Με την ευχή και την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ τελέσθηκε Ιερά Αγρυπνία στο χωριό Φαρραί της Αρχιερατικής περιφέρειας Φαρρών του Δήμου Ερυμάνθου επί τη εορτή της αποδόσεως του Πάσχα, την τρίτη 27η Μαΐου 2014.
Στην ιερά αγρυπνία συμμετείχε ο Αρχιερατικός Επίτροπος φαρρών Πρωτοπρεσβ. π. Δημήτριος Παπαγεωργίου, ο Πρεσβ. π. Ιωάννης Σαμοΐλα, εφημέριος της ενορίας του Κομπηγαδίου, ο εφημέριος των φαρρών π. Θεόδωρος Παπαδόπουλος και ο Ιεροδιάκονος του Ι. Ναού Αγίου Ανδρέου Πολιούχου Πατρών π. Κωνσταντίνος Θεοδωρόπουλος.
Πλήθος κόσμου συμμετείχε από το χωριό στην Ιερά Αγρυπνία, στην οποία έψαλλε ο καθηγητής της Βυζαντινής Μουσικής του Γεν. Εκκλησιαστικού Λυκείου Πατρών κ. Παύλος Μάλλιαρης. Παρευρέθησαν και συμμετείχαν επίσης οι καθηγη΄τές του Γ. Εκκλησιαστικού Λυκείου Πατρών κ. Νικόλαος Κώσταλος, Θεολόγος, καταγόμενος από την Χίο, ο οποίος και μίλησε επικαίρως αναφερόμενος στο νόημα της εορτής της Αποδόσεως του Πάσχα, αλλά και σ' αυτό της εορτής της Αναστάσεως του Κυρίου μας, ο κ. Πολύβιος Μπρακατσέλος, καθηγητής Φυσικής Αγωγής και ο κ. Βασίλειος Μπούτσικας, καθηγη΄της της πληροφορικής.
Ο ομιλητής και κήρυξ του θείου λόγου κ. Νικόλαος Κώσταλος είπε σχετικά:
Πριν από σαράντα περίπου ημέρες σύσσωμος ο Χριστιανικός κόσμος πλημμύριζε
τους ναούς σε ολόκληρη τη Χριστιανική Οικουμένη πανηγυρίζοντας το λυτρωτικό
γεγονός της Αναστάσεως. Απόψε, σαράντα μέρες μετά την Ανάσταση, εορτάζουμε αυτό
που η Εκκλησία μας ονομάζει «απόδοση του Πάσχα». Τι σημαίνει όμως «απόδοση» και
τι σημαίνει «Πάσχα»;
Ο όρος «απόδοσις», στη
λειτουργική γλώσσα σημαίνει την επανάληψη της εορτής συνήθως μετά την πάροδο
οκτώ ή εννέα ημερών. Έτσι, η διάρκεια της εορτής παρατείνεται και μετά την
εορτή. Αυτό σημαίνει ότι ο εορτασμός δεν είναι στιγμιαίος, αλλά παρατείνεται
και διαρκεί μέχρι την απόδοση. Στην απόδοση λοιπόν μιας εορτής δε γιορτάζουμε
κάτι καινούριο, αλλά παρατείνουμε και ολοκληρώνουμε τον εορτασμό. Έτσι έχουμε
την απόδοση μεγάλων Δεσποτικών εορτών καθώς και την απόδοση της Κοιμήσεως της
Θεοτόκου.
Όμως το Πάσχα αποτελεί
κάτι το ξεχωριστό, είναι «εορτών εορτή και πανήγυρις πανηγύρεων». Έτσι οι
αμέσως επόμενες ημέρες της «Διακαινησίμου» εβδομάδος θεωρούνται ως «μία και η
αυτή λαμπροφόρος ημέρα της Αναστάσεως». Και η απόδοση του Πάσχα δεν εορτάζεται
μετά από οκτώ, αλλά μετά από σαράντα μέρες. Ζούμε δηλαδή για σαράντα μέρες
συνεχώς το μοναδικό γεγονός της Αναστάσεως. Για σαράντα μέρες λέμε το Χριστός
Ανέστη, για σαράντα μέρες δε βλέπουμε τον Εσταυρωμένο πάνω στο Σταυρό, αλλά προσκυνούμε την εικόνα
της Αναστάσεως. Την Ανάσταση, που ξεκινήσαμε να εορτάζουμε το βράδυ του Μεγάλου
Σαββάτου και τη γιορτή αυτή την ολοκληρώνουμε απόψε. Απόψε ακούσαμε τους ίδιους
ύμνους με το μεγάλο Σάββατο και απόψε θα ψάλουμε για τελευταία φορά το Χριστός
Ανέστη. Και αυτό γίνεται γιατί ο Αναστημένος Ιησούς για σαράντα μέρες, δηλαδή
μέχρι σήμερα, εμφανιζόταν στους μαθητές Του, για να τους πληροφορήσει ότι όντως
αναστήθηκε και να τους δείξει πόσο λαμπρά θα είναι τα σώματα όλων των πιστών
μετά την ανάσταση. Την Πέμπτη, με τη γιορτή της Αναλήψεως, ο Κύριος μεταβαίνει
στους ουρανούς.
Τι σημαίνει όμως «Πάσχα»
και πόσο σημαντικό γεγονός ήταν άραγε η
Ανάσταση του Ιησού ούτως ώστε να τη γιορτάζουμε για σαράντα μέρες; Η λέξη
«Πάσχα», «πεσάχ» στα Εβραϊκά, σημαίνει πέρασμα, διάβαση. Οι Εβραίοι το Πάσχα
γιόρταζαν το πέρασμα της Ερυθράς θάλασσας και τη σωτηρία τους από τους
Αιγυπτίους. Γιόρταζαν δηλαδή το πέρασμα από τη δουλεία των Αιγυπτίων στην
ελευθερία. Για εμάς τους Χριστιανούς Πάσχα σημαίνει πάλι πέρασμα. Από τη
δουλεία της αμαρτίας στην ελευθερία της εν Χριστώ ζωής, πέρασμα από το θάνατο
στην ανάσταση.
Τι συνέβη λοιπόν εκείνη
την «κλητή και αγία ημέρα τη μία των Σαββάτων», όπως λέει και ο σχετικός ύμνος;
Ο Ιησούς, όπως μας περιγράφουν οι Ευαγγελιστές, ήλθε στον κόσμο με την
υπερφυσική Του γέννηση για να σώσει τον κόσμο από την αμαρτία που διέπραξε ο
Αδάμ. Αυτή την αποστολή του Χριστού κάποιοι δεν την κατανόησαν ή την
παρεξήγησαν. Έτσι ο Ιησούς μετά την τριετή δημόσια δράση Του, προδόθηκε,
συνελήφθη, βασανίστηκε, σταυρώθηκε, πέθανε, θάφτηκε. Αν τα γεγονότα τελείωναν εδώ,
στον τάφο, τότε δε θα είχε καμία απολύτως αξία η ενανθρώπηση του Υιού του Θεού.
Τότε θα μιλούσαμε για αυτοκαταστροφή. Όμως ο τάφος δεν ήταν ικανός να κρατήσει
μέσα του την ίδια τη ζωή. Όταν μιλάμε για τάφο αμέσως σκεφτόμαστε το θάνατο ενώ
ο Χριστός είναι η οδός, η αλήθεια και η ζωή. Πώς είναι δυνατόν λοιπόν η ζωή να ταυτιστεί με τον θάνατο; Και αυτό
το ακούμε και στην πλουσιότατη υμνογραφία της Εκκλησίας μας «μάτην φυλάττεις
τον τάφον κουστωδία, ου γαρ καθέξει τύμβος αυτοζωίαν», δηλαδή, μη φυλάτε
στρατιώτες μάταια τον τάφο, γιατί δεν θα κρατήσει μέσα του ο τάφος την ίδια τη
ζωή. Τι συνέβη λοιπόν εκείνο το ξημέρωμα της «μιάς των Σαββάτων», δηλαδή μια
μέρα μετά το Σάββατο, τη μεγάλη γιορτή των Εβραίων;
Οι Μυροφόρες, όπως μας περιγράφουν οι
Ευαγγελιστές, πολύ πρωί, το ξημέρωμα μετά το Σάββατο, ξεκίνησαν να πάνε στον
τάφο για να αρωματίσουν το σώμα του Ιησού. Ο τάφος σύμφωνα με τα έθιμα της
εποχής, είχε μορφή σπηλιάς και η είσοδός του ήταν κλειστή με μία μεγάλη πέτρα.
Οι μυροφόρες λοιπόν αναρωτιόταν ποιος θα κυλίσει την πέτρα από την είσοδο του
μνήματος, για να μπουν και να αρωματίσουν το νεκρό σώμα του Ιησού. Και στο
σημείο αυτό λένε τα ευαγγέλια, ότι έγινε σεισμός και κατέβηκε άγγελος και
μετακίνησε τον λίθο από την είσοδο του τάφου, οπότε φθάνοντας οι γυναίκες, τον
αντίκρισαν ανοιχτό και άδειο. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι ο σεισμός σηματοδοτεί
το άνοιγμα του τάφου και όχι την ώρα της Αναστάσεως. Ο τάφος άνοιξε για να δουν
οι μυροφόρες ότι όντως ο Χριστός αναστήθηκε. Δε γνωρίζουμε την πραγματική ώρα
της Αναστάσεως γι αυτό και κανένας ευαγγελιστής δεν περιγράφει το γεγονός της
Αναστάσεως, αφού κανείς –ούτε οι φρουροί- δεν είδαν τον Ιησού να βγαίνει από
τον τάφο. Όλοι περιγράφουν τον άδειο τάφο, που αντίκρισαν οι μυροφόρες και οι
μαθητές. Το μεγαλύτερο θαύμα της ανθρώπινης ιστορίας, η ανάσταση του Χριστού,
έγινε με τον τάφο σφραγισμένο: «Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος ἡ ζωὴ ἐκ τάφου
ἀνέτειλας Χριστὲ ὁ Θεός». Εμείς βεβαίως πραγματοποιούμε την τελετή της
ανάστασης ακριβώς στην αλλαγή της ημέρας από το Σάββατο προς την Κυριακή, αφού
η Ανάσταση σίγουρα έγινε το ξημέρωμα μιας μέρας μετά το Σάββατο.
Με
το θάνατό του λοιπόν ο Κύριος καταργεί το θάνατο και ο χειρότερος εχθρός του
ανθρώπου νικιέται. Η ανθρωπότητα ολόκληρη κινείται στην προσδοκία της
Ανάστασης. Οι Πατέρες δίνουν ένα ωραιότατο παράδειγμα για την ανάσταση του
Χριστού: «Όπως το κήτος μας παρέδωσε
ζωντανό τον Ιωνά μετά από τρεις μέρες, έτσι και ο θάνατος μας παρέδωσε μετά από τρεις μέρες τον Ιησού. Ο
Ιωνάς δεν ήταν κατάλληλη τροφή για το κήτος και τον απέβαλε. Δεν μπόρεσε να τον
χωνέψει. Και
το θηρίο, που λέγεται θάνατος, απέδωσε ζωντανό τον Κύριο, επειδή δεν βρήκε σ’
Αυτόν την τροφή που γνώριζε. Η τροφή του θανάτου είναι η αμαρτία. Ο Χριστός
ήταν άσχετος με την αμαρτία. Άρα δεν έκανε για το στομάχι του θανάτου. Όταν
ένας άνθρωπος καταπιεί ένα λίθο, πρώτα μεν το στομάχι του προσπαθεί να τον
διαλύσει, να τον χωνέψει, να τον εξαφανίσει. Αν αυτό δεν είναι δυνατόν, τότε
αποβάλλει το λίθο, μέσα σε φρικτούς πόνους. Κάτι ανάλογο συνέβη με το θάνατο.
Κατάπιε τον Ιησού Χριστό, που είναι ό λίθος ο «ακρογωνιαίος», ο «πολύτιμος».
Δεν μπόρεσε να τον χωνέψει, να τον διαλύσει, να τον εξαφανίσει. Αναγκάστηκε να
τον αποβάλει, μέσα σε φρικτούς πόνους. Και αποβάλλοντας ο θάνατος το Θεάνθρωπο
Ιησού, συναπέβαλε και όλη την τροφή που είχε μέσα στο τεράστιο στομάχι του.
Όλη, δηλαδή, την ανθρώπινη φύση. Με την Ανάσταση του Χριστού συνανίσταται
ολόκληρη η ανθρωπότητα».
Αντιλαμβανόμαστε
λοιπόν γιατί επί σαράντα μέρες γιορτάζουμε την Ανάσταση, το Πάσχα, το Πέρασμα.
Γιατί χαιρόμαστε όσο ποτέ άλλοτε για τα θρίαμβο του Αναστάντος Κυρίου. Και η
χαρά αυτή συνεχίζεται σε όλη τη διάρκεια του έτους, αφού κάθε Κυριακή που
τελείται Θεία Λειτουργία γιορτάζουμε την Ανάσταση του Κυρίου. Το γεγονός αυτό
άλλαξε πλέον τα δεδομένα της ανθρώπινης ύπαρξης και ο άνθρωπος μπορεί και πάλι
να ανυψωθεί στον Παράδεισο, από όπου εκδιώχθηκε λόγω της αμαρτίας. Θα
αναρωτηθεί κανείς, αφού λέμε ότι ο Χριστός νίκησε το θάνατο, τότε γιατί
συνεχίζουμε να πεθαίνουμε; Η απάντηση στο ερώτημα βρίσκεται στο σύμβολο της
πίστεως: προσδοκώ ανάστασιν νεκρών. Συνεχίζουμε να πεθαίνουμε αλλά εκεί δεν
τελειώνει η ζωή μας. Περιμένουμε την ανάσταση και γι αυτό η εκκλησία τον θάνατο
τον παρομοιάζει με ύπνο. Λέμε εκοιμήθη, κοιμητήριο και άλλα. Έτσι ο καθένας
μπορεί μέσα από την επίγεια ζωή του να πετύχει την αθανασία και τον παράδεισο.
Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι τα άφθαρτα σώματα των Αγίων, τα οποία ευωδιάζουν
και θαυματουργούν. Με αυτό τον τρόπο ο Θεός μας δίνει ένα δείγμα για το ότι η
ζωή δεν τελειώνει στον τάφο.
Ας μην
ξεχνάμε λοιπόν ότι Πάσχα σημαίνει πέρασμα. Ο Χριστός σταυρώθηκε και αναστήθηκε,
για να μας περάσει απ’ την ενοχή της αμαρτίας στη δικαίωση. Απ’ τα έργα του
σκότους στην αγιότητα. Απ’ τη φθορά στην αφθαρσία. Και μας χαρίζει τη νέκρωση
του θανάτου, την ελπίδα της αιώνιας ζωής και τη ζωντανή παρουσία Του.
Χριστός Ανέστη!