ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΕΣ Στά πλαίσια τῶν Ἑορταστικῶν Ἐκδηλώσεων «Πρωτοκλήτεια 2009», πραγματοποιήθηκε, στό Συνεδριακό Κέντρο τοῦ Τ.Ε.Ι. Πατρῶν, λαμπρή τελετή πρός τιμήν τῶν Πρεσβυτερῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Τό Ἀμφιθέατρο κατακλύστηκε ἀπό τίς 250 περίπου πρεσβυτέρες, πού προσῆλθαν, τούς Ἱερεῖς καί τά παιδιά τῶν ἱερατικῶν οἰκογενειῶν καί πολλούς ἄλλους ἀδελφούς, οἱ ὁποῖοι προσῆλθαν νά τιμήσουν μέ τήν παρουσία τους τίς ἀφανεῖς ἡρωίδες, τίς Πρεσβυτέρες πού στέκονται μέ αὐταπάρνηση συμπαραστάτες στό ἔργο τῶν ἱερέων μας καί προσφέρουν μεγάλες ὑπηρεσίες στήν Ἐνορία καί γενικώτερα στήν κοινωνία μας. Τήν ἐκδήλωση πλαισίωσαν α) Ὁ Βυζαντινός Χορός «Κλεῖδα», ὑπό τήν διεύθυνση τοῦ κ. Δημητρίου Γαλάνη, Πρωτοψάλτη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίας Βαρβάρας Πατρῶν καί Διευθυντοῦ τῆς Σχολῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως μας καί β) Τά χορευτικά τῶν Νεανικῶν Ὁμάδων τῶν Ἐνοριῶν Ἁγίου Δημητρίου Πατρῶν καί Ἁγίας Εἰρήνης Ριγανοκάμπου. Κεντρικός ὁμιλητής ἦταν ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρῶν κ.κ. Χρυσόστομος, ὁ ὁποῖος εὐχαρίστησε τίς Πρεσβυτέρες γιά τόν ρόλο τους καί τό ἔργο τους καί ἀνεφέρθη στήν ἀξία τῆς Πρεσβυτέρας καί στήν προσφορά της. Ἐκ μέρους τῶν Πρεσβυτερῶν τῆς Ἱερᾶς Μητρόπολεως Πατρῶν ὁμίλησε ἡ πρεσβυτέρα Ἑλένη Παπαγεωργίου, ἡ ὁποία μέ βαθειά συγκίνηση ἐξέφρασε τίς εὐχαριστίες πρός τόν Σεβασμιώτατο γιά τήν τιμητική πρόσκληση σέ ὅλες τίς Πρεσβυτέρες, ὥστε νά τούς ἀποδοθῇ ἔπαινος γιά τήν ὅλη τους παρουσία καί προσφορά, κάτι πού γίνεται, ὅπως εἶπε ἡ ὁμιλήτρια γιά πρώτη φορά. Τήν ὅλη Ἐκδήλωση παρουσίασε ὁ Πανοσιολ. Ἀρχιμανδρίτης π. Εἰρηναῖος Σωτηρόπουλος, ἐνῶ ἐκαλύφθη ἀπό τόν Τηλεοπτικό Σταθμό «ΛΥΧΝΟΣ» τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως μας καί μετεδίδετο ζωντανά ἀπό τόν Ραδιοφωνικό Σταθμό τῆς Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῶν Πατρῶν. Ὁ Σεβασμιώτατος στό τέλος ἐπέδωσε σέ κάθε Πρεσβυτέρα Εὐεργετήριο Γράμμα καί ἀργυρά μικρά Εἰκόνα τῆς Παναγίας. Μετά τό πέρας τῆς Ἑκδηλώσεως προσφέρθησαν κεράσματα. (Παραθέτουμε α) τήν ὁμιλία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας καί β) τῆς Πρεσβυτέρας κ. Ἑλένης Παπαγεωργίου) ΟΜΙΛΙΑ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΑΤΡΩΝ κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΟΜΙΛΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΕΣ 11 Νοεμβρίου 2009 Ἤταν μιά ξεχωριστή γυναίκα. Ἁπλῆ, γεμάτη καλοσύνη, σεμνή καί γλυκομίλητη. Ξεχώριζε γιά τήν ἀγάπη της πρός ὅλους καί τήν γαλήνη στό πρόσωπό της καί τήν χαρά στό βλέμμα της πού ἦταν ξεχύλισμα τῆς ἀγαθῆς καρδιᾶς της. Τό ὄνομα της δέν τό γνώριζαν οἱ περισσότεροι. Ἡ ὕπαρξη της ὁλόκληρη εἶχε ταυτιστεῖ μέ τήν ἰδιότητά της ἤ μᾶλλον μέ τό λειτούργημά της. Ἦταν ἡ παπαδιά. Ἔτσι τήν ἀποκαλοῦσαν ὅλοι, μικροί καί μεγάλοι. Ἡ μάνα της ἀκόμα ἀλλά καί ὁ ἴδιος ὁ σύζυγός της, ὁ Παπάς. Παπαδιά τήν φώναζε. Αὐτός πού σᾶς μιλάει αὐτή τήν στιγμή, ὄντας μικρό παιδί διερωτᾶτο: «Δέν ἔχει ὄνομα αὐτή ἡ γυναῖκα;». Ποτέ ὅμως δέν τόλμησε ἀπό δέος νά ρωτήσῃ, πῶς ὀνομαζόταν ἡ γλυκυτάτη αὐτή ὕπαρξη. Ἡ θαυμάσια γυναῖκα πού ὅλοι τήν ἀγαποῦσαν καί ὅλους τούς ἀγαποῦσε; Πέρασαν τά χρόνια καί κάποια ἡμέρα καθισμένος, ὁ ὁμιλῶν, ἱερεύς πλέον, κοντά στήν πρεσβυτέρα καί στόν σεβάσμιο ἱερέα τοῦ χωριοῦ μου, τόν σύζυγό της, στήν φιλόξενη αὐλή τοῦ σπιτιοῦ τους, ρώτησα μερικά πράγματα γιά τήν ζωή τους καί μοῦ λύθηκαν πολλές ἀπορίες. Ὁ ἁπλοῦς καί ἀφοσιωμένος ψυχῇ τε καί σώματι στήν Ἐκκλησία σεβάσμιος Γέροντας, ἐξιστόρησε τά κατ’ αὐτούς. Ἐπειδή μέσα ἀπ’ ὅλη αὐτή τήν συζήτηση καί τήν στάση ζωῆς φαίνεται τό βάθος τῆς σκέψεως, τό βάρος τῆς εὐθύνης καί ἡ πορεία τοῦ ἔργου, τήν μεταφέρω, ὥστε μέ ἀμεσότητα νά σκιαγραφηθῇ τό ἔργο τό πολύτιμο, τό ὁποῖο προσφέρουν οἱ Πρεσβυτέρες, ὡς σύζυγοι τῶν Ἱερέων καί συμπαραστάτες καί συγκυρηναῖοι, στόν ἅγιο, ἀλλά δύσκολο ἀγῶνα, τόν ὁποῖον ἔχουν ἀναλάβει στήν κοινωνία μας. Ἦταν νέος, ἕτοιμος νά εἰσέλθῃ στίς τάξεις τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου. Εἴχε τελειώσει τίς σπουδές στήν φημισμένη Ριζάρειο Ἐκκλησιαστική Σχολή καί εἶχε ἐκπληρώσει τίς στρατιωτικές του ὑποχρεώσεις, ἀφοῦ ὑπηρέτησε τήν πατρίδα στά βουνά τῆς Βορείου Ἠπείρου κατά τά δύσκολα ἀλλά ἔνδοξα ἐκεῖνα χρόνια. Ἔμενε ἡ ἀναζήτηση τῆς συζύγου. Τό σπουδαιότερο πρᾶγμα γιά ἕνα ὑποψήφιο ἱερέα, ἀφοῦ ἡ σύζυγος θά στηρίξῃ τόν ἄνδρα της, τό σπίτι της, θά μεγαλώσῃ τά παιδιά τους κατά τρόπο παραδειγματικό. Ἡ ἐπιλογή ἔπρεπε νά γίνῃ μέ σύνεση καί σοφία, ὄχι ἐπιπόλαια καί βιαστικά. Ὅταν