποστόλου Ανδρέου στην Κύπρο και ειδικά στην Πάφο.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρών στην αντιφώνησή του,
εξέφρασε την βαθειά του συγκίνηση για την αρθρόα και με μεγάλη ευλάβεια του
Λαού προσκύνηση της Αγίας Κάρας και παρεκάλεσε τον Άγιο Ανδρέα «να
μεταφέρει τον πόνο και τους στεναγμούς αυτού του Λαού στον θρόνο του Θεού και
να παρακαλέσει ώστε να δοθεί λευτεριά και στα Κατεχόμενα της Κύπρου, ώστε
ελεύθεροι οι Κύπριοι και στο ελεύθερο Μοναστήρι του Αγίου Ανδρέου στην Καρπασία
να τον προσκυνήσουν και να δοξολογήσουν τον Πανάγιο Θεό».
Το απόγευμα επισκεφθήκαμε τον
Αρχιεπίσκοπο στο σπίτι του στο χωριό Τάλλα κοντά την Πάφο. Μας δέχθηκε με
εγκαρδιότητα και απλότητα και μας προσέφερε Κυπριακά κεράσματα. Στη συνέχεια
επισκεφθήκαμε την καινούργια Εκκλησία του χωριού που ο ίδιος επιστατεί στην
ολοκλήρωσή της, καθώς επίσης στο πνευματικό κέντρο, στη βιβλιοθήκη και στο
Εκκλησιαστικό μουσείο που έχει φτιάξει και προσπαθεί ο ίδιος να το πλουτίσει.
Τρίτη
5 Νοεμβρίου 2013: Πρωινή επίσκεψη στην Ιερά Μονή του Αγίου Νεοφύτου ή Μονή της Εγκλείστρας, η οποία ήταν
και η μονή μετανοίας του Αρχιεπισκόπου.
Εγκλίστρα Αγ. Νεοφύτου |
Η Ιερά Μονή της Εγκλείστρας στην Πάφο,
ιδρύθηκε από το μοναχό Νεόφυτο (μετέπειτα μεγάλο άγιο της Κύπρου) το 1159 ως
ασκητήριο- ησυχαστήριο για προσωπική χρήση. Η Εγκλείστρα σιγά- σιγά
μεγάλωσε, δέχτηκε μοναχούς και κτίστηκε σε αυτή αγιογραφημένος ναός αφιερωμένος
στον Τίμιο Σταυρό.
Η Εγκλείστρα του αγίου Νεοφύτου, μπορεί
άνετα να θεωρηθεί το πιο σημαντικό τμήμα της Ιεράς Μονής του αγίου Νεοφύτου.
Και επειδή ο άγιος Νεόφυτος αφιέρωσε την Εγκλείστρα και το ναΐσκο της στον
Τίμιο Σταυρό, ήταν φυσικό οι τοιχογραφίες της Εγκλείστρας να δίνουν ιδιαίτερη
έμφαση στις σκηνές της Σταυρώσεως του Χριστού και της εκ νεκρών αναστάσεώς Του.
Η Ιερά Μονή του αγίου Νεοφύτου,
βασιλική και σταυροπηγιακή, είναι μια από τις μεγάλες μονές της νήσου, μοναδικό
προσκύνημα και κέντρο λατρείας στη δυτική Κύπρο. Υπήρξε δε και θησαυροφυλάκιο του
Έθνους δια μέσου των αιώνων. Στον Άγιο Νεόφυτο βρίσκουμε σπάνιες φορητές εικόνες
διαφόρων εποχών, αξιόλογα παλαιά βιβλία, τα οποία κοσμούν τη βιβλιοθήκη της
μονής, χειρόγραφα, παλαιά ευαγγέλια και άλλα εκκλησιαστικά αντικείμενα μεγάλης
αξίας, ιερά σκεύη και ιερά άμφια, τα οποία, όλα μαζί, αποτελούν τους θησαυρούς
του μοναστηριού.
Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε την Ιερά
Μητρόπολη Πάφου, όπου περίμενε ο Μητροπολίτης κ.κ. Γεώργιος. Ξεναγηθήκαμε
στην ωραία Μητρόπολη και επισκεφθήκαμε το πλούσιο Εκκλησιαστικό Μουσείο της
Μητροπόλεως με σπάνιες Βυζαντινές εικόνες, χειρόγραφα, πολύτιμα ιερά σκεύη και
άμφια.
Μετά το γεύμα στην Ιερά Μητρόπολη και
επειδή δόθηκε παράταση για λίγες ώρες ακόμη στο ιερό προσκύνημα επισκεφθήκαμε
τους αρχαιολογικούς χώρους της Πάφου, όπως το Βήμα του Αποστόλου Παύλου κ.λ.π.
αρχαιολογικούς χώρους με περίφημα ψηφιδωτά, όπως η οικία του Θησέως, έχοντας ως
ξεναγό μας τον ίδιο τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ.
Βήμα του Αποστόλου Παύλου |
Το απόγευμα, ώρα 6,30 πήραμε το ταξίδι της επιστροφής
πλημμυρισμένοι από εθνική υπερηφάνεια και θρησκευτική συγκίνηση, αφού χιλιάδες
Κυπρίων αδελφών μας και ιδιαίτερα οι νέοι έτρεξαν να προσκυνήσουν το τίμιο και
ιερό λείψανο του πρωτοκλήτου των Αποστόλων, να εκζητήσουν την χάρη του τόσο για
τους δικούς τους οραματισμούς, όσο και για την ελευθερία της Κύπρου μας.
Στην Πάφο |
Στην Πάφο |