ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 26-5-2012

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ Α΄  ΟΙΚ.  ΣΥΝΟΔΟΥ

ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ  ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 

Ι.Ν. ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ  ΒΑΛΜΑΝΤΟΥΡΑΣ  26-5-2012

    Ο Σύλλογος Προστασίας Υγείας και Περιβάλλοντος της περιοχής του Κέντρου Υγείας Χαλανδρίτσης, την 25η Μαΐου 2012 τέλεσε την καθιερωμένη Θεία Λειτουργία για την προστασία του Περιβάλλοντος στο γραφικό εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής Βαλμανούρας, στις υπώρειες του Ερυμάνθου και κοντά στον Πείρο ποταμό. 

      Τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πατρών εκπροσώπησε ο Αρχιερατικός Επίτροπος Φαρρών και μέλος του Συλλόγου Πρωτοπρεσβ. Δημήτριος Παπαγεωργίου. 

   Στη Θεία Λειτουργία έλαβε μέρος ο εφημέριος του χωριού της Βαλμαντούρας π. Παπαναγιώτης Φαρμάκης, καθώς επίσης και ο εφημέριος του Κομπηγαδίου π. Ιωάννης Σαμοΐλα. 

      Στην ομιλία του ο π. Δημήτριος ανέφερε τα εξής:       

     Με τις ευχές  και τις ευλογίες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, τελούμε σήμερα στο γραφικό αυτό εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής Βαλμαντούρας, Θεία Λειτουργία και αναπέμπουμε ευχές και ικεσίες προς τον  Ύψιστο για τη σωτηρία της φύσεως, την οποία τα τελευταία χρόνια ο άνθρωπος έχει οδηγήσει ένα βήμα πριν την τελική της καταστροφή, που σημαίνει βεβαίως και τη δική του καταστροφή, το δικό του θάνατο και αφανισμό.

          Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης ήθελε να είναι μαζί μας, όπως το έχει πράξει και στο παρελθόν, όμως   Εκκλησιαστικές  υποχρεώσεις, τον ανάγκασαν να βρίσκεται μακριά μας, γιατί σήμερα είναι η μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου και τέλεσε τα θυρανοίξια της ομώνυμης Εκκλησίας και προέστη της πρώτης Θείας Λειτουργίας σ’ αυτή.

Είναι γεγονός ότι πριν την Ανατολή της 3^ης χιλιετίας αντιμετωπίζουμε το σοβαρό πρόβλημα από την αυξημένη ρύπανση, καθώς επίσης και από την εξάντληση των φυσικών και ενεργειακών πόρων του πλανήτη μας. Τα τελευταία 100 χρόνια συνοδεύτηκαν με δραματικές αλλαγές  στην ατμόσφαιρα, αλλά και στη βιόσφαιρα, με τραγικές συνέπειες για το ζωικό και φυτικό βασίλειο.

Δύο κείμενα της Αγίας Γραφής είναι ενδεικτικά του προορισμού του ανθρώπου και της σχέσης με το φυσικό περιβάλλον:   

Α) «Και ευλόγησεν ο Θεός αυτούς λέγων: αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και πληρώσατε την γην και κατακυριεύσατε αυτής και άρχετε των ιχθύων της θαλάσσης και των πετεινών του ουρανού και πάντων των ζώων». Και

Β) «Και έλαβεν Κύριος ο Θεός τον άνθρωπον και έθετο αυτόν, εν τω παραδείσω της τρυφής, εργάζεσθαι και φυλάσσειν αυτόν» (Γεν. 2,15).

Το πρώτο κείμενο δηλώνει την κυριαρχία του ανθρώπου πάνω στη φύση, η οποία όμως δεν είναι απεριόριστη και φυσικά δεν σημαίνει κακοποίηση και καταστροφή της. Αντίθετα η κυριαρχία που έδωσε ο Θεός στον άνθρωπο σημαίνει ευθύνη, η οποία συγκεκριμενοποιείται με τό β΄ χωρίο, και κυρίως με τα απαρέμφατα «εργάζεσθαι» καί «φυλάσσειν».

Το πρώτο σημαίνει την εξουσία της εκμεταλλεύσεως, όχι όμως της αλόγου και ανεξέλεγκτης, τό δεύτερο σημαίνει ότι ο άνθρωπος εκτός από δικαιώματα έχει και καθήκοντα, έχει το καθήκον της διαφυλάξεως της κτιστής δημιουργίας.

Ο άνθρωπος πλάσθηκε συνεργός του Θεού πάνω στην Κτίση, οφείλει να φροντίζει και να προνοεί γι’ αυτήν, για να οδηγείται αυτή στην τελειότητά της και όχι να καταστρέφεται και μάλιστα τον φύλακά της.

Με την προπατορική αμαρτία και την πτώση του ανθρώπου, δεν διαταράχθηκε μόνο η σχέση του με το Θεό, αλλά και η σχέση του με τη φύση. Η απομάκρυνση από το Θεό είχε φυσική συνέπεια και στη λαθεμένη χρήση της φύσεως. Τα πάντα υποτάσσονται, όλος ο κόσμος στις ατομικές διεκδικήσεις του ανθρώπου και στην ακόρεστη βουλιμία του (τα πάντα για τον εαυτό του), με φυσική συνέπεια να ξεφεύγει από κάθε όριο και μέτρο και αντί για σωστός κυρίαρχος και φύλακας και προνοητής, να γίνεται βιαστής και καταχραστής της.  

Στο χωριό Ελληνικό για τον καφέ

Και συγκεκριμένα: τα δάση σβήνουν με γρήγορο ρυθμό. Οι θάλασσες καταστρέφονται από τα μολυσμένα λύματα που πέφτουν σ’ αυτή χωρίς καμιά επεξεργασία.

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου, ο ζωογόνος ήλιος, όπως τον αναφέρει ο μεγάλος τραγικός μας ποιητής Σοφοκλής, οτιδήποτε άλλο είναι παρά ζωογόνος, αφού δημιουργήσαμε την τρύπα του όζοντος και η ακτινοβολία είναι υπεύθυνη για πολλές αρρώστιες και θανάτους.  

Το νέφος από τη μόλυνση και τη ρύπανση στις μεγάλες πόλεις δημιουργεί τεράστια προβλήματα υγείας και είναι υπεύθυνο για χρόνιες βρογχίτιδες, αναπνευστικά προβλήματα.

Τα πυρηνικά απόβλητα που χρησιμοποιούνται στους πυρηνικούς αντιδραστήρες και στη βαριά βιομηχανία, είναι υλικά που δολοφονούν κάθε μορφή ζωής που εκτίθεται σ’ αυτή.

Μπροστά σ’ αυτά, αλλά και άλλα πολλά, καλούμαστε Εκκλησία, διάφοροι φορείς και όλος ο λαός του Θεού να αγωνιστούμε και να βάλουμε το δάχτυλό μας στον τύπο των ήλων για να μη έλθει η ώρα μηδέν για την ανθρωπότητα, αλλά και για όλη την κτίση.

Στον Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής με τον πρόεδρο του Συλλόγου

Η Ορθόδοξη Θεολογία, επί δύο χιλιάδες χρόνια αυτό προσπαθεί να μας διδάξει.

Ο κόσμος δημιουργήθηκε από το Θεό για να υπάρχει αιώνια μαζί με τον άνθρωπο, που είναι κυρίαρχος στη φύση, έχει όμως και την εντολή να την προστατεύει και να αγωνίζεται γι’ αυτήν, όπως πολύ καλά κάνει και μας οδηγεί ο δραστήριος Σύλλογός μας.

Ο κόσμος είναι δώρο Θεού και έχει καθοριστική σημασία για τη ζωή του ανθρώπου. Όμως η φύση, ο κόσμος δεν έχει κανένα νόημα, όταν ο άνθρωπος δεν τον βλέπει, δεν τον κατανοεί σαν δώρο Θεού.

Ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο βασιλιά και ιερέα της δημιουργίας. Την αναφέρει στον Δημιουργό, δεν έχει το δικαίωμα να την καταστρέφει, να τη χρησιμοποιεί αλόγιστα. Η κτίση είναι ευλογία Θεού για τον άνθρωπο και όταν την βλέπομε έτσι, ερχόμαστε σε άμεση επαφή και κοινωνία μαζί του και αναφωνούμε: «Ως εμεγαλύνθη τα έργα Σου Κύριε, πάντα εν σοφία εποίησας» και «οι ουρανοί διηγούνται δόξαν Θεού, ποίησιν δε χειρών αυτού αναγγέλλει το στερέωμα».

Αυτόν το κόσμο που δημιούργησε ο Θεός, μας τον προσφέρει, και ο άνθρωπος που αγαπάει το Θεό, τον ευχαριστεί για τις μεγάλες Του δωρεές και φιλανθρωπίες και του τον αντιπροσφέρει λέγοντας: «Τα σα εκ των σων σοι προσφέρομεν κατά πάντα και δια πάντα».

 Όλα είναι δικά σου Κύριε, τίποτα δεν έχομε εμείς και από τα δικά σου,  σου προφέρομε. Ακόμα και ο Άρτος και ο Οίνος, το ψωμί και το κρασί της Θ. Ευχαριστίας είναι δωρεές δικές σου, εμείς τα αντιπροσφέρομε για τη δική μας σωτηρία.

Όλη η κτίση, όλη η δημιουργία, όλο το φυσικό περιβάλλον  φανερώνουν τη δύναμη της αγάπης του Θεού στον άνθρωπο, και το μόνο που μπορεί να προσφέρει ο άνθρωπος στο Δημιουργό του είναι η ευχαριστία και η ευγνωμοσύνη.

Σήμερα, Κυριακή των Αγίων Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου,   η Εκκλησία μας γιορτάζει ένα μεγάλο γεγονός. Γιορτάζει τη νίκη της αλήθειας εναντίον του ψεύδους. Τη νίκη της Ορθοδοξίας κατά της πλάνης.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας ήσαν αγωνιστές σε όλους τους τομείς και μάλιστα από πολύ νωρίς είχαν διαπιστώσει την πνευματική υπόσταση της σύγχρονης οικολογικής κρίσης.

 Ο Μέγας Βασίλειος αναφέρει πως ο Θεός έβαλε τον άνθρωπο βασιλιά στην κτίση: «΄Ενα βασιλέα που δεν θα καταχραστεί το θεϊκό αυτό προνόμιο αλλά θα ενεργεί, θείω ελέει και δυνάμει, ως ένας καλός διαχειριστής του συνόλου της κτίσεως».

Ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος μας λέει πως η φύση οδηγεί τον άνθρωπο στη «θεία θεογνωσία».

Ο άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς  αναφέρει ότι η φύση είναι ο καθρέπτης του ανθρώπου: «Κατά τον χαρακτήρα του ανθρώπου και η φύση προσαρμόζει το δικό της χαρακτήρα. Η κακία του ανθρώπου μπορεί να γεμίσει όλη τη φύση με κακία, και το έλεος του ανθρώπου μπορεί να μεταμορφώσει όλη τη φύση σε έλεος».

Ο γέροντας Παΐσιος έλεγε «Να μην κάθεσαι μέσα, να φεύγεις έξω στη φύση. Οι ομορφιές της φύσεως είναι οι μικρές αγάπες που μας οδηγούν στη μεγάλη Αγάπη, τον Χριστό». Επίσης, έλεγε ότι «τα ζώα έχουν διαίσθηση και καταλαβαίνουν, αν τα αγαπάς, αν τα πονάς. Τα ζώα στον Παράδεισο αισθάνονταν την ευωδία της Χάριτος και υπηρετούσαν τον Αδάμ.

Ο γέροντας Πορφύριος είπε: «Το λουλουδάκι αυτό με το άρωμά του δοξάζει τον Κύριο».

 Ο πατήρ Ιουστίνος Πόποβιτς έλεγε ότι «τα παιδιά και τα λουλούδια θα μας σώσουν».

Ο γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης μαζί με τις διάφορες διακονίες, είχε στις τσέπες του σπόρους από κουκουνάρια των πεύκων και τους έσπερνε σε όλη την περιοχή, ενώ έκανε και προσευχή να διαφυλάσσεται το δάσος.

 Ο γέροντας Αμφιλόχιος Μακρής έλεγε:

       «Ξέρετε ότι ό Θεός έχει δώσει κι άλλη μια εντολή, πού δεν είναι κατα­γραμμένη στην Αγία Γραφή; Είναι ή εντολή «Αγαπάτε τα δέντρα». «Οποιος δεν αγαπάει τα δέντρα, δεν αγαπάει τον Χριστό. «Όταν φυτεύετε ένα δέντρο», έλεγε: «Φυτεύετε ελπίδα, φυτεύετε αγάπη, φυτεύετε ειρήνη, και θα λάβετε την ευλογία του Θεού». Οικολόγος πολύ πριν ή Οικολο­γία γίνει της μόδας. Όταν άκουγε την εξομολόγηση των ντόπιων αγροτών,  συνήθιζε να τούς βάζει ως επιτίμιο το έργο να φυτέψουν ένα δέντρο. Και δεν περιο­ριζόταν σ' αυτό.   Περιδιάβαινε ό ίδιος το νησί, την Πάτμο,  για να δει αν είχαν υλοποιήσει το επιτίμιο τους.  Υπό τη δική του επιρροή, το κέντρο του νησιού έχει μεταμορφω­θεί, έγινε και είναι μέχρι σήμερα καταπράσινο.

          Αυτή την παράδοση συνεχίζει η Εκκλησία μας μέχρι σήμερα, από τη σεπτή της κορυφή τον Οικουμενικό μας Πατριάρχη κ.κ Βαρθολομαίο, μέχρι και τον πιο απλό και ταπεινό μοναχό.

          Θα αναφέρω ένα σύγχρονο παράδειγμα, από τα πολλά, με το οποίο η Ορθόδοξη Εκκλησία προσπαθεί να βοηθήσει να ξεπεραστεί η οικολογική κρίση και να γίνει παράδειγμα προς μίμηση.

          Είναι η Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής Χανίων Κρήτης.  Πρωτοκτίσθηκε το 1630. Υπέστη πολλές καταστροφές και το 1821 καταστράφηκε ολοκληρωτικά. Στην κατοχή χρησιμοποιήθηκε σαν διοικητήριο από τους Γερμανούς και παρήκμασε μέχρι το 1976, οπότε εγκαταστάθηκε μια γυναικεία αδελφότητα.

Ξεκίνησε με 3 μοναχές και σήμερα έχει 35 οι περισσότερες από τις από τις οποίες έχουν τελειώσει το Πανεπιστήμιο.

Από το 1989 οι μοναχές άρχισαν καλλιέργειες με μεθόδους οργανικής καλλιέργειας. Καλλιεργούν ελιές, μανταρινιές, πορτοκαλιές, αβοκάντο, συκιές, βερικοκιές, ενώ υπάρχουν και πολλά στρέμματα με λαχανόκηπους.

Σε καμιά από τις καλλιέργειες δεν γίνεται χρήση χημικών υλικών. Η λίπανση των κτημάτων γίνεται με οργανικό υλικό (κομπόστ), που αποτελείται από φύλλα ελιάς και άλλων δένδρων, κοπριά από ζώα ελεύθερης βοσκής, χόρτα, πριονίδι, ασβέστη, υπολείμματα φρούτων, λαχανικών, σπάρσιμο βίκου κ.λ.π. 

Η καταπολέμηση των βλαβερών εντόμων γίνεται με μηχανικά μέσα. Τα χόρτα απομακρύνονται και δίνονται τροφή στα ζώα ή στα πουλερικά ή γίνονται κομπόστ.

Τα παραγόμενα προϊόντα χρησιμοποιούνται στην εσωτερική κατανάλωση της αδελφότητας και των φιλοξενουμένων. Το λάδι που περισσεύει και είναι αρκετό, τυποποιείται από την Ι. Μονή και διακινείται όχι για λόγους κερδοσκοπικούς, αλλά έχει για στόχο τη διάδοση της οικολογικής καλλιέργειας και της προβολή της, ως πιλοτικού προγράμματος για πολλές κοινωνικές ομάδες και φορείς.  

Επίσης η Μονή έχει αναπτύξει πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων που προέρχονται από την ίδια τη Μονή. Τα οργανικά υπολείμματα των τροφών συγκεντρώνονται και αναμειγνύονται με χώμα και άλλα υλικά ώστε να ενσωματωθούν στη φύση με κομπόστ.

Στη Μονή πραγματοποιούνται προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, τα οποία απευθύνονται κυρίως σε μαθητές σχολείων από την Κρήτη, αλλά και σε ομάδες φοιτητών, νέων γυναικών και άλλων επισκεπτών από την Ελλάδα και την Ευρώπη.

Στα αναστηλωμένα κτίσματα του μετοχίου της Μονής της Αγίας Κυριακής, έχει διαμορφωθεί για το σκοπό αυτό το «Κέντρο Ορθοδοξίας και Οικολογίας», χώρος κατάλληλος για την πραγματοποίηση συνεδρίων και  εκπαιδευτικών προγραμμάτων που απευθύνονται σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων.

Η Μονή από το 1995 υλοποιεί προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στις Κατασκηνώσεις της Ι.Μητροπόλεως Χανίων, όπου συμμετέχουν πάνω από 300 παιδιά. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει απελευθέρωση πουλιών, φύτευση κήπων με βιολογική μέθοδο, κατασκευή κομπόστ, οικολογική διαχείριση απορριμμάτων, ανακύκλωση χαρτιού κ.λ.π.

Η σίτιση των παιδιών γίνεται με βιολογικά προϊόντα από τις Κατασκηνώσεις και τη Μονή. 

Η Ι.Μονή συνεργάζεται με το οικουμενικό Πατριαρχείο, με άλλες Ιερές Μονές, με την Ελληνική Εταιρεία προστασίας του Περιβάλλοντος, με το Εθνικό Κέντρο κοινωνικών ερευνών κ.λ.π. φορείς.

Ας ελπίσουμε πως οι πρωτοβουλίες αυτές τις Εκκλησίας και του δραστηρίου Συλλόγου μας, θα βρουν πραγματικούς μιμητές στη σωτηρία του πλανήτη μας πριν είναι πολύ αργά.