Η ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ 19-01-2014

Τα θεμέλια της Εκκλησίας των Πατρών είναι στηριγμένα πάνω στο αίμα του Πρωτοκλήτου των μαθητών του Κυρίου μας, του Αποστόλου Ανδρέου.  Η Εκκλησία των Πατρών έχει το ακριβό προνόμιο να κατέχει τον τάφο του Αγίου, την Αγία Κάρα του, αλλά και το Ιερό Ξύλο του Σταυρού του μαρτυρίου του. 

     Ο Σταυρός του μαρτυρίου του Αγίου Ανδρέου, εφυλάσσετο στην Πάτρα και στο Ναό του, ως ένα από τα ιερότερα κειμήλια και σεβάσματα μέχρι την Φραγκοκρατία. Τότε, που χιλιάδες ιερά κειμήλια της πατρίδας μας αρπάχτηκαν και έφυγαν για τη Δύση, αρπάχτηκε περί το 1207 και ο Σταυρός του Αγίου Ανδρέου και μεταφέρθηκε στη Γαλλία από Γάλλους ιππότες. 

     Κατά τα αρχεία του Δουκάτου της Βουργουνδίας ο Σταυρός μετακομίσθηκε από την Πάτρα και τοποθετήθηκε στη μονή  WEAUME κοντά στη Μασσαλία και από εκεί στη μονή του Αγίου Βίκτωρος και παρέμεινε εκεί μέχρι την επανακομιδή του στην πόλη των Πατρών. 

       Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής επανάστασης (1789) τον άρπαξαν Γάλλοι άθεοι επαναστάτες και τον έρριξαν στην φωτιά για να καταστραφεί. Γάλλος μοναχός την τελευταία στιγμή ριψοκινδυνεύσας διάσωσε τα υπάρχοντα τμήματά του. 

      Τα τμήματα που διεσώθησαν τα τοποθέτησαν σε ειδική θήκη σε σχήμα σταυρού. Η θήκη αυτή υπάρχει στον Παλαιό Ι. Ναό του Αγίου Ανδρέου στην Πάτρα. 

Από τον εσπερινό

       Στη Μασσαλία και στο Ναό του Αγίου Βίκτωρος ετιμάτο το ιερό λείψανο του Σταυρού, όμως με την πάροδο του χρόνου εμειώθη το ενδιαφέρον και δεν ήταν σε συνεχή προσκυνηματική χρήση. Ήταν μάλλον μουσειακή η χρήση του. 

     Την παρουσία του Σταυρού του Αγίου Ανδρέου στη Μασσαλία διεπίστωσε προσωπικώς επισκεπτόμενος την Μασσαλία ο εκ Πατρών καταγόμενος Πρωτοπρεσβ. π. Παναγιώτης Σιμιγιάτος, Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της ιεράς Μητροπόλεως Γαλλίας, όπως ανέφεραν και οι έγκριτοι ιστορικοί των Πατρων Στ.Θωμόπουλος και Κ. Τριανταφύλλου. 

        Ενημερώθηκε στη συνέχεια ο Μητροπολίτης Γαλλίας, ο Μητροπολίτης Πατρών Νικόδημος και έτσι άρχισαν οι προσπάθειες για την επιστροφή και απαναπατρισμό του Σταυρού του Αγ. Ανδρέου στην Πάτρα. Ενημερώθηκε επίσης το Οικουμενικο μας Πατριαρχείο, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος και άρχισαν οι ενέργειες προς την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και την Εκκλησιαστική αρχή της Μασσαλίας για την επιστροφή του ιερού κειμηλίου. 

      Μετά από ανταλλαγή επιστολών και άμεσων επικοινωνιών ωρίσθηκε ο χρόνος της επανακομιδής να είναι η 19η Ιαναουαρίου του σωτηρίου έτους 1980. 