γίνονται πρόχειρα οἱ ἐπιλογές τό σκάφος, τό ὁποῖο ὀνομάζεται οἰκογένεια, κλυδωνίζεται, διαλύεται, τό ναυάγιο εἶναι φρικτό, τά συντρίμια μεγάλα, οἱ ζημιές ἀνυπολόγιστες. Μάθημα γιά τούς νέους ὅλων τῶν ἐποχῶν καί ἰδιαιτέρως γιά τούς μέλλοντας νά βαδίσουν τόν δρόμο τῆς ἱερωσύνης. Διαβάζομε στήν Ἁγία Γραφή. «Γυναικός ἀγαθῆς μακάριος ὁ ἀνήρ, καί ἀριθμός τῶν ἡμερῶν αὐτοῦ διπλάσιος. Γυνή ἀνδρεία εὐφραίνει τόν ἄνδρα αὐτῆς καί τά ἔτη αὐτοῦ πληρώσει ἐν εἰρήνη. Γυνή ἀγαθή, μερίς ἀγαθή, ἐν μερίδι φοβουμένων Κύριον δοθήσεται...» ( Σοφία Σειράχ ΚΣΤ 1-3). Ἀν ἡ ἐπιλογή συζύγου γιά κάθε νέο εἶναι τόσο σοβαρή καί μεγάλη ὑπόθεση πόσο μᾶλλον γιά τό νέο, ὁ ὁποῖος θά χειροτονηθῇ ἱερεύς. Τί ἔκαμε ὁ νέος ἐκεῖνος τότε καί ὡς εἶπα παραπάνω συνομιλητής μου; 1. Προσευχή. Ἡ προσευχή χαριτώνει, ἐνδυναμώνει τόν ἄνθρωπο, τόν στηρίζει καί ὁ Κύριος τοῦ ἀπαντᾶ δι’ αὐτῆς κατά τά αἰτήματα τῆς καρδιᾶς του καί πάντως κατά τό πνευματικό του συμφέρον. Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος γιά τήν προσευχή λέγει: «Εὐχή, τό τεῖχος τῶν ἀνθρώπων, εὐχή τό ὅπλον ἡμῶν τό ἀκαταγώνιστον. Εὐχή ἡ ὑπόθεσις τῶν μυρίων ἀγαθῶν». (Κατηχ. Ζ΄, 25, ΕΠΕ 30,490) 2. Ἀναζήτηση τῆς καταλλήλου συζύγου, βάσει κυρίως τῶν ἐξῆς χαρακτηριστiκῶν: α) Πίστεως στόν Θεό. Τό πρόσωπο τό ὁποῖο θά σταθῇ δίπλα στόν Ἱερέα πρέπει νά πιστεύῃ βαθειά στόν Θεό, ἀφοῦ θά κληθῇ νά διαδραματίσῃ ρόλο διδασκάλισσας στήν πνευματική ζωή μέσα στήν ἐνορία. Πίστη εἶναι ἡ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στόν Θεό, ἡ ὁποία συνοδεύεται μέ ὅλα τά στοιχεῖα τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Πόσο δίκηο εἶχε ὁ σεβάσμιος Ἱερεύς. Ἐνῶ ἐκεῖνος μοῦ μιλοῦσε σκεπτόμουν, πολύ βαθειά, ἔχοντας τήν εἰκόνα στό νοῦ μου τῆς πρεσβυτέρας του, τήν ὥρα τῆς Θείας Λειτουργίας, ὅταν τήν ἔβλεπα νά στέκεται μέσα στόν Ἱερό Ναό, μετάρσια, προσευχομένη, μέ τά μάτια προσηλωμένα στό Σωτῆρα Χριστό. Γιατί ἄραγε κάθεται σ’αὐτή τή στάση; Γιατί κάνει πρώτη τίς ἀπαραίτητες κινήσεις, τό σταυρό της, τίς μετάνοιες καί τόσα ἄλλα καί τήν ἀκολουθεῖ ὅλο τό Ἐκκλησίασμα; Τώρα κατανοοῦσε ἡ ψυχή μου. Γιατί ἡ Πρεσβυτέρα εἶναι ἡ παιδαγωγός εἰς Χριστόν γιά τήν τοπική κοινωνία, μεταφέρουσα μέ τό δικό της τρόπο τό μήνυμα τῆς ἀληθείας, βοηθός σ’αὐτό τοῦ Πρεσβυτέρου συζύγου της. Δάσκαλο λένε τόν Παπά σέ πολλά μέρη τῆς Ἑλλάδος. Δασκάλα εἶναι ἡ παπαδιά του, ἡ πρεσβυτέρα. 3. Ἔπρεπε ἡ ἐκλογή νά γίνῃ σωστά. Ἡ σύζυγος τοῦ Ἱερέως εἶναι ἀπαραίτητο νά κοσμῆται ἀπό τήν σεμνότητα «τήν μέν γάρ ἄπλαστον καί ἐν σχήματι καί ἐν βαδίσει καί ἐν ἱματίοις καί παρά μηδενός ἐκζητοῦσαν τιμήν, θαυμάζουσιν ἅπαντες καί ἐκπλήττονται καί μακαρίζουσι καί πάντα αὐτῇ συνεύχονται τά καλά...» ( εἰς νεωτ. χωρεύσασαν, 8, ΕΠΕ 30-40 –MG 48, 607 στ’ ) . Καί ἔφερα πρό ὀφθαλμῶν μου, τῆς Πρεσβυτέρας τήν ὡραία καί σεμνή παρουσία, τό ἀνεπιτήδευτον καί ἁπλοῦν καί σεμνόν τῆς ἐμφανίσεως, τό ταπεινόν εἰς τό βάδισμα, τό ὀλιγομίλητον καί γλυκύ εἰς τό φέρεσθαι, τά ὁποῖα τήν ἔκαναν μιά ξεχωριστή παρουσία γιά τούς συζύγους καί τάς μητέρας, γιά τάς γυναίκας γενικῶς. γ. Ἄλλο γνώρισμα πού ἐπεζήτει ὁ νέος, στό πρόσωπο τῆς μελλούσης πρεσβυτέρας, ἦταν ἡ ἀγάπη. «Τοῦ Θεοῦ ἐντολή, παιδί μου, ἡ ἀγάπη», μοῦ ἔλεγε μέ πάθος ψυχῆς, ὁ σεβάσμιος κληρικός. «Ὁ Ἱερεύς σάν πρῶτο καί τελευταῖο λόγο τήν ἀγάπη ἔχει στό στόμα του. Ὅλους πρέπει νά τούς δέχεται ὅπως εἶναι, νά τούς ἀγαπάῃ νά τούς στηρίζῃ, νά τούς συγχωρῇ. Νά τούς συμπονῇ, νά συγχαίρῃ μαζί τους, Τό ἴδιο καί ἡ παπαδιά. Ἡ καρδιά της νά εἶναι μιά ἀνοιχτή ἀγκαλιά γιά ὅλους μέσα στήν ἐνορία, γιά μικρούς καί μεγάλους, γιά πλούσιους καί φτωχούς, γιά ἄνδρες καί γυναῖκες». Καί ἦταν ὄντως ἔτσι ἡ σεμνή ἐκείνη γυναῖκα. Γεμάτη ἀγάπη. Ξεχύλιζε ἡ ἀγάπη ἀπό τήν καρδιά της, καί φαινόταν στά μάτια της, μέσα στά ὁποῖα πού ἔβλεπες ἕνα ὁλόκληρο κόσμο νά χωράῃ, στά χείλη της, ἀπό τά ὁποῖα ἔβγαινε πάντοτε ὁ λόγος ὁ ἀγαθός, ἡ συμβουλή καί ὁ ἔπαινος. Πρώτη στόν πόνο τῶν ἄλλων καί πρώτη στή χαρά. Ἡ παρουσία της ἀπαραίτητη σέ κάθε κοινωνική ἐκδήλωση. Αὐτή ἡ ἀγάπη ἐκφραζόταν καί μέσα ἀπό τήν φιλοξενία της. Ὡς ἄλλη Σάρρα, δεχόταν τόν κάθε ἄνθρωπο, τόν κάθε ἐπισκέπτη στό σπίτι της, θεωρώντας τον, ὡς τοῦ Θεοῦ ἀπεσταλμένο. Στό πρόσωπο ἐκείνης τῆς Πρεσβυτέρας, πού τά ἔχω πάντοτε στόν νοῦ μου, βλέπω τά μάτια ὅλων σας τά λαμπερά, τά γεμάτα καλοσύνη, τήν διάθεσή σας γιά θυσιαστική προσφορά στόν συνάνθρωπο. Πόσο χαίρεται καί καυχᾶται ὁ Ἐπίσκοπος βλέποντας τοσαύτην πνευματικήν χάριν περικεχυμένην ἐν τῷ προσώπῳ τῆς καθεμιᾶς ἐξ ὑμῶν! 4. Ἡ ἐργατικότης. Ἐνώπιον τοῦ νέου, ὁ ὁποῖος ἑτοιμάζεται νά ὑπηρετήσῃ τόν Κύριο, ὑπάρχει τό ἱερό γεώργιο καί ὁ τοῦ Κυρίου ἀμπελών ἕτοιμος πρός καλλιέργεια. Ὁ Ἱερεύς ἀρχίζει τήν ἐργασία τήν πνευματική καί τήν γενικώτερη ἀπό τήν οἰκία του καί τήν οἰκογένειά του καί τήν ἐπεκτείνει στήν Ἐκκλησία, στήν κοινωνία γενικώτερα. Ὁ πρῶτος συνεργάτης, τοῦ ἐργάτου στόν ἀμπελῶνα τοῦ Κυρίου εἶναι ἡ Πρεσβυτέρα. Ἡ ἐργατικότης φαίνεται ἀπό τήν τάξη καί λαμπρότητα τῆς οἰκίας, ἀπό τῶν τέκνων τήν ἐμφάνιση, ἀπό τήν παρουσία τοῦ Ἱερέως, ἀπό τήν ἐργασία μέσα στό Ναό, ἀπό τήν πνευματική παρουσία, στό κατηχητικό, στή συμπαράσταση στήν πνευματική προσφορά, στήν ἀνακούφιση τῆς φτώχειας καί σέ τόσα ἄλλα. Καί πράγματι ἔκλεισα γιά λίγο τά μάτια μου καί τήν ἔβλεπα, νά εἶναι ἡ πρώτη νοικοκυρά, νά κλαίῃ ὅταν συνέβαινε κάποιο δυσάρεστο γεγονός, νά βοηθάῃ τούς γέροντες, νά τούς ἐπισκέπτεται, νά ἀγωνίζεται γιά τήν καθαριότητα τοῦ Ναοῦ, νά ξενυχτάῃ ὅταν ὑπῆρχε ἀνάγκη στήν Ἐνορία, ὥστε τό κάθε τί νά γίνεται κατά τόν καλύτερο τρόπο, νά ἑτοιμάζῃ τό πρόσφορο, νά διδάσκῃ γιά τήν ἑτοιμασία του καί τίς ἄλλες γυναῖκες. Τήν ἔβλεπα νά ἀνηφορίζει στούς λόφους, γιά νά περιποιηθῇ τά ἐξωκκλήσια, φορτωμένη στούς ὤμους της τά ἀπαραίτητα γιά νά γίνῃ ἡ θεία Λειτουργία. Αὐτά καί ἄλλα πολλά ἐσκεπτόμουν τήν ὥρα ἐκείνη. Τά χρόνια πέρασαν. Ἐπέστη καιρός τῆς ἐξόδου τῆς προαναφερθείσης σεμνῆς καί ἐναρέτου Πρεσβυτέρας. Ὁ Λαός ὅλος τήν ἔκλαυσε μέ πόνο ψυχῆς. Ἔφυγε ἡ πρώτη Κυρά τοῦ χωριοῦ, ἡ μάνα, ἡ ἀδελφή. Ἔφυγε ἡ παπαδιά μας. Ὁ ὁμιλῶν προέστη τῆς ἐξοδίου Ἀκολουθίας ὡς Ἀρχιερεύς. Ἐν βαθυτάτῃ συγκινήσει, ὡς χαιρετισμόν καί ἔπαινον ἀπηύθυνα ἐν κατακλείδι εἰς τό τέλος τῆς ὁμιλίας μου, τά ἑξῆς λόγια: «Ἡ ζωή αὐτῆς ὡς μῦρον ἐπί τῆς γῆς». Περιέγραψα τήν ζωήν μιᾶς πρεσβυτέρας ὅπως τήν ἔζησα ἀπό μικρό παιδί. Θά μποροῦσα νά περιγράψω τήν μάνα μου πρεσβυτέρα. Δέν τό ἔκαμα γιά λόγους εὐνοήτους. Ἀγαπητές μου Πρεσβυτέρες, ἡ ζωή ὅλων σας, «ὡς μῦρον ἐπί τῆς γῆς». Πιστεύομεν ἀπολύτως ὅτι ἡ ζωή σας εἶναι θυσιαστική προσφορά ἀγάπης, μέσα ἀπό τή σεμνή, τήν ὡραία σας παρουσία, τήν προσφορά σας στήν οἰκογένειά σας, στήν Ἐκκλησία μας τήν κοινωνία μας. Δεχτήκατε νά ἀναλάβετε αὐτή τήν διακονία στή ζωή σας, θελήσατε νά γίνετε συγκυρηναῖοι σέ ἕνα ἄνθρωπο πού ἀνεβαίνει κάθε ὥρα καί στιγμή τόν μαρτυρικό δρόμο τῆς Ἁγίας Ἱερωσύνης γιά τή δόξα τοῦ Θεοῦ καί τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Γνωρίζουμε ὅτι ζῆτε μέ τήν αἴσθηση τοῦ ἀγωνιζομένου τόν σκληρό ἀγῶνα τῆς ζωῆς ἀνθρώπου, τῆς μάνας πού καλεῖται σήμερα παρά ποτέ νά δώσῃ αἷμα καί πνεῦμα γιά νά μεγαλώσῃ τά παιδιά της. Τῆς συζύγου πού μέσα στήν κρίση τῶν ἀξιῶν καί στόν εὐρύτερο κλυδωνισμό τοῦ θεσμοῦ τῆς οἰκογένειας ἀντιστέκεται μέ δύναμη γιά νά ἀποδείξη, ὅτι ἡ ὑγιής οἰκογένεια εἶναι τό κύτταρο τῆς κοινωνίας. Τῆς γυναίκας πού παρά τήν ἐκκοσμίκευση τοῦ τρόπου ζωῆς, τήν ἐξωστρέφεια καί τήν φιλήδονη πορεία τοῦ κόσμου, διδάσκει ὅτι ἡ εὐτυχία εὑρίσκεται στήν ἠθική καί ὡραία πορεία τοῦ ἀνθρώπου καί ὅτι ἡ ἀρετή εἶναι ἡ εὐκοσμία μέσα στόν κόσμο τῆς φθορᾶς καί τῆς ἀκοσμίας. Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος γιά τούς ἀγωνιζομένους τῆς ἀρετῆς τό δρόμο λέγει: «Ἀρίστη δέ ἐστί πολιτεία βίος καθαρός. Τοῦτο γάρ ὁ θεμέλιος καί ἡ κρηπίς τῆς ἀρετῆς΄ ὁ γάρ τοῦτον ἀσφαλῶς καταβαλλόμενος εὐκολώτερον τῶν ἄλλων ἁπάντων περιέσεται, οὔτε γάρ χρημάτων ἐπιθυμία τοῦ τοιούτου περιγεννήσεται, οὔτε δόξης ἔρως, οὔτε βασκανία, οὔτε ἕτερόν τι τῶν παθῶν». Δηλ. Ἀρίστη διαγωγή εἶναι ὁ καθαρός βίος. Ἐπειδή αὐτό εἶναι τό θεμέλιο καί τό βάθρο τῆς ἀρετῆς. Γιατί ἐκεῖνος πού θέτει αὐτό τό θεμέλιο, μέ ἀσφάλεια, εὐκολώτερα θά νικήσῃ ὅλα τά ἄλλα. Οὔτε δηλ. ἡ ἐπιθυμία τῶν χρημάτων θά νικήσῃ ἕνα τέτοιο βίο, οὔτε ἡ ἀγάπη τῆς δόξας, οὔτε ὁ φθόνος, οὔτε κάποιο ἄλλο ἀπό τά πάθη». ( Εἰς Γέν. ὁμιλ. Ξ’ 3, ΕΠΕ 4,554-556-MG 54,523). Θεωρήσαμε ὅτι ἔπρεπε νά τιμήσωμε ὡς Ἐκκλησία ὅλες ἐσᾶς τίς Πρεσβυτέρες, ἀποδίδοντες τόν δίκαιον ἔπαινο καί τήν τιμή γιά τήν ὡραία σας πνευματική καί κοινωνική παρουσία καί τήν σπουδαία σας προσφορά. Πολλάκις ἔχομε ἐπαινέσει καί δικαίως τούς ἱερεῖς καί ὅλους τους ἄλλους ἐκκλησιαστικούς παράγοντας γιά τόν ἀγῶνα του μέσα στήν Ἐκκλησία. Ποτέ ὅμως δέν κάναμε κάτι γιά σᾶς τίς ἀφανεῖς ἡρωΐδες πού στέκεσθε ἤ πού σταθήκατε (γιατί ἔχομε καί τίς Πρεσβυτέρες πού οἱ σύζυγοί των Ἱερεῖς, ἔχουν φύγει γιά τόν Οὐρανό) μέ δύναμη ψυχῆς κοντά στούς ἱερεῖς μας, ὡς φύλακες ἄγγελοι καί πού σέ σᾶς κατά ἕνα μέγα μέρος ὀφείλεται ἡ ἐπιτυχία τους στό ἅγιο ἔργο τους. Ἐσεῖς τούς στηρίζετε, τούς βοηθᾶτε, τούς παρηγορεῖτε. Τούς συγκρατεῖτε, πολλάκις τούς διδάσκετε. Τούς ἐμπνέετε, τούς δίνετε θάρρος νά προχωροῦν μέσα στό πέλαγος τοῦ βίου. Τούς περιμένετε στό σπίτι, νά τούς ρωτήσετε γιά τό πνευματικό τους ἔργο, τούς δίνετε φτερά καί τούς ἑτοιμάζετε νά συνεχίσουν τήν μεγάλη τους προσφορά. Ἐσεῖς στερεῖσθε πολλάκις πολλῶν ἀπολαύσεων, πολλῶν πραγμάτων κοσμικῶν. Ὅμως γνωρίζετε ὅτι οἱ κοσμικές ἀπολαύσεις εἶναι πρόσκαιρες καί ἐφήμερες, ὅτι τά πνευματικά εἶναι τά μόνιμα καί σωτήρια. Γνωρίζομε τούς κόπους σας, τίς δυσκολίες σας, τίς πολλές πικρίες σας, ἀλλά θαυμάζομε τήν ὑπομονή σας καί τήν ταπείνωσή σας. Γίνεσθε μάρτυρες ἀφοῦ καλεῖσθε νά ὑπομείνετε ὅσα καί ὁ σύζυγός σας. Μιλήσαμε προηγουμένως γιά μαρτυρική ἱερωσύνη καί κυριολεκτοῦμε, ἀφοῦ γιά τόν ἱερέα, τόν ἔχοντα ἐπίγνωση πλήρη τῆς ἱερᾶς ἀποστολῆς του, ἰσχύει ὁ λόγος τοῦ Κυρίου: «Εἰ ἐμέ ἐδίωξαν καί ὑμᾶς διώξουσι...» . Γι’αὐτό εἶπα ὅτι σηκώνετε τόν δικό σας σταυρό. Σήμερα σᾶς ἀποδίδομε τά πνευματικά εὔσημα μέσα ἀπό τήν ὡραία καί ξεχωριστή αὐτή ἐκδήλωση, στόν φιλόξενο χῶρο τοῦ Τ.Ε.Ι. τόν ὁποῖο εὐγενῶς γιά μιά ἀκόμη φορά παρεχώρησε ἡ εὐγένεια τοῦ Ἐλλογιμοτάτου Προέδρου κ. Σωκράτους Καπλάνη, τόν ὁποῖον ἐκ βάθεων εὐχαριστοῦμε. Ὅπως εὐχαριστοῦμε καί ὅλους ὅσοι συνέβαλαν στήν ὀργάνωση τῆς ἐκδηλώσεως αὐτῆς, τήν χορωδία τοῦ κ. Δημητρίου Γαλάνη, τά παιδιά τῶν ὁμάδων Ἁγίου Δημητρίου καί Ἁγίας Εἰρήνης Ριγανοκάμπου καί τόν π. Εἰρηναῖο Σωτηρόπουλο, ὁ ὁποῖος κάνει τήν παρουσίαση τῆς Ἑορτῆς. Ἀγαπητές μου Πρεσβυτέρες, σέ λίγο θά πάρετε ἕνα γράμμα, τό ὁποῖο ὀνομάζεται ΕΥΕΡΓΕΤΗΡΙΟ. Ὁ τίτλος αὐτός σᾶς ταιριάζει ἀπόλυτα, ἀφοῦ ἡ ζωή σας ἦταν καί εἶναι μιά εὐεργεσία πρός τήν κοινωνία μας. Σ’ αὐτό τό Γράμμα μέ πολλή συγκίνηση καί ἀγάπη πατρική σημειώσαμε τά ἑξῆς τά ὁποῖα εἶναι ξεχύλισμα τῆς ἀγαπώσης καρδίας τοῦ Ἐπισκόπου σας. Ἀναγράφονται στό Εὐεργετήριο Γράμμα, τά ἑξῆς: ΣΕ ΣΕΝΑ ΤΗΝ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΑ · Πού δέχτηκες μέ χαρά νά γίνῃς σύζυγος ἑνός ἐσταυρωμένου ἀνδρός, πού βαδίζει μαζί μέ τόν Κύριο τήν πορεία τοῦ ἀνηφορικοῦ Γολγοθᾶ γιά νά ζήσῃ μαζί Του τήν Ἀνάσταση καί νά ὁδηγήσῃ καί τό ποίμνιό του στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. · Πού ἀγωνίζεσαι μέ καρτερία καί αὐτοθυσία στό πλευρό τοῦ συζύγου σου Ἱερέως, αἵροντας μαζί του τόν σταυρό τῆς μαρτυρικῆς ἱερωσύνης του. · Πού εἶσαι πρώτη στήν συμπαράσταση τῶν ἀνθρώπων, στόν πόνο τους καί στήν χαρά τους. · Πού στέκεσαι φάρος φωτεινός μέσα στήν κοινωνία μέ τήν σεμνότητά σου, τήν πίστη στό Θεό, τήν γλυκύτητά σου καί γενικά μέ τό παράδειγμα τῆς ζωῆς σου. ΣΕ ΣΕΝΑ ΤΗΝ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΑ ΠΟΥ ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΓΕΥΤΗΚΕΣ ΚΑΙ ΓΕΥΕΣΑΙ ΠΟΛΛΕΣ ΠΙΚΡΙΕΣ ΚΑΙ ΛΙΓΟΤΕΡΕΣ ΧΑΡΕΣ ΣΕ ΣΕΝΑ ΤΗΝ ΗΡΩΙΔΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Α Π Ο Ν Ε Μ Ο Μ Ε ΤΟΝ ΕΠΑΙΝΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΚΗ ΕΥΧΗ ΚΑΙ ΕΥΛΟΓΙΑ ΜΑΣ ΩΣΤΕ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΗΣ ΝΑ ΖΗΣ ΚΑΤΑ ΘΕΟΝ ΚΑΙ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΗΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΑ ΜΥΡΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΣΟΥ. Ἀγαπητές μου Πρεσβυτέρες, σᾶς περιβάλλουμε μέ ἀγάπη καί τιμή. Θερμές οἱ προσευχές μας γιά σᾶς ἀναπέμπονται πρός τόν Θεό. Νά ζῆτε. Νά προοδεύετε πνευματικῶς. Νά φωτίζετε καί ἁλατίζετε τόν κόσμο. Νά τόν κάνετε ὡραῖο μέ τήν ὡραία καί γλυκειά σας παρουσία. Σᾶς εὐχαριστοῦμε πολύ. Ομιλία στην εκδήλωση για τις Πρεσβυτέρες της Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών, στο Συνεδριακό Κέντρο των Α.Τ.Ε.Ι. την 11-11-2009 υπό της Πρεσβυτέρας Ελένης Παπαγεωργίου Σεβασμιώτατε Σεβαστοί πατέρες, αδελφές Πρεσβυτέρες και Διακόνισσες, Κύριοι εκπρόσωποι των Αρχών Κυρίες και κύριοι, Κατ’ αρχάς, θέλω να ευχαριστήσω πολύ, τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ, για την πρωτοποριακή αυτή εκδήλωση στην πόλη των Πατρών, προς τιμήν των Πρεσβυτερών και Διακονισσών της Μητροπόλεώς μας, στα πλαίσια των Πρωτοκλητείων 2009. Η σκέψη του Μητροπολίτου μας, να επαινέσει και να τιμήσει τις Πρεσβυτέρες για τους αγώνες της ζωής μας δίπλα στον ιερέα σύζυγό μας, μας δίνει δύναμη να συνεχίσουμε τον αγώνα μας, αλλά και μας ευχαριστεί συνάμα. «Ἦσαν δέ καί γυναῖκες ... αἵ καί ὅτε ἦν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ ἠκολούθουν αὐτῷ» (Μαρκ.15,40-41). Οι δύο αυτοί στίχοι από το Ευαγγέλιο του Μάρκου αναφέρονται στο ρόλο των γυναικών που ακολουθούσαν τον Κύριο, τα χρόνια που Εκείνος δίδασκε στον κόσμο την αλήθεια. Οι μαθήτριες αυτές του Κυρίου μας τον ακολουθούσαν παντού. Ακόμα και την ώρα της Σταυρώσεως, ήταν παρούσες μαζί με την Θεοτόκο. Και μετά την Αποκαθήλωση και την ταφή του Κυρίου μας, οι ίδιες πάλι, οι μυροφόρες, ξεκίνησαν πρωί - πρωί για να αλείψουν με μύρα τα σώμα του Χριστού. Και ήσαν οι πρώτες που είδαν τον Αναστάντα Κύριο που τους είπε να μην φοβούνται, αλλά να πάνε και να πουν στους μαθητές Του ότι ανέστη. Η μεγαλύτερη τιμή που μπορούσε να γίνει στη γυναίκα πραγματοποιείται από τον ίδιο τον Κύριο. Με την έλευση του Μεσσία, η γυναίκα έπαψε να θεωρείται «res», πράγμα δηλαδή, όπως ελογίζετο μέχρι τότε. Ο Κύριος την εξύψωσε. Την έκανε ίση με τον άνδρα. Από τότε πέρασαν πολλοί αιώνες, έως ότου η γυναίκα βρει τη σωστή της θέση στην κοινωνία, θέση η οποία της δόθηκε από τον ίδιο το Δημιουργό. Σήμερα, στην αυγή του 21ου αιώνα, η σύγχρονη γυναίκα έπαψε να ζει παθητικά και αισθάνεται ότι έχει μεγάλη αποστολή στην κοινωνία και ότι αποτελεί αναπόσπαστο μέλος του σώματός της. Η σημερινή ολοκληρωμένη γυναίκα, αισθάνεται την επιθυμία να διοχετεύσει το χρυσάφι της καρδιάς της και τη δύναμη της θέλησής της, στην προσπάθεια ενός καλύτερου κόσμου. Πιστεύει στο μεγάλο ρόλο που πρέπει να παίξει στη ζωή. Βρίσκει την αληθινή χειραφέτηση και ανεξαρτησία στο χριστιανικό μήνυμα «Ουκ ένι άρσεν και θήλυ». Η φράση αυτή την τοποθετεί ισότιμη δίπλα στον άνδρα, άξια βοηθό του και πνευματική συνεργάτιδά του. Ο σημερινός κόσμος είναι κουρασμένος και απογοητευμένος. Το άγχος, η αγωνία, και ο φόβος είναι ζωγραφισμένα στο πρόσωπό του. Όλοι γνωρίζουμε ότι έχει οδηγηθεί σε τραγικά αδιέξοδα. Μοναδικός φάρος σωτηρίας είναι η αγία μας Εκκλησία. Η παρηγοριά, η παραμυθία, η ελπίδα, το ξεκούρασμα και η ανακούφιση του ταλαιπωρημένου σημερινού ανθρώπου, είναι το έργο της Εκκλησίας, δια των ιερέων της. Οι Ιερείς, οπλισμένοι με τα χάρη του Θεού, στέκουν δίπλα στον σύγχρονο πονεμένο και κουρασμένο άνθρωπο και προσπαθούν να τον βγάλουν από τα τραγικά αδιέξοδά, να νοηματοδοτήσουν τη ζωή του και να τον οδηγήσουν στο λιμάνι της σωτηρίας. Να τον οδηγήσουν στην Ανάσταση και στην Πεντηκοστή, δια των ιερών μυστηρίων. Πλάϊ, όμως, στις χιλιάδες των εγγάμων ιερέων – εφημερίων, υπάρχουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας και οι πρεσβυτέρες – σύζυγοι, συμπαραστάτες και συνεργάτες στο δύσκολο έργο τους. Σ’ αυτό το έργο, λοιπόν, της πρεσβυτέρας θα σταθούμε κι εμείς, γιατί πιστεύω ότι η προσφορά της στο χώρο της Εκκλησίας σήμερα, αλλά και στα χρόνια που έρχονται είναι σημαντική και πολυεπίπεδη. Α) Η πρεσβυτέρα και η Ιερωσύνη: Όλες θυμόμαστε τη γνωριμία μας με τον σύντροφό μας. Τη στιγμή της απόφασης για το ότι θα γίνει ο σύζυγός μας ιερέας και εμείς πρεσβυτέρες. Το βάρος μεγάλο. Μετά από ώριμη σκέψη καταλήξαμε, και το ναι ακούστηκε να βγαίνει όχι μόνο από τα χαμογελαστά χείλη μας, αλλά και από το βάθος της καρδιάς μας. Με το μυστήριο του γάμου, ο Κύριος μας ένωσε μυστηριακά με τον σύζυγό μας. Γίναμε ένα μέλος της υπάρξεως του συζύγου μας «οστούν εκ των οστών του και σάρξ εκ της σαρκός του». Ενωθήκαμε σε μια τέλεια, αγία και δυνατή ενότητα. Και μετά από λίγο καιρό έρχεται το δεύτερο μυστήριο, το μυστήριο της ιερωσύνης. Ο σύζυγός μας γίνεται ιερέας. Μέσα απ’ τη χειροτονία του συζύγου της, η πρεσβυτέρα έμμεσα βιώνει το μυστήριο της ιερωσύνης. Μέγα Μυστήριο, αχώρητο για το ανθρώπινο μυαλό. Ο αδύνατος άνθρωπος, ο χωματένιος, ο αμαρτωλός, με το χάρισμα του Παναγίου Πνεύματος γίνεται ο συνεχιστής του έργου των μαθητών του Κυρίου. Δέχεται το θεϊκό κάλεσμα και γίνεται ο οικονόμος των μυστηρίων. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος γράφει για την ιερωσύνη: «Η ιερωσύνη τελείται στη γη αλλά έχει τη θέση της εκεί που είναι τα επουράνια τάγματα. Γιατί, ούτε άνθρωπος, ούτε άγγελος ή αρχάγγελος, ούτε καμία άλλη δύναμη που έχει δημιουργηθεί, αλλά ο ίδιος ο Παράκλητος έκανε αυτό το λειτούργημα και τους ιερείς. Και τους έδωσε τέτοια εξουσία, την οποία ούτε σε αγγέλους ούτε σε αρχαγγέλους έδωσε ο Θεός. Και είναι τόσο μεγάλη, όσο μεγαλύτερη είναι η αξία του ουρανού από την γη, και του σώματος από την ψυχή. Γιατί όπως λέγει ο Κύριος, δεν μπορεί κανείς να εισέλθει στην Βασιλεία των Ουρανών, αν δεν αναγεννηθεί δι ύδατος και πνεύματος (μυστήριο του Βαπτίσματος) και δεν λαμβάνει τη σάρκα και το αίμα Του (μυστήριο Θείας Ευχαριστίας). Όλα αυτά γίνονται όχι με κανένα άλλο τρόπο, αλλά δια των χειρών του ιερέως». Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός γράφει: «Αν κάποια μέρα στο δρόμο μου συναντήσω έναν άγγελο και έναν ιερέα, πρώτα θα σκύψω να φιλήσω το χέρι του ιερέα και μετά θα προσκυνήσω τον άγγελο». Τη μεγάλη αυτή κλίση έκανε ο Θεός στο σύζυγό μας, με την άπειρη αγάπη Του, γιατί δεν είμαστε εμείς που αγαπάμε πρώτοι και διαλέγουμε τον Χριστό. Εκείνος μας αγάπησε, μας διάλεξε και μας κάλεσε. Αρωγός και βοηθός σε αυτό το δύσκολο έργο του ιερέως είναι η πρεσβυτέρα. Στέκεται πάντα δίπλα του, τον ξεκουράζει και τον βοηθά στις δύσκολες στιγμές. Ο Ιερέας είναι και αυτός άνθρωπος με αδυναμίες, και τους πειρασμούς να τον καταδιώκουν σε κάθε του βήμα. Στις δύσκολες αυτές στιγμές, η πρεσβυτέρα θα του συμπαρασταθεί, θα προσευχηθεί μαζί του και θα ζητήσουν από τον Κύριο να τους δώσει το χέρι Του, όπως τότε στον Πέτρο, και να τους σώσει από τις φουρτούνες και τα άγρια κύματα της ζωής. Να τους κάνει κυματοθραύστες, με καινούρια δύναμη, κουράγιο, θάρρος και ελπίδα. Η πρεσβυτέρα, μπορεί μέσα στην αφάνειά της, να κρύβει απέραντη υπομονή, πλούσια αγάπη, έντονη πνευματική ζωή, πνεύμα θυσίας, πραότητα, θαυμαστή καλωσύνη. Αληθινές αρετές, που έχουν μεγάλη και ακτινοβόλα δύναμη. Είναι μεγάλη αλήθεια, ότι πίσω από κάθε μεγάλο άνδρα κρύβεται μια δυναμική γυναίκα, όπως και πίσω από κάθε ένα ιερέα με θερμή ιερατική κλίση και ζωντανή ενορία, κρύβεται μια ευσεβής πρεσβυτέρα. Η πρεσβυτέρα μπορεί να είναι μια τρυφερή σύζυγος, αλλά πρέπει να κρατά την απόσταση που την χωρίζει από το Άγιο Βήμα. Ζει κατά κάποιο τρόπο το μυστήριο της Παναγίας που κρατούσε τρυφερά τον υιό της, και ταυτόχρονα βαστούσε και τον Θεό της. Β) Η πρεσβυτέρα στην ενορία και στον συνάνθρωπο: Πρωταρχικό καθήκον της ενορίας, είναι να συνδέσει τα μέλη της μεταξύ τους. Πως είναι δυνατόν τα παιδιά του ίδιου πατέρα να είναι αδέλφια αγαπημένα και ενωμένα, αφού μεταξύ τους είναι άγνωστα και ξένα; Για τη γνωριμία αυτή, καλείται η πρεσβυτέρα να παίξει το σπουδαιότερο ρόλο. Η παρουσία της είναι καθοριστική. Μπορεί να μεταβάλει τη ζωή της ενορίας σε μικρό παράδεισο, όχι μόνο κατά τη Θεία Λειτουργία, αλλά και στην καθημερινή ζωή, για να γίνει η ζωή μας παρατεινόμενη ευχαριστία. Ένα πρόσχαρο καλημέρισμα, ενδιαφέρον και καλωσύνη την φέρνουν πιο κοντά στους ενορίτες. Ένας καφές, ένα τσάι μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας στο πνευματικό κέντρο της ενορίας, συζήτηση με τους ανθρώπους για θέματα που τους αφορούν και αναγωγή αυτών στα λόγια του Ευαγγελίου. Η πρεσβυτέρα δεν ανήκει στον εαυτό της αλλά σε όλους, χωρίς ιδιαίτερες προτιμήσεις σε ανθρώπους, αξίες, θέσεις ή ονόματα. Με το φτωχό πρέπει να είναι φτωχή, με τον πονεμένο πονεμένη, με τον χαρούμενο χαρούμενη, με τον απλό απλή, με τον κοινωνικό κοινωνική, χωρίς κάτι το εξεζητημένο. Με τον δύσκολο, γεμάτη αγάπη και κατανόηση. Όπως λέγει και ο Απόστολος των Εθνών, Παύλος θα είναι «τοις πάσι τα πάντα…». Οι Ρώσοι ονομάζουν την πρεσβυτέρα «MATOUCHKA» που θα πει «μητερούλα». Σαν μητέρα, λοιπόν, έχει την υποχρέωση να αισθάνεται την ενορία σαν την μεγάλη της οικογένεια, και όπως μέσα στην οικογένειά της γνωρίζει το πρόβλημα του καθενός και προσπαθεί να το λύσει, έτσι και στην μεγάλη της οικογένεια θα ζει κοντά στους συνανθρώπους της, προσπαθώντας να τους βοηθήσει στις δύσκολες στιγμές τους. Μια επίσκεψη με τον ιερέα –σύζυγό της, στα σπίτια των πονεμένων παιδιών τους, θα τα κάνει να νοιώσουν ότι δεν αντιμετωπίζουν μόνοι τους τα προβλήματα και θα τους δώσει κουράγιο και ελπίδα. Ακόμα η επίσκεψη στο νοσοκομείο, κοντά στο κρεβάτι του πόνου εμψυχώνει τον πάσχοντα. Και στο βαρύ ψυχικό πόνο, η παρουσία της πρεσβυτέρας, είναι πιο αναγκαία. Και η παρουσία της πρέπει να είναι διττή, όχι μόνο προσωπική, αλλά και με την προσευχή. Αλλά και στις στιγμές της χαράς, η παρουσία της και η συμμετοχή της να είναι ειλικρινής και πηγαία. Και όπως «κλαίετε μετά κλεόντων, έτσι και «χαίρετε μετά χαιρόντων». Η δική της επίσκεψη στο σπίτι ενός νέου ζευγαριού, η συμμετοχή της στη χαρά τους, οι ονομαστικές γιορτές, η βάπτιση του παιδιού κ.λ.π. είναι ευκαιρίες σύνδεσης με την ενορία. Η γυναικεία ευαισθησία, και η δική της οργανωτικότητα βοηθά στην πραγματοποίηση αυτή. Χωρίς τη δική της συμβολή, ίσως, ο ιερέας σύζυγός της, λόγω φόρτου εργασίας και υποχρεώσεων στον ναό, δεν θα μπορούσε να τις πραγματοποιήσει παρόλο που θα το επιθυμούσε. Γ) Η πρεσβυτέρα ως διακόνισσα, και ως οικοδέσποινα: Μεγάλες μορφές γυναικών διακόνησαν από τους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού μέχρι σήμερα την Εκκλησία. Ο Απόστολος Παύλος μας αναφέρει τα ονόματα όπως, της Φοίβης, της Χλόης, της Περσίδας κ.λ.π. Αργότερα, η Ανθούσα, η Ολυμπιάδα την εποχή του ιερού Χρυσοστόμου, η Αγία Φιλοθέη η Αθηναία, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, είναι φωτεινά παραδείγματα προσφοράς της γυναίκας στο έργο της Εκκλησίας που μπορούν να γίνουν πρότυπα μίμησης. Η «Βασιλειάδα» στην εποχή του Μεγάλου Βασιλείου, ήταν αλυσίδα ιδρυμάτων, και μας δίνει την πραγματική διάσταση της Εκκλησίας μας στον κοινωνικό τομέα. Άλλωστε τα λόγια του Ιησού «Εφ’ όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε», και ακόμη: «εν φυλακή ήμην και ήλθετε προς με», «ασθενής και επεσκέψασθέ με», «γυμνός και περιεβάλετέ με», πρέπει να είναι οδηγός για την πρεσβυτέρα, για ένα έργο όχι μόνο κοινωνικό αλλά και έργο σωτηρίας. Η χωρίς όρια αγάπη, ο σεβασμός της ανθρώπινης αξίας, του φυσικού περιβάλλοντος, η οργάνωση μιας αιμοδοσίας, η συγκρότηση μιας ομάδας κυριών που θα επισκέπτεται μοναχικούς και ίσως άρρωστους ηλικιωμένους, η οργάνωση μιας έκθεσης χριστιανικού βιβλίου για νέους και γονείς, μια ημερήσια ή πιο πολυήμερη εκδρομή, όπου οι ενορίτες θα έχουν την ευκαιρία να δεθούν πιο πολύ μεταξύ τους, είναι μερικά από τα στοιχεία που έμπρακτα μπορεί να προσφέρει στην ενορία και στον συνάνθρωπό της η πρεσβυτέρα. Ο ναός μπορεί να γίνει ένα «Πανδοχείο», όπως περιγράφεται στην παραβολή του καλού Σαμαρείτη, που θα δέχεται τον τραυματισμένο και γεμάτο πληγές σημερινό άνθρωπο, για να του δέσει τα τραύματα, να του απαλύνει τον πόνο και να ξεκουράσει την ψυχή και το σώμα του στην αγκαλιά του Θεού, αλλά και στα χέρια των αδελφών του. Εδώ βρίσκεται και η διαφορά της Εκκλησίας μας, σε σχέση με την κοινωνική πρόνοια. Δεν είμαστε οι προσφέροντες αλλά οι διακονούντες. Ο προσφέρων είναι ο Κύριος. Ότι δεν μπορεί να κάνει ο άνθρωπος το αναθέτει σε Αυτόν δια της προσευχής. Γιατί ο ιερέας και η πρεσβυτέρα δεν προσφέρουν τίποτε άλλο, παρά την αγάπη του Χριστού, η οποία μπορεί να μεταμορφώσει τον κόσμο. Η πρεσβυτέρα προχωράει μπροστά, δίνοντας το παράδειγμα και ενθαρρύνοντας τους άλλους με ταπείνωση, στην διακονία τους. Το σπίτι της πρέπει να είναι ένα μικρό «Πανδοχείο», μια «κατ’ οίκον Εκκλησία». Όπως, ο ναός είναι πάντα ανοιχτός για όλα τα παιδιά του, έτσι πρέπει να είναι και το σπίτι του ιερέως και της πρεσβυτέρας. Στο ναό, διάκονος του Θεού και των πιστών είναι ο ιερέας. Στο σπίτι, οικοδέσποινα και διακόνισσα των πιστών όλων, είναι η πρεσβυτέρα, πρόθυμη, με στοργή και καλωσύνη να τους εξυπηρετήσει. Πρότυπό της, μπορεί να είναι η γυναίκα του δεσμοφύλακα των φυλακών του Παύλου και του Σίλα στους Φιλίππους, που ενώ ο σύζυγός της με τρυφερότητα τους έπλενε τις πληγές, αυτή τους ετοίμαζε πλούσιο τραπέζι αγάπης και ευχαριστίας. Αλλά και η οικογένεια του Ακύλα και Πρίσκιλλας στην Κόρινθο, είναι ξεχωριστό παράδειγμα, καθότι η Πρίσκιλλα ήταν εκείνη που άνοιξε την πόρτα του σπιτιού της στον Παύλο και μοιράσθηκαν μαζί του το σπίτι, την εργασία και τα εισοδήματά τους. Δ) Η πρεσβυτέρα ως μητέρα: Ο Ρουμάνος κληρικός και λογοτέχνης Virgil Georgiou, στο βιβλίο του «Από την 25η ώρα στην αιώνια ώρα», γράφει για την μητέρα του που ήταν πρεσβυτέρα: «Η μητέρα μου ήταν ατόφια, από αυστηρή πάστα. Και επειδή η ζωή δεν είναι δυνατή, στην κατάσταση αυτή της απόλυτης καθαρότητας, η μητέρα μου κατέφευγε στον κόσμο της προσευχής και της ποιήσεως. Υψωνόταν στον ουρανό με την κλίμακα της πίστεως. Μιας πίστεως καθαρής και τέλειας σαν τη μεταξένια κλωστή. Η μητέρα μου έγραφε προσευχές, ακαθίστους ύμνους και ικεσίες με φλογερή και ουράνια ομορφιά. Η καρδιά της ήταν θυσιαστήριο «εν ω και εξ’ ου ευχαί καθαραί προσφέρονται το Πανυψίστω Θεώ». Τις χειμωνιάτικες νύχτες, όταν το χιόνι μεταμόρφωνε τα βουνά μας σε μια κόλαση λευκών φλογών, η μητέρα μου έβαζε αναμμένες λάμπες σε όλα τα παράθυρα, με τη σκέψη μήπως υπάρχουν κάποιοι δυστυχισμένοι ταξιδιώτες, που του βρήκε στον δρόμο ο άσχημος καιρός. Και όλη την νύχτα έγραφε για αυτούς περίφημες προσευχές, για να τους σώσει από τον θάνατο. Προσευχόταν επίσης κάποιες άνοιξες για τα μπουμπούκια και τα άνθη της κερασιάς που άνοιγαν πολύ νωρίς και έπεφταν κάτω παγωμένα σαν παιδιά που γεννήθηκαν και πέθαιναν πρόωρα». Τι ωραία περιγραφή του έργου μητέρας από το παιδί της, το σπλάχνο της; Η ευλογία που δίνει ο Θεός στην γυναίκα με την μητρότητα είναι ιερή. Το σπίτι που κατ’ αρχάς φιλοξενούσε δύο άτομα, σιγά σιγά γίνεται κυψέλη που ακούγονται γλυκές φωνούλες και βουητά παιδιών. Η μητρότητα είναι το μυστήριο συμμετοχής του ανθρώπου στο έργο του Δημιουργού. Η μητέρα, είναι συνδημιουργός του Θεού. Φέρνει τα παιδιά της στον κόσμο, για τούτη, μα και για την άλλη, την αιώνια ζωή. Κάθε θυσία της ξέρει ότι αξίζει τον κόπο. Το κάθε παιδί είναι μια άπλαστη, ακατέργαστη ύλη, που της εμπιστεύεται ο Θεός, για να την διαπλάσει σε άξιο πολίτη αυτής και της άλλης ζωής. Χρήσιμο για τους συνανθρώπους του στην κοινωνία και αιώνιο πολίτη της Βασιλείας των Ουρανών. Το θέμα της αγωγής των παιδιών, είναι πάντα τεράστιο και δύσκολο. Στις μέρες μας, είναι αλήθεια, ότι έχει γίνει πρόβλημα κοινωνικό και η λύση του πολύ δύσκολη. Ο καλύτερος τρόπος σωστής αγωγής των παιδιών μας, για να μην πω ο μοναδικός, είναι το παράδειγμά μας. Το παιδί από την νηπιακή του ηλικία αντιγράφει τη συμπεριφορά μας τις κινήσεις μας, τις συζητήσεις μας και τον τρόπο γενικά της ζωής μας. Όταν η πρεσβυτέρα σέβεται και τιμά τον ιερέα σύζυγό της, να είναι βεβαία ότι και το παιδί θα τον σεβαστεί. Όταν νοιώθει υπερήφανη που είναι πρεσβυτέρα, και το παιδί θα νοιώθει τιμή που είναι παιδί ιερέως. Η ηρεμία και η καλωσύνη της στον συνάνθρωπο, θα διδάξουν και το παιδί και μεγαλώνοντας θα έχει αγάπη για τον συνάνθρωπό του. Όταν σέβεται εκείνη τον εαυτόν της ως «εικόνα» Θεού, και το παιδί θα σεβαστεί τον εαυτόν του, θα τον διαφυλάξει από τα διάφορα δολώματα, που η ζωή σαν σειρήνα, θα του προσφέρει. Η σωστή πίστη της πρεσβυτέρας, και οι προσευχές της στην Υπεραγία Θεοτόκο για ενδυνάμωση των προσπαθειών της θα δώσει τα όπλα στο παιδί για τους πειρασμούς που θα αντιμετωπίσει. Τα παιδιά είναι σαν τους καθρέφτες. Αντανακλούν. Αν δεν τους δώσουμε τίποτα, δεν έχουν τίποτα να μας επιστρέψουν. Η βαθιά πίστη της, η σωστή κατήχηση, το χριστιανικό ήθος, η αλήθεια του Χριστού, ταυτόχρονα με την ζωή που προσπαθεί να ζήσει κοντά στον Χριστό, βοηθά τα παιδιά στην μελλοντική τους ζωή, να γίνουν συνειδητά μέλη της Εκκλησίας μας. Μια υποχρέωση ακόμα της πρεσβυτέρας, είναι να καλλιεργήσει και να αναπτύξει με αγάπη και σεβασμό το θεϊκό σπόρο στην ψυχή των αγοριών της, τον σπόρο της ιερωσύνης. Αυτός ο σπόρος, για να μεγαλώσει, πρέπει να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί με αγάπη και σεβασμό, από χέρια λεπτά και αγαπητικά, δηλαδή, από χέρια μητρικά. Ιερέας δεν γίνεται κανείς τεχνικά, αλλά είναι φυσικός καρπός μιας χριστιανικής οικογένειας. Η χειροτονία του Τιμοθέου, από τον Απόστολο Παύλο, ήταν κρυφός πόθος της μητέρας του Ευνίκης και της γιαγιάς του Λωίδας. Και οι μητέρες των τριών Ιεραρχών Εμμέλια, Νόνα και Ανθούσα έδειχναν στα παιδιά τους τον δρόμο της ιερωσύνης. Αλλά και στις θυγατέρες της, η πρεσβυτέρα πρέπει να καλλιεργήσει την σκέψη να γίνουν πρεσβυτέρες. Πόσο μεγάλη τιμή για μια κοπέλα να γίνει σύζυγος του ανθρώπου που θα οδηγεί ψυχές αθάνατες στο θρόνο του Θεού! Κοντά σε έναν ικανό, άξιο και σεβαστό ιερέα θα δημιουργήσουν μια πρότυπη χριστιανική οικογένεια. Πρέπει εμείς οι πρεσβυτέρες να δίνουμε το παράδειγμα και να προτρέπουμε τα κορίτσια στο να γίνονται πρεσβυτέρες. Η ζωή μας, όχι απλώς δεν υπολείπεται των άλλων οικογενειών, αλλά είναι προνομιούχος, πολύ καλλίτερη, και πολύ ανώτερη. Όσοι λένε ότι η ζωή της οικογένειας ενός ιερέως είναι στερημένη, κάνουν το μεγαλύτερο λάθος. Ουδέν άλλο, τούτου ψευδέστερον. Η ζωή κοντά στον Χριστό, μέσα στην Εκκλησία και στην Ενορία, είναι γεμάτη χαρά, ελπίδα και αισιοδοξία. Η ανία, η πλήξη και το στρες δεν έχουν μέρος στην ζωή του ιερέως και της πρεσβυτέρας του. Ζουν το παρόν και νοσταλγούν τη Βασιλεία των Ουρανών. Τέλος, πρότυπο στους αγώνες μας και στις προσπάθειές μας, αλλά και αμέριστος βοηθός και συμπαραστάτης μας είναι η Υπεραγία Θεοτόκος. «Η «τιμιωτέρα των Χερουβείμ και ενδοξοτέρα των Σεραφείμ». Η Παναγία μας, μετέχει στην ιερωσύνη του Κυρίου μας δια της μητρότητάς της. Εμείς οι πρεσβυτέρες, συμμετέχουμε στην ιερωσύνη του Κυρίου δια του γάμου με τον λειτουργό του Υψίστου και νοσταλγούμε τη Βασιλεία του Θεού, επικαλούμενοι το έλεός Του, γνωρίζοντας πάντα ότι και όλα τα διατεταγμένα αν ποιήσουμε, «πάλι αχρείοι δούλοι εσμέν». Είθε, δι’ ευχών της Υπεραγίας Θεοτόκου, αλλά και δι’ ευχών Σας Σεβασμιώτατε, η ψυχή μας να ανυψώνεται και να ζει μέσα της ο Χριστός για πάντα. Σεβασμιώτατε, Τελειώνοντας αυτή την μικρή εισήγηση, για τον ρόλο της πρεσβυτέρας, θέλω και πάλι να σας ευχαριστήσω προσωπικά, για την τιμή που μου κάματε και με ορίσατε ομιλήτρια, αλλά και εκ μέρους όλων των πρεσβυτερών και διακονισσών, για την ευλογημένη αυτή συνάθροιση και την τιμή που μας περιποιείτε. Μας δόθηκε η ευκαιρία, για πρώτη φορά, πιστεύουμε ότι θα υπάρξουν και άλλες, να βρεθούμε όλες μαζί, να γνωριστούμε και να επικοινωνήσουμε. Είναι μια βραδιά που θα μας μείνει αξέχαστη για πάντα. Σας ευχαριστούμε και πάλι. Ευχόμαστε και προσευχόμαστε εκ βάθους ψυχής, ο Κύριος να Σας ενδυναμώνει στο δύσκολο έργο Σας. Είθε τα έτη Σας να είναι πολλά και καρποφόρα στον αμπελώνα του Κυρίου μας. Ευχαριστούμε πολύ.