       Στις 18 Ιανουαρίου 1980, αεροπλάνο της πολεμικής μας αεροπορίας ανεχώρησε από τον Άραξο για τη Μασσαλία. Εκεί, στο Ναό του Αγίου Βίκτωρος και στην κρύπη (υπόγειο) όπου εφυλάσσετο ο Σταυρός, μετά από κατανυκτική δέηση η αντιπροσωπεία των Πατρών υπό τον Γεν. Αρχιερατικό Επίτροπο π. Μιχαήλ Καραμπατάκη, παρουσία του Μητροπολίτου Γαλλίας κ. Μελετίου και από πλευράς Ρωμαιοκαθολικής του Καρδιναλλίου Roger Etchegaray παραλήφθη ο χαριτόβρυτος Σταυρός του Αγίου Ανδρέου και άρχισε το ταξίδι της επανακομιδής του στην πόλη του. 

         Ο συνοδεύσας δημοσιογράφος της εφημερίδος "ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ" κ. Άγγελος Βλαχάκης έγραψε σχετικά την 20-1-1980: "... Σε μια πραγματικά συγκινητική σκηνή, στα υπόγεια του Ι. Ναού Αγίου Βίκτωρος Μασσαλίας, η Ελληνική αποστολή παρελάμβανε το κειμήλιο. Θα άξιζε κάθε Πατρινός να ζούσε εκείνες τις στιγμές! Στην ημιφωτισμένη κρύπτη, μέσα σε ένα μυστηριώδες Μεσαιωνικό περιβάλλον, δέκα μόνο Έλληνες πήραν στα χέρια τους το βαρύ κιβώτιο με το Σταυρό και άρχισαν να ανεβαίνουν τη σκάλα προς τον κύριο ναό, ενώ έψελναν το Απολυτίκιον του Αποστόλου Ανδρέου. Οι καθολικοί ιερείς ... κοιτούσαν σιωπηλοί, με δέος τη σκηνή..." . 

     Την επόμενη ημέρα 19 Ιανουαρίου οι δύο αντιπροσωπείες επιβιβάσθηκαν στο ίδιο στρατιωτικό αεροπλάνο και συνόδευσαν τον Σταυρό. Η προσγείωση έγινε στον Άραξο όπου τη συνοδεία περίμενε ο τότε Μητροπολίτης Πατρών κυρός Νικόδημος. 

       Ο Σταυρός του Αποστόλου Ανδρέου, με επίσημο πομπή, οδικώς μεταφέρθηκε στην Πάτρα, γενόμεος δεκτός στα ενδιάμεσα χωριά με δέος και σεβασμό και εν μέσω κωδωνοκρουσιών.

       Η πομπή κατάληξε στον περικαλλή Νέο Ιερό Ναό του Αγίου Ανδρέου, όπου έγινε δεκτός πάνω σε ειδική εξέδρα και ενώπιον όλων των αρχών της πόλεως και πλήθους λαού που είχε κατακλείσει όλη την πλατεία του Ναού.
     Εψάλη  δοξολογία και αντιλλάγησαν οι σχετικές προσφωνήσεις και ακολούθως ετελέσθη πανηγυρικός εσπερινός χοροστατούντος του εκπροσώπου του Οικουμενικού Πατριαρχείου Μητροπολίτου Γαλλίας κ. Μελετίου. 
       Από τότε καθιερώθηκε η εορτή της επανακομιδής του Σταυρού του Αγίου Ανδρέου να εορτάζεται πανηγυρικά την πλησιέστερη προς την ημερομηνία της 19ης Ιαουαρίου Κυριακής, ως η τρίτη μεγάλη εορτή προς τιμήν του Αγίου Ανδρέου, μετά την μνήμη του και την επανακομιδή της Τιμίας του Κάρας (26-09-1964). 
        Φέτος ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, τόνισε ιδιαίτερα τη γιορτή που γιορτάσθηκε με ιδιαίτερη λαμπρότητα και  μεγαλοπρέπεια. Συμμετείχαν εκτός του ιερού Κλήρου των Πατρών και οι Μητροπολίτες Πειραιώς κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ και Παροναξίας κ. ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΣ.